Alcohol: cool of killer?

‘W at vinden je ouders hiervan? ’ De politieagent, die de fietsende Kasper staande gehouden heeft en ook heeft laten blazen, kan er nog niet over uit dat deze jongen zoveel alcohol in zijn bloed heeft. ‘Nou, niets’, zegt Kasper, als de vraag tot hem doorgedrongen is. En dan een poosje later: ‘O ja, toch wel. Mijn vader zegt wel eens: Ik vind alles best, als je de boel hier maar niet onderkotst...’

Van de scholieren die in de afgelopen maand alcohol hebben gedronken, heeft driekwart vijf of meer glazen gedronken bij één bepaalde gelegenheid, aldus een onderzoek van het Trimbos-instituut, dat zich inzet voor het verbeteren van de geestelijke gezondheid door het delen van kennis.

Dat doet mijn kind niet

De huidige generatie jongeren groeit op in een flitsende maatschappij met heel veel nieuwe ontwikkelingen. Een klimaat, waarin een aantal jongeren ook letterlijk uitleeft: ‘Try before you die!’ Vrij vertaald zou je deze levenshouding kunnen uitleggen als: Dood ga je toch, zorg dat je wel alles hebt meegemaakt! Te vaak loopt deze houding uit op (zeer) risicovol middelengebruik en verslaving, waarna een diep ongelukkig leven vanuit menselijk perspec-tief nogal eens veel te vroeg eindigt.

Sommige kinderen komen al jong in aanraking met middelengebruik. Gemiddeld komen ze tegen het eind van de basisschool in aanraking met roken. Dit is een belangrijk moment. Want als het een kind lukt om deze verleiding te weerstaan, is het eenvoudiger om ook nee te zeggen tegen blowen. De eerste kennismaking met alcohol is ook rond deze tijd. ‘Biertje lijkt normaal voor basisschoolkind’, kopte het RD op 7 juli 2009. Vervolgens zien de meeste jongeren in de puberteit andere middelen als XTC, cocaïne, paddo’s, amfetamine, GHB en heroïne voorbij komen.

Uit de cijfers blijkt dat veel jongeren niet in staat zijn of bereid zijn nee te zeggen tegen verslavende middelen. Ouders dienen erop bedacht te zijn dat hun kind opgroeit in deze maatschappij. Zij moeten weten waar hun kind mee bezig is. En niet aannemen: ‘Dat zal mijn kind nooit doen!’

Mixdranken

Het aanbod van alcoholische dranken was vroeger veel overzichtelijker. Tegenwoordig is alcohol er in een haast niet te tellen aantal variaties. Daarmee wordt het aantrekkelijk voor veel meer doelgroepen. Vindt men jenever sterk en niet lekker, dan kan men een zoete likeur als Jägermeister proberen, waarin net zoveel alcohol zit. Onze jeugd wordt onder andere gepaaid met een groot aantal mixdranken: breezers, shooters, alcopops en andere fantasienamen. Deze drinken weg als frisdrank en kunnen 5% tot 30% alcohol bevatten. Al deze drankjes maken alcohol voor veel jongeren erg aantrekkelijk. Ook drie andere factoren werken daaraan mee, namelijk: alcohol wordt in onze maatschappij geaccepteerd, alcohol is overal verkrijgbaar en alcohol is (relatief ) goedkoop.

Alcohol maakt kapot

Het drinken van alcohol heeft direct gevolgen. Na tien minuten

bereikt de alcohol de hersenen. Wie binnen een uur twee glazen drinkt, wordt enkel vrolijker en spraakzamer. Meer drinken versterkt deze effecten en er komen verschijnselen bij. Het denkvermogen neemt af en de bloeddruk stijgt, waardoor de druk in de hersenen toeneemt en ook het hart en de nieren het zwaar te verduren krijgen. Bij meer dan twintig glazen wordt het levensgevaarlijk. Iemand kan in coma raken of overlijden aan een ademhalings- of hartstilstand. Hoe sterk en snel deze effecten optreden, hangt samen met lichaamsgewicht en gewenning. Bij jongeren treden deze effecten daarom vaak sneller en sterker op. Steeds meer jongeren (zelfs van elf jaar!) worden met een alcoholvergiftiging in coma opgenomen in het ziekenhuis.

Alcohol werkt verwoestend in de zich ontwikkelende hersenen van jongeren. Aangetoond is dat de intelligentie van jongeren vermindert, maar dat ook hun emotionele ontwikkeling gevaar loopt. Daarom stelt het Trimbos-instituut dat jongeren tot 16 jaar geen druppel moeten drinken, en tot 24 jaar heel matig. Extra gevaarlijk wordt het als jongeren naast alcohol ook drugs gebruiken, tegenwoordig een normaal verschijnsel. De toename van (pogingen tot) zelfmoord onder jongeren is vooral gerelateerd aan alcohol- en drugsmisbruik. En: hoe jonger iemand begint aan verslavende middelen, hoe groter de kans op verslaving.

Alcoholgebruik verzesvoudigd!

Overheden en hulpverleningsinstanties maken zich meer en meer zorgen over het toenemende alcoholgebruik onder jongeren. Zij vragen op diverse manieren aandacht voor dit probleem, terwijl ouders dit probleem vaak onderschatten. Feit is echter dat in vijf jaar tijd het alcoholgebruik onder de jeugd is verzesvoudigd! Kinderpsycholoog Haske van der Vorst is vrij recent aan de Radboud Universiteit in Nijmegen gepromoveerd op een onderzoek naar het gebruik van alcohol. Hieruit is gebleken dat jongeren die thuis mogen drinken, ook buiten de deur steeds meer gaan drinken. Jongeren die een vader of beste vriend hebben die veel drinkt, lopen een verhoogd risico om zelf ook een flinke drinker te worden. Dit geldt vooral voor jongens. Jonge meisjes en jongeren die ouders hebben die streng zijn op drankgebruik, worden vaker geheelonthouder of drinken slechts af en toe. En verdere gevolgen van alcoholgebruik in een notendop? Jaarlijks 250 doden en 3000 gewonden in het verkeer. Daarnaast vindt 80% van het geweld en de agressie op straat plaats onder invloed van alcohol.

Alcohol in de Bijbel

Honderden keren spreekt de Bijbel over het gebruik van alcohol (wijn en sterke of bedwelmende drank). Wijn maakt zelfs deel uit van de offerdienst. De Bijbel spreekt dus niet negatief over het gebruik van alcohol. Alleen gaat het dan om een weinig wijn. (1 Tim. 5:23) Pas zo’n duizend jaar geleden is het destilleren van alcohol uit wijn uitgevonden. In de bijbelse tijd zijn gedestilleerde (sterke) dranken onbekend. Zelfs wanneer de Bijbel spreekt over sterke drank, is zo’n 15% alcohol het maximale. En dan ook écht het maximale wat gedronken wordt, want Joden gebruiken in die tijd wijn niet onverdund. Gebruikelijk is dat men drie delen wijn mengt met twee delen water, of ook wel drie delen water en één deel wijn. Zelfs als maar 1/10 deel van de drank wijn is (dus met 9/10 water!), spreekt men nog steeds over wijn; als de geur van wijn nog maar aanwezig is.

Zoals gezegd spreekt de Bijbel in principe positief over wijn, over de vrucht van de wijnstok. Misbruik van alcohol wordt echter sterk veroordeeld. Zo gauw alcohol er toe leidt dat mensen te veel drinken, is het oordeel glashard. Zie bijvoorbeeld Spreuken 23:31-33. In Spreuken heeft dit oordeel vooral een morele kant. Het Nieuwe Testament gaat een dimensie dieper: het zegt ons dat geloof en alcoholmisbruik elkaar niet verdragen. Paulus zegt in Galaten 5 dat mensen die leven in dronkenschap, brasserijen en dergelijke het Koninkrijk van God niet zullen beërven!

Je kind groeit op, wat nu?

Als kinderen jong zijn, maken ouders de keuzes. De opvoeding moet erop gericht zijn dat kinderen leren zelf verantwoorde keuzes maken. Wat brengt u over? Alco-

hol: cool of killer? Of allebei? Keuzes maken gaat altijd met vallen en opstaan. Een perfecte opvoeding bestaat niet. Maar veel is gewonnen als kinderen beseffen dat ouders uit liefde handelen, zelfs in de fouten die elke ouder maakt. Hoe ouder kinderen worden, hoe meer de verantwoordelijkheid op hun eigen schouders drukt. Ook als het fout gaat!

Als je je kind geen door alcohol of andere middelen aangetaste hersen­inhoud gunt, is een aantal zaken belangrijk. Een hardnekkig misverstand is dat kinderen iets juist doen, als ouders het hen verbieden. Nee, kinderen willen juist kaders hebben, waarbinnen ze kunnen opgroeien. Ze zullen altijd de grenzen opzoeken, maar ouders kunnen die grenzen gemotiveerd bepalen.

Egbert Hekman

Volgende week gaat ds. J. Belder als slot van dit tweeluik in op een pastorale houding ten aanzien van mensen die aan alcohol verslaafd zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen