In memoriam ds. J. Bogaard (1933-2011)

In het geloofsleven is het zelden windstil. Daar wist Jan Bogaard alles van. Hij was een man die de spanning van het Evangelie kende. Door karakter en afkomst werd die spanning vaak geïntensiveerd. Op zijn verzoek lazen we in de dienst van Woord en gebed uit Genesis 32, over de strijd van Jakob. We lazen die pericoop vanuit de kernzin: ‘En de zon ging over hem op’ (32.31a). Want de strijd heeft zijn plek in het geloofsleven van een mens, maar het gaat om de storm die gestild wordt.

Levenslange dienst
Ik leerde ds. Jan Bogaard kennen als senior-collega en als gemeentelid in Breukelen. Geboren in Baambrugge, was hij na een levenslange dienst in de kerk teruggekeerd naar de Vechtstreek. Als predikant diende hij veel gemeenten: Emst, Woerden, Rotterdam-Delfshaven, Wierden, Nieuw-Loosdrecht, Katwijk aan Zee en daarna Rotterdam- Centrum. Daarnaast verleende hij pastorale bijstand in Zaandam, in zorgcentrum ‘de Schans’ in Rotterdam en in wijkgemeente Centrum te Breukelen. Het tekent de fysieke kracht die hij had, de sterke drang tot verkondigen, zijn inzet.

Dankbaar voor elkaar
In 2002 werd hij ziek. Dat was het begin van een andere periode. Op vele momenten was het zorglijk, en leek het alsof zijn levensdagen tot een einde kwamen. Veel operaties en behandelingen heeft hij ondergaan, maar steeds werd zijn leven verlengd. Dat was een moeilijke tijd, en ook een gezegende tijd. De prediker werd ook gemeentelid. Er kwamen jaren waarin meer tijd was voor elkaar, voor hem en Dineke, zijn grote liefde. Er kwamen gezegende jaren waarin de verknochtheid aan elkaar, en de dankbaarheid voor elkaar, tastbaar was. We noemen ze met ere: zijn vrouw Dineke, en hun één-voor-één geliefde kinderen Conny, Bertine, Anja en Harm Jan. In hun leven heeft de kerk en het ambt van hun vader een grote rol gespeeld. Ze hebben veel van de kerk gezien: het waarachtige, maar ook de kitsch; het ontroerende, maar ook het veeleisende, ook voor hen als kinderen. Het was voor mij een eer om met hen op te trekken, om hun zorgvuldigheid te zien in het voorbereiden van de dienst, om te zien hoe zij in alle eerlijkheid hun eigen verbinding zochten met hun vader, en hun eigen toegang tot de traditie.

Kohlbrugge
In de theologie van Jan Bogaard speelde het temperament een grote rol: Luther en de aanvechting, Bach en ‘Gottes Zeit ist die Allerbeste Zeit’, Zondag 23 en ‘al is het zo dat mij mijn geweten beklaagt, …, nochtans God, zonder enige verdienste mijnerzijds’, Romeinen 7 en de botsing in de mens. De doorbraak kwam door de theologie van Kohlbrugge. Dat heeft hem zo veel verder gebracht. Als jonge jongen was de weg tot het ambt al met schroom en retardatie omgeven. En ik denk in zijn gehele ambtelijke leven moest hij steeds opnieuw Kohlbrugge spellen: dat wij onheiligen zijn en dat blijven, maar zo gerechtvaardigd worden en in Christus onze heiliging ontvangen. Dan, als hij zelf ook weer binnengebracht werd in de zekerheid van het geloof, dan was het goed. Dan bleef alleen Jezus over. Dan ging ook over Jan Bogaard zelf de zon op.

Elke dag
Nog niet zo lang geleden gaven zijn schoonzoons hem een iPod. Zo luisterde hij met vreugde naar de diensten uit de Jacobikerk, de Noorderkerk en onze eigen Pieterskerk in Breukelen. Het liefste elke dag een preek. Maar dat was niet uit kerksheid. Steeds opnieuw was hij op zoek naar woorden om zijn turbulente binnenste tot rust te brengen. Steeds opnieuw op zoek naar zekerheid, naar een soort catharsis. Ik denk weleens dat de preken voor hem een soort infuus van woorden waren. Een je te binnen brengen van dat wat onwankelbaar is, te midden van de jarenlange strijd met zijn ziekte, en te midden van de vermoeidheid met jezelf.

Voorgaan
Hoewel ik van een jongere generatie ben, waren onze gesprekken vriendschappelijk en vertrouwelijk. Jan Bogaard was een man van humor, van veel verhalen en anekdotes, een man van ernst en integriteit. Het laatste dat ik met hem gelezen heb, was het Paas-Evangelie uit Markus. ‘Gaat heen, zeg zijn discipelen en Petrus, dat Hij u voorgaat naar Galilea, en daar zult gij Hem zien zoals Hij gezegd heeft.’ Net als aan Petrus moest het ook steeds aan Jan Bogaard gezegd worden: Dat Hij leeft, dat Hij je voorgaat, en dat Hij doet zoals Hij heeft gezegd. Zijn binnenste kwam tot rust, wanneer niets anders overbleef dan Jezus en Zijn belofte.

Dankbaar voor zijn leven hebben we Jan Bogaard te ruste gelegd op de Algemene Begraafplaats te Breukelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen