BOEKBESPREKING

Dr. Th. Booij Psalmen. Deel 4. Uitg. Kok, Kampen; 408 blz.; € 39, 90.

Het heeft in de bekende serie ‘De prediking van het Oude Testament’ lang geduurd eer de verklaring van de Psalmen was afgerond. In 1977 verschenen de delen Psalmen 1 en 2,

in 1994 deel 3, en pas onlangs, meer dan dertig jaar na het eerste deel, is dan het vierde gereed gekomen. De eerste twee delen zijn geschreven door dr. N.A. van Uchelen, de laatste twee door dr. Booij. Bij eerste oogopslag valt gelijk op dat dr. Booij veel

doet aan woordverklaring. Commentaren die dat doen lijden er soms onder dat ze wat droog zijn en weinig theologische openingen geven. Dat is hier geenszins het geval. Dr. Booij heeft de gave om, bij grote nadruk op de woorden, in korte zinnetjes te omschrijven wat de betekenis van een zin of vers is, en daarin liggen dan veel bouwstoffen om theologisch verder te denken. Het valt op dat op deze manier een psalm prachtig openvalt in zijn bedoeling, betekenis, gebruik. Dit maakt het boek zeer bruikbaar bij preekvoorbereiding. Aan het slot van het boek staat een verantwoording voor de gevolgde methode. Die geeft blijk van evenwichtigheid en wijsheid. Allerlei specifieke uitlegmethoden die de laatste eeuw in allerlei vorm zijn ontstaan, en ook op het psalmboek zijn toegepast, wijst dr. Booij niet op voorhand af, maar plaatst ze wel laag op de ladder van belang. Eerst onderzoekt hij de grammaticale structuur, het woordgebruik en de literaire opbouw. Vervolgens doet hij onderzoek naar de godsdienstige situatie waarop de tekst betrekking heeft. Dan pas komen de verschillende methoden. Deze opbouw getuigt van rijpheid van denken en geeft aan dat de tekst met groot respect en vooral als eenheid wordt benaderd.

Is er niets op te merken? Wel dit: de schrijver trekt geen lijnen naar de Psalmen in het licht van het Nieuwe Testament. Iemand als H.J. Kraus heeft daar zo’n prachtig hoofdstuk over geschreven in zijn boek, Theologie der Psalmen. Iets dergelijks had in een commentaar ten dienste van de prediking heel nuttig geweest. Daar komt bij dat de schrijver ook zeer terughoudend is met verwijzingen in de Psalmen naar de Messias. Ik noem Psalm 118: 22-23, over de hoeksteen. Er kan dan, en dat nog in een regeltje dat in kleiner letttertype staat, net af dat in het Nieuwe Testament deze steen als aanduiding van Jezus wordt gezien. Bij Psalm 132:10-11 wordt, ook in kleine letters, aangegeven dat sommigen hier een lijn zien naar de Messias. Dit ontbreken van de verhouding tot het Nieuwe Testament is juist met het oog op de prediking in de kerk heel jammer. Wellicht zou dr. Booij voor deze commentaar serie nog een vijfde deel kunnen schrijven, met als titel: Psalmen in het Nieuwe Testament. Afgezien van dit punt blijft staan dat we hier te maken hebben met een zeer waardevol commentaar, vooral bij het voorbereiden van de prediking. We zijn er de schrijver dankbaar voor.

P.F. Bouter, Bodegraven

H. Schipper De Messias geopenbaard in de Heilige Schriften. Uitg. Boaz Multimedia, Veenendaal; 478 blz.; € 27, 95.

Op het eerste gezicht denk je: wat een monnikenwerk om maar liefst vierhonderd teksten over de Messias bijeen te brengen. Maar gaandeweg groeit diep respect voor dit met veel liefde geschreven boekwerk, door een auteur die inmiddels de tachtig is gepasseerd. In een Woord vooraf geeft hij aan dat

de messiaanse teksten in het Oude Testament spreken over de eerste of tweede komst van de Messias, direct of indirect verbonden met de kennis van dit bijbelgedeelte. De teksten zijn maar niet zo achter elkaar geplaatst maar

per onderwerp gerubriceerd. De indeling in een negental opschriften van de auteur vermeldt als thema’s: de Messias als persoon, het wezen van de Messias, Zijn verschijning, Zijn ambten, Zijn opdracht en bediening, Zijn lijden en sterven, Zijn opstanding en hemelvaart, Zijn toekomst en de Messias in Zijn offers en feesten. We hebben te maken met een grote uitgave, waarvan ook een Engelse en Engels-Hebreeuwse versie zijn uitgebracht. De schrijver wil namelijk graag Joden ervan overtuigen dat Jezus echt de beloofde en gekomen Messias is. Hijzelf heeft immers ertoe opgewekt de Schriften – die van het Oude Testament dus – te onderzoeken, ‘want die zijn het die van Mij getuigen’ (Joh.5:39).

De oudtestamentische teksten die over de Messias spreken en genoemd worden zijn alle in de Statenvertaling weergegeven. Ze zijn in deze studie vet gedrukt tegen een lichtgrijze achtergrond, zodat ze meteen opvallen. Ze zijn op twee manieren benaderd, waarbij de auteur zowel van het Oude als van het Nieuwe Testament is uitgegaan. Daarom spreekt hij van ‘directe’ teksten die meteen al, zonder (voor)kennis van het Nieuwe Testament, te herkennen zijn als duidelijk messiaans. Ze zijn cursief gedrukt, in onderscheid van de ‘indirecte’ teksten. Het is de schrijver bij zijn studie opgevallen dat veel oudtestamentische teksten spreken over het toekomstig Koninkrijk van de Messias, over Gods ontferming over en de bekering van Israël en ook over de terugkeer van Israël in het beloofde land. Deze zijn nog in een aparte bijlage opgenomen.

Prof.dr. A.H. Edelkoort, mijn leermeester, deed in 1941 De Christusverwachting in het Oude Testament het licht zien. Daarin worden de genoemde teksten nader uitgelegd. Verklaring van de teksten geeft Schipper niet, wel belichting vanuit het Nieuwe Testament. Maar voor bijbelstudie en voorbereiding voor de prediking kan deze uitgave veel aandragen en betekenen als leidraad en naslagwerk. Het boek is keurig uitgegeven, en van veel registers en een literatuurlijst zowel in het Nederlands als in het Engels voorzien, waarbij het mij opgevallen is dat de tot nog toe verschenen verklaringen van Gert A. van de Weerd worden genoemd.

W.Chr. Hovius, Apeldoorn

Ds. P. den Butter De Stem bleef klinken. Over de koningen van Israël. Uitg. Den Hertog, Houten; 296 blz.; € 24, 50.

Welke predikant preekte al over alle koningen van het Tienstammenrijk? De auteur van De Stem bleef klinken vermoedt dat deze vraag op weinig positieve respons kan rekenen en hij zal daar wel gelijk in hebben. Is de geschiedenis van de koningen van Israël, die regeerden na de scheuring met Juda niet vaak een trieste aaneenschakeling van zonden en ongerechtigheid waarin de koningen het volk voorgingen? Toch staan ook deze zaken in de Schrift tot lering en vermaning. Goede zaak dus dat ds. Den Butter de bekende, maar ook de onbekende koningen van Israël in dit keurig uitgevoerde boek de

revue laat passeren. Het begint met Jerobeam I vanuit 1 Koningen 11 en het eindigt met koning Hosea, onder wie het Tienstammenrijk uiteindelijk in ballingschap is gevoerd. Dit is geen boek dat zich in een adem uit laat lezen. Men

neme voor elk hoofdstuk de tijd om het gelezene te overwegen. Hoe diep raakt de zonde en hoe ver kan een volk bij haar God vandaan zijn. Tegelijk de onvoorstelbare trouw en genade van de Verbondsgod. Hij blijft roepen, waarschuwen en dringen door de profeten. Dwars door alles heen blijft de Stem klinken. De titel van het boek is de rode draad die door het boek is heen geweven.

C.H. Hogendoorn, Oud-Beijerland

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen