Stem voor Gods aangezicht

V ier jaar geleden schreef dr. Henk Bakker het boekje Draads en tegendraads, eerste deel in de CHE-reeks, waarin hij inging op de betekenis van de puriteinen voor hedendaagse reformatorische en evangelische christenen. Aan de hand van het leven van onder meer Jonathan Edwards laat hij zien dat deze zestiende- en zeventiende-eeuwse stroming binnen de Anglicaanse Kerk in Engeland beslist niet wereldvreemd was. Nee, de puriteinen kunnen ons juist aansporen tot actieve participatie in het publieke leven.

Waar hij dan onder meer aan denkt? Bakker schrijft dat in een tijd van maatschappelijke godsverduistering God aanwezig zou kunnen zijn in een krachtig en openlijk ‘nee’ durven zeggen tegen sociale misstanden en commerciële leegte. Christenen dienen hun stem te verheffen tegen de wet: ‘Gij zult kopen en de welvaart niet frustreren’. Christenen dienen zich te keren tegen de verheerlijking van de tolerantie: ‘Gij zult tolerant zijn, want dat zijn wij ook’. Christenen dienen zich niet neer te leggen bij dagelijkse moorden op duizenden ongeboren levens per jaar, bij het vele tv-geweld waarin onze kinderen verdrinken.

God is Koning

De puriteinen funderen hun politieke en maatschappelijke betrokkenheid onder meer in de Bergrede, waarin Jezus tegen Zijn volgelingen zegt dat zij het zout van de aarde zijn, die als ze hun smaak verliezen nergens meer toe dienen. Door zich tussen de mensen te begeven, kunnen zij zowel smaakmakend als bederfwerend zijn. Puriteinen leren ons concreet onze stem meer in de politiek te laten horen. Als (orthodoxe) christenen anno 2010 meer onder vuur komen te liggen, is de kritische vraag naar onszelf dan wel of dit gebeurt omdat we zo zout zijn, omdat zout pijn in de wond veroorzaakt.

Van de puriteinen leren we tegelijk onze plaats niet schoorvoetend en schuchter in te nemen, omdat de meerderheid van het parlement aan het christelijk geloof geen boodschap heeft. God is immers Koning over heel de aarde en op Zijn tijd zal Hij aan Christus het koningschap geven. Welke ideologische stroming werkt vanuit zo’n royaal perspectief ?

Actuele politieke situatie

Deze gelovige oriëntatie sluit de ogen niet voor de actuele politieke werkelijkheid in de Nederlandse samenleving. De aanhang van christelijke politieke partijen is de afgelopen decennia fors geslonken en in toenemende mate zijn veel Kamerleden niet meer vertrouwd met de inhoud van de Bijbel, zodat de levenshouding van christenen hen vreemd is – wat zelfs kan leiden tot associaties van orthodox christendom met de radicale islam.

Die onbekendheid met Gods Woord maakt het werk voor christenpolitici niet gemakkelijker. De nieuwe SGP-leider Kees van der Staaij zegt in zijn recente boek Woord houden. Christelijke politiek in de praktijk dat ‘de seculiere weerstand zo ver kan gaan dat het als een zonde tegen de constitutionele orde wordt beschouwd om bijbelse argumenten aan te dragen. De stelling ‘het past eigenlijk niet bij de scheiding van kerk en staat om je in een politiek debat te beroepen op de Bijbel’ zal bij een opiniepeiling ongetwijfeld op veel bijval kunnen rekenen.’

Met andere woorden zegt de socioloog prof. Gerard Dekker in zijn laatste pennenvrucht, Heeft de kerk zichzelf overleefd? , hetzelfde. ‘Het gaat niet meer om een religie die de samenleving overeenkomstig haar godsdienstige waarden en normen wil inrichten of beïnvloeden. (…) Nee, de godsdienstigheid die in de samenleving wordt toegelaten, is een godsdienstigheid die zich bij de in die samenleving dominerende waarden heeft neergelegd.’

SGP en Hoge Raad

Ligt hier niet dé frontlinie in deze verkiezingstijd en - strijd? Ja. Veel meer dan de vraag of er de komende jaren nu tien, vijftien of achttien miljard moet worden bezuinigd – al leert een blik naar Griekenland, Portugal en Spanje dat het ook hier gaat om vraagstukken met een grote reikwijdte – beziet een christen de geestelijke koers van ons land, het morele kompas van de politieke partijen. Dan is het schokkend én voor de toekomst verontrustend dat een beroep op de Bijbel niet alleen als irrelevant beschouwd wordt voor het politieke debat, maar dat een christelijke partij op basis van Gods Woord als haar grondslag niet tot een zelfstandige inrichting van haar organisatie mag komen. We weten allen dat de Hoge Raad

in april de uitspraak deed dat de SGP vrouwen niet mag weren van de kieslijst. De Nederlandse overheid zou in strijd met de wet handelen als ze deze partij blijft toestaan alleen mannelijke leden op de kieslijst te plaatsen, omdat ze daarmee in strijd is met het Vrouwenverdrag van de Verenigde Naties uit 1979. Het is werkelijk bizar dat een demissionaire regering van CDA- en CU-bewindslieden nu geacht wordt stappen tegen de staatkundig gereformeerden in gang te zetten.

Wezen van de democratie

Die gelijkheidsideologie knaagt aan steeds meer restanten van onze door het christendom gestempelde cultuur en raakt daarmee aan het wezenlijke van de democratie. Het is daarom een belangwekkend signaal dat diverse geestelijke leiders – van rabbijn Evers en de protestantse scriba dr. A.J. Plaisier tot een Anglicaanse priester en enkele imams – afgeven door volgende week op dezelfde tijd in Utrecht hun stem uit brengen. Godsdiensten leveren in principe namelijk een bijdrage aan de democratie. Ook minderheidsvisies op het goede leven komen het functioneren van de samenleving ten goede. Voor dit functioneren zijn niet religies, maar is bij voorbeeld D66 gevaarlijk. Die partij nam in haar verkiezingsprogramma op dat aan artikel 1 van de Grondwet gelijke behandeling van homo’s toegevoegd moet worden, terwijl artikel 23 over de vrijheid van onderwijs voor deze democraten ‘op termijn niet houdbaar is’. Scholen moeten verplicht worden voorlichting over homoseksualiteit te geven. Zo gebruikt D66 – en PvdA en Groen- Links volgen in haar spoor – de politiek als ongeoorloofd instrument om de doorwerking van een persoonlijke levensovertuiging in het openbare leven te muilkorven.

CDA, CU, SGP

Ondertussen verandert niet alleen het culturele klimaat in Nederland uiterst snel, maar zien we de christendemocratische en christelijke politieke partijen hier elk op eigen wijze op inspelen. Het CDA presenteerde een conceptverkiezingsprogramma met een veel kortere medisch-ethische paragraaf, waarin anders dan in 2006 euthanasie en abortus niet meer expliciet genoemd werden, wat op het CDA-congres voor enkele afdelingen gelukkig niet aanvaardbaar was.

De ChristenUnie houdt – opnieuw: gelukkig – vast aan de nórm van de beschermwaardigheid van het leven, maar is in de geseculariseerde context van ons land tevreden met kleine stapjes in de praktijk. Als de CU omziet naar drie regeringsjaren, zal de partij dankbaar zijn voor de aandacht voor de opvang van tienermoeders en voor de palliatieve zorg. De CU richt zich daarmee niet concreet meer op afschaffing van de wetgeving ten aanzien van abortus en euthanasie, maar gaat op zoek naar verbetering van de leefomstandigheden van mensen die om deze kwade zaken vragen. Als enige partij verwoordt de SGP áf te willen van de euthanasie- en abortuswet. Dit thema illustreert dat wie zijn stem geeft aan bijbels genormeerde politiek in Nederland wat te kiezen heeft. Het is te simpel om te denken dat de ene partij wat slechts behoudender is en over een relatief onbelangrijk issue als de plaats van de vrouw anders denkt.

Gereformeerde Bond

In alle zojuist genoemde partijen zijn hervormd-gereformeerde gemeenteleden actief. Het Nederlands Dagblad zette vorig jaar een reportage zo in: ‘Bonders zijn gewild in politiek Den Haag. Zowel CDA als ChristenUnie en SGP doen hun best aansluiting te vinden bij de half miljoen orthodoxgereformeerden binnen de Protestantse Kerk.’ Leden van de Gereformeerde Bond bevinden zich bij deze drie partijen, al wees de enquête uit 2008 onder de abonnees van ons blad uit dat de twee laatstgenoemde partijen elk voor zo’n veertig procent tekenen. Hét punt waar het hervormd-gereformeerden in politiek en de samenleving om zal moeten blijven gaan is de doorwerking van Gods geboden en inzettingen in het openbare leven. Ieder heeft voor Gods aangezicht te overwegen door welke partij deze beginselen op basis van grondslag en politiek program het beste uitgedragen worden.

Angst

Wie op dinsdagavond 4 mei de Nationale dodenherdenking op de Dam in Amsterdam volgde, weet hoezeer er angst onder het Nederlandse volk leeft. Dertig jaar geleden was die angst er in onze samenleving ook, niet vanwege terreurdreiging van fundamentalisten, maar door de toegenomen kernbewapening die hoorde bij de Koude Oorlog. Ook toen bleek dat in een geseculariseerde wereld angst het voor het zeggen krijgt. Ik las in een preek uit die jaren woorden die ook nu vol zeggingskracht zijn. ‘Angst kunnen we overwinnen door ons als christenen te richten op de drie-enige God. Dan verlaat de gemeente de politieke tegenstelling linksrechts naar de geestelijke tegenstelling God-mens. Van het horizontale naar het verticale. Geen angst voor het wapen en geen angst voor de vijand. Geen vrees voor de dingen en geen vrees voor de mensen. Vrij in God; geborgen in Christus.’

Als een boom

Het zal waar zijn dat een beroep op de Bijbel in de politiek als niet ter zake ervaren wordt. Dat laat onverlet dat christenen daarin hun houvast blijven zoeken, ook voor de inrichting van de samenleving. Tegen bijbelgetrouwe christenen die in de maatschappij bespot werden, zei de Schotse ds. Mc- Cheyne: ‘Overdenk het Woord, en wees als een boom. Houd dit Woord vast en verloochen dan Zijn Naam niet.’ Zó dienen we onze samenleving het allermeest.

P.J. Vergunst

Zie ook blz. 19: Hoe ongastvrij kun je zijn?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen