Globaal bekeken

‘Kermisvertier in Goes’ is de titel van een hoofdstuk in een boek van Allie Barth en Albert Kot in Bevelandse vertellingen (uitgave Het Paard van Troje, Goes, 2008).

‘De voorname burgers (...) konden hun weerzin tegen het jaarlijks terugkerende evenement nauwelijks verhullen. Zij noemden de kermis ‘een combinatie van alles wat vuil, liederlijk, gemeen en walgelijk is, met haar stinkende tenten, bedelaars, krijsende straatmuziek, onuitstaanbare draaiorgels, nachtelijk straatrumoer en dronkenschap.’ Als het aan de elite lag, moest de kermis dan ook worden verboden. De gegoede burgerij besefte echter, dat een verbod ook zijn nadelen had. Allereerst zouden de belangen van de middenstand erdoor worden geschaad. De kermisbezoekers brachten tenslotte veel geld in het laatje en dat was iets waar de vele winkeliers in de stad niet vies van waren. Bovendien kon een regelrecht verbod op het volksfeest gevaarlijk zijn: er zou een volksoproer kunnen uitbreken. Dat deze angst niet denkbeeldig was, bewijzen de gebeurtenissen in Goes in 1833. In verband met een dreigende cholera-epidemie had het stadsbestuur toen besloten dat de kermis niet doorging. Gezien het besmettingsgevaar was het een alleszins begrijpelijke maatregel. De meeste stedelingen waren echter verbijsterd. Wie haalde het immers in zijn hoofd om het enige vermaak dat het volk had af te schaffen? Al snel werden de pijlen op wethouder Mirandolle gericht. (…) Als we de offi ciële rapporten uit die tijd mogen geloven, leek het erop dat er in Goes een ware revolutie was uitgebroken, waarbij het leven van de machthebbers aan een zijden draadje hing. Het begon allemaal op zaterdagavond 10 augustus, toen een woedende menigte optrok naar het huis van Mirandolle aan de Vlasmarkt. De dienstmeid hoorde het ‘luidruchtig geschreeuw’ en durfde van schrik de deur niet open te doen. Door een raam riep ze dat haar baas aan het vergaderen was, in het weeshuis. Tierend begaf de stoet zich daarop naar het kerkplein. Bij het weeshuis aangekomen eisten de demonstranten dat de wethouder naar buiten kwam en maar eens moest uitleggen waarom de kermis niet doorging. Enigszins hooghartig antwoordde Mirandolle dat het stadsbestuur aan het ‘plebs’ geen verantwoording hoefde af te leggen. De demonstranten namen met dit antwoord geen genoegen en negeerden het bevel van de wethouder om zich uit de voeten te maken. Nu kreeg Mirandolle het benauwd. Op steun van de politie hoefde hij niet te rekenen. De Goese politiemacht bestond slechts uit twee agenten die, juist op het moment dat ze nodig waren, in geen velden of wegen waren te bekennen. En ook aan de schutterij had hij niets. De kapitein van deze burgermilitie liet namelijk weten, dat zijn mannen niet in actie zouden komen tegen medeburgers. (…) De kermis ging in 1833 niet door. De Goese notabelen waren echter gewaarschuwd en zouden zich in de toekomst dan ook wel tweemaal bedenken om het evenement te verbieden.’

Uit hetzelfde boek een foto van een model-veldwachter in de negentiende eeuw.

‘In Colijnsplaat (…) had men geregeld met mannen te maken die ten enenmale ongeschikt waren voor het beroep van veldwachter. De in 1843 aangestelde P.C. Bonkerk spande in dit opzicht de kroon. Al snel was het de autoriteiten duidelijk dat het de man ontbrak aan enig gezag. Bonkerk kon volgens de burgemeester beter worden overgeplaatst naar een rustiger gemeente, omdat hij ‘geen ontzagwekkend voorkomen heeft om eene zoo talrijk bevolkte en woelige gemeente als deze is zich te kunnen gelden’.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen