Allemaal naar Dordt

O p vrijdag 10 en zaterdag 11 december vergadert de nationale synode – ook wel protestants forum genoemd – in de Grote Kerk van Dordrecht. Zou deze synode het acht uurjournaal halen, een verslaggever van de Volkskrant of het blad Metro kunnen lokken? Dat zou mooi zijn. De kerk is vooral in de kijker als er weer iets schandelijks aan het licht gekomen is – de afgelopen jaren en maanden kan bijna een vaste redacteur het nieuws over de seksuele vergrijpen van rooms-katholieke geestelijken volgen. Laat staan dat niet de kerk zelf met haar boodschap voor het voetlicht komt.

Ik vroeg het aan de verslaggever van de Vara die om een reactie belde nadat een Amersfoortse voorganger in een preek had gezegd dat je kinderen mag blijven slaan tot hun wil gebroken is: ‘Waarom geeft u niet eens aandacht aan zoveel mooie dingen die in de kerk gebeuren? ’ Ze was het met me eens, maar… ze heeft niet meer teruggebeld. En dan nu: alle kerken met elkaar op historische bodem in Dordt in gesprek, dát is goed nieuws.

Het begon in 2008 op een camping in de Ardennen. De toenmalige preses van de Protestantse Kerk in Nederland, ds. G. de Fijter, zag over de grens geestelijke herkenning, die echter bij terugkeer naar de Hollandse gemeenten voor elf maanden vergeten werd. Zijn vakantie-ervaringen brachten ds. De Fijter tot de oproep om tot een nationale synode te komen, ‘die aangeeft hoe we samen kunnen luisteren, dienen en getuigen van Jezus Christus’.

Een jaar later kwam de gevormde stuurgroep – met onder meer de christelijke gereformeerde prof.dr. H.G.L. Peels, de vrijgemaakt-gereformeerde prof.dr. B. Kamphuis, de lutherse ds. S. Freytag, de gereformeerde gemeenteambtsdrager I.A. Kole en de pinkstervoorganger ds. P. Sleebos – met een credotekst Wij geloven in de levende God: Vader, Zoon en Heilige Geest, die leidend

moet zijn voor de bijeenkomst van de nationale synode. Bekend werd dat dertig kerken uitgenodigd zullen worden.

Forum

Het is een verstandige keus de aanduiding

‘protestants forum’ toe te voegen aan het begrip ‘nationale synode’. Voor een forum alleen zullen de mensen niet massaal warm lopen, maar louter ‘nationale synode’ zet op het verkeerde been én wekt oneigenlijke verwachtingen. Bevoegdheden heeft deze synode niet en ambtelijke besluiten kunnen niet genomen worden.

Maar dat neemt niet weg dat het waardevol is elkaar als protestantse kerken te ontmoeten vanuit het verlangen samen een getuigenis in de maatschappij te laten klinken. En misschien is zelfs dat publieke getuigenis pas van de tweede orde. Hoe goed kan het niet zijn naar de ander te luisteren, te delen in kerkelijke vreugden en zorgen, samen de Schriften te lezen en ons te verenigen in een gemeenschappelijk gebed.

Het lijkt mij dat de verantwoordingsplicht ligt bij de kerken die hier níet bij willen zijn. Zij hebben wat uit te leggen en toe te lichten, want het is een daad om aan te geven geen boodschap aan andere kerken te hebben. Al te veel horen we in de gereformeerde gezindte dat er alleen gesprekken gezocht worden met kerken waarmee geestelijke herkenning is. Is dat niet de gemakkelijkste weg? Zou het objectieve gegeven van de doop in de Naam van de drie-enige God ons sowieso al niet aan elkaar (moeten) verbinden?

Gebeden

De nationale synode wil allen die verantwoordelijkheid dragen voor de voortgang van het Evangelie in ons land samenroepen. Om dat Evangelie is het

ons te doen en daarom kan het delen van elkaars verlegenheid en vreugde in de dienst van Christus leiden tot onderlinge bemoediging en opscherping. Laat dat een mooi én bescheiden doel mogen zijn. Want een programma om het kerkelijke tij te keren kan de tweedaagse in Dordrecht niet bieden. Suggereert een uitspraak dat haast geboden is omdat de secularisatie doorgaat, dit enigszins? In elk geval mag het aanleiding zijn om in Dordrecht veel aandacht te geven aan de dienst van de gebeden, om samen de God van ons voorge-

slacht aan te roepen, die vandaag en tot in eeuwigheid Dezelfde is.

Ter plaatse

Het initiatief van de nationale synode kent een tweejarige voorbereiding. Dat is nodig, want als het Dordtse forum tot een uiteindelijke teleurstelling leidt, zijn de scheidslijnen tussen de verschillende kerken alleen maar vergroot. De vraag is of de bijeenkomst aan haar doel beantwoordt als een gezamenlijke verklaring een zo breed mogelijke accolade slaat. We hopen er wel op, op een tekst die breed gedragen wordt en die tegelijk belijdende diepgang heeft. Kan de roeping tot eenheid tegelijk dichter bij de gemeenten komen?

In het bestuur van de Gereformeerde Bond is uitgesproken dat het vooral van belang is dat dit protestantse forum openingen creëert waarmee kerken ter plaatse verder kunnen. In de lokale gemeente wordt het Woord verkondigd en staat de avondmaalstafel. Zou een bijbelse oecumene daarom niet beginnen als kerkenraden elkaar ontmoeten, gemeenten gezamenlijk werk opzetten, de voorbede voor elkaar geïntensiveerd wordt en waar mogelijk de kansel voor de ander open gaat?

Credotekst

De credotekst over het geloof in de levende God is sinds het najaar van 2009 op opiniepagina’s van kranten door theologen bediscussieerd. Meningsverschil was het gevolg, omdat een kernachtige verwoording van de essentie van het christelijk geloof niet alle kruispunten in de kerkgeschiedenis langs kan gaan. Kunnen we doen alsof er geen gereformeerde belijdenis is? Ja, dat kan in de context van een protestants forum wel, als de kern van het apostolisch belijden maar voluit meeklinkt.

Voor het gesprek hierover staat de stuurgroep voor de nationale synode open. Er is zelfs gesproken over een ‘groeitekst’. Daarom zeg ik hier graag dat het van grote betekenis is dat in de tekst over Jezus Christus opgenomen wordt dat Hij niet alleen Zoon van God is, maar ook zelf God. In de evangeliën draait het om niets minder dan de erkenning van Zijn goddelijke autoriteit. Als de nationale synode zich nu tot de Nederlandse samenleving zal richten, gaat het om het getuigenis en de toekomst van ‘onze grote God en onze Zaligmaker, Jezus Christus.’ (Tit.2:13) Hier raken we het hart van het christelijk geloof. Moet de wereld niet weten dat Hij Redder én Rechter is. ‘Omdat wij weten hoezeer de Heere te vrezen is’ (2 Kor.5:11a) getuigen we van Zijn Naam.

Studenten

Studenten van diverse christelijke verenigingen komen morgenavond als een aanloop naar de nationale synode in de Utrechtse Jacobikerk samen. Als luis in de pels van de gevestigde kerken spreken ze niet alleen hun voornemen uit dat het in de toekomst anders moet, maar doen ze tegelijk een waardevol appèl op de kerken om elkaar niet te negeren. Studenten staan veelal nog niet op verantwoordelijke posten, maar ademen wel in wat er onder de mensen leeft. Het is daarom goed dat zij – ook als een belofte aan zichzelf – in het verlangen naar eenheid onder christenen vooropgaan.

*** De Dordtse Synode uit 1619 was de laatste in haar soort. Uitzien naar een vergelijkbare natiebrede kerkelijke synode is een utopie. Voor de meeste kerken uit de Reformatie is de zeventiende-eeuwse synode sinds een halve eeuw niet meer dan een historische gebeurtenis uit een lang voorbije eeuw. Echter, nog altijd zijn er kerken die ‘Dordt’ als norm erkennen. De toen aanvaarde kerkorde waarborgde de ambtelijke inbreng van het grondvlak in de kerk, de toen aanvaarde leerregels stelden de soevereiniteit van God en Zijn genadige verkiezing centraal.

We zien uit naar een nieuwe samenkomst in deze Zuid-Hollandse stad, die te midden van de kerkelijke en maatschappelijke vragen van onze tijd op eigen wijze tot zegen voor het Nederlandse volk zal zijn.

P.J. Vergunst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen