Globaal bekeken

Geboeid las ik dezer dagen het boek van Willem van Amerongen, In de voetsporen van Gerrit Achterberg (uitgave Kleine geschiedenis van de heuvelrug, Driebergen). De bekende dichter had in 1937 zijn hospita vermoord. De Neerlangbroekers zijn het nooit vergeten. Op 17 januari 1962 stierf hij plotseling. Twee dagen ervoor had ds. J.T. Doornenbal, zijn levenslange vriend, hem nog ontmoet.

‘Co Doornenbal onderstreepte andermaal dat de dichter een vriend voor hem was. ‘Meer dan ik voor hem. Anderen zullen over hem schrijven. Alle kranten zullen over hem schrijven. Ze zullen zeggen dat hij een van onze grootste dichters was, misschien de allergrootste, misschien de grootste van Europa. En ik geloof het. Maar ook, en meer nog, de vriend. Die altijd weer kwam en alles voor mij wilde doen, waarom heb ik nooit begrepen.’ De dag na zijn overlijden was Achterberg inderdaad voorpagina nieuws in alle kranten. Hij was aanleiding voor uitvoerige beschouwingen over zijn werk, waarvan de betekenis niet ter discussie stond: Gerrit Achterberg is een grote naam in de Nederlandse literatuur. In Langbroek overheersten ook toen weer andere gevoelens. De dorpsbewoners hadden de zwarte dag, 15 december 1937, nog steeds geen plaats kunnen geven. (…) Bij de begrafenis in Leusden waren de Achterbergers aanwezig. Ze zaten op de tweede rij; vooraan literatoren. Een van hen, Ida Gerhardt, had oog voor de familie van de overleden dichter: ‘Toen de familie in het kerkezwart en met een boerse waardigheid verscheen, werd onze vaalheid nog meer openbaar.’ En over Gerrits vader dichtte zij:

Ik zag terzijde van het middenpad
zijn vader, ouder dan Methusalem,
zijn schouders haast gekromd tot aan zijn kruis.
O, toen hij opzag, hoe geleek hij hem
die schreef: ‘daar woonden wij met man en muis.’

Hij hield de handen om zijn doornenstok,
maar toen de stoet opstommelde en vertrok.
Bleef hij alleen. De doornstok in zijn hand
begon te schrijven op het blauwe plavuis.
God sta ons bij. – ‘En Jezus schreef in het zand.’

Gerrit werd op 22 januari 1962 vanuit zijn huis begraven op begraafplaats Rusthof aan de Dodeweg in Leusden. Thuis had dominee Doornenbal voor hem gebeden en in de aula van Rusthof sprak M. J. Wagenvoorde, de dominee die zestien jaar eerder Gerrits huwelijk had ingezegend.’

In plaats van kaarten.
Tot onze grote droefheid werd plotseling van ons weggenomen mijn geliefde Zoon
Gerrit Achterberg
In de leeftijd van 56 jaar.

Uit aller naam:
H. ACHTERBERG
Klein Jagerstein
Langbroek

Hier volgt nog eens zijn bekende gedicht ‘Bekering’:

Gij hebt het hoog geheim doorbroken,
Here Jezus, tussen ons en den Vader, naar Uw
Woord mogen wij zonder zonde zijn en nieuwe
wezens, wat er ook in ons leven is gebeurd.

Ik deed, van alles wat gedaan kan worden,
het meest misdadige – en was verdoemd.
Maar Gij hebt God een witte naam genoemd,
met die van mij. Nu is het stil geworden,
zoals een zomer om de dorpen bloeit.

En moeten ook de bloemen weer verdorren:
mijn lenden zijn omgord, mijn voeten staan geschoeid.
Uit Uwe Hand ten tweeden maal geboren,
schrijd ik U uit het donker tegemoet.

Het grafschrift:

‘Van dood in dood gegaan, totdat hij stierf. De namen afgelegd, die hij verwierf. Behoudens deze steen, waarop geschreven: de dichter van het vers, dat niet bedierf.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen