Mantelzorger vaak eenzaam

Mantelzorg is de zorg die zieken meestal vanuit eigen kring ontvangen. Het gaat vrijwel altijd om de eigen man of vrouw of een ander nabij familielid. De zieke kan 24 uur per dag en zeven dagen per week een beroep doen op de mantelzorger – en dat langdurig. De omgeving realiseert zich nauwelijks wat het praktisch betekent voor degene die de zorg biedt. Ook binnen de kerk wordt mantelzorg onvoldoende gezien, waardoor de meeste mantelzorgers zich erg alleen voelen staan.

Plicht
Veel kerkelijke mantelzorgers vinden het vanzelfsprekend dat zij zorg verlenen. Zij doen het uit naastenliefde, zien het als een plicht of bijbelse opdracht. Zij kunnen door hun intensieve taak overbelast raken of eenzaam worden. Vaak zijn ze zich daar zelf niet van bewust, omdat de zorgtaak hen opslokt. Ook als een mantelzorger dat wel beseft, dan nog vraagt hij meestal niet om hulp. Het is niet gemakkelijk om aan te geven dat de taak te belastend wordt. Ook is het moeilijk de zorg uit handen te geven, omdat deze als vanzelfsprekend wordt ervaren. Mantelzorgers zijn vaak vergroeid met hun taak. Door de persoonlijke band met degene voor wie ze zorgen, voelen ze zich over-verantwoordelijk.

Vanuit kerk
Het ondersteunen van mantelzorgers is in eerste instantie een diaconale taak, maar ook de diaken is zich vaak niet bewust van de belasting van de mantelzorger, zodat hier een probleem ontstaat. Er wordt vanuit de kerk over het algemeen veel aandacht besteed aan de patiënt of gehandicapte. Maar aan de mantelzorger wordt hooguit zijdelings gevraagd hoe het met hem of haar gaat. Een bezoek van een diaken aan een ziek gemeentelid zou echter ook een bezoek aan de mantelzorger moeten betekenen. Wanneer de diaken inziet dat de mantelzorger overbelast is of raakt, zou hij kunnen zoeken naar mogelijkheden om de mantelzorger te ondersteunen. Dit kan door tijdelijk vervanging te regelen, zodat de mantelzorger even het huis uit kan voor een activiteit of bijeenkomst. Ook verwijzing naar professionele instanties kan aan de orde zijn, als er behoefte is de regeltaken uit handen te geven. Lotgenotencontact kan helpen of een mantelzorglijn zoals de Nederlandse Patiëntenvereniging die kent. Deze lijn is bedoeld voor iedereen die met mantelzorg te maken heeft, zowel in eigen familie of als diaken of predikant. De mantelzorglijn wordt bemand door getrainde mensen die erop uit zijn om de beller toe te rusten en te ondersteunen met tips, advies en doorverwijzing. De zorglijn neemt het probleem niet over maar ondersteunt de mantelzorger in zijn zware taak. De grote toename van het aantal telefoontjes bij de NPV wijst erop dat de lijn goede diensten bewijst.

Begrenzing
Het is voor mensen binnen de kerk belangrijk om iets te weten over de overwegingen rondom het aanvaarden van hulp. Voor een mantelzorger is hulp vragen vaak moeilijk. Wie getrouwd is, wil bijvoorbeeld op grond van de trouwbelofte voor de ander tot het einde blijven zorgen. Een kind wil iets voor vader of moeder terugdoen door eigenhandig voor hem of haar te zorgen. Zeker in de terminale fase is het voor de mantelzorger moeilijk nog hulp van anderen te accepteren: de tijd is nog maar kort. In een pastoraal bezoek is het goed aan te geven dat naastenliefde zijn begrenzing heeft. Als de mantelzorger zijn taak niet volhoudt, heeft de patiënt hier ook nadeel van. Hulp dient dan geboden te worden. Er zal vervanging geregeld moeten worden voor de tijd waarop de mantelzorger even aan zichzelf toe kan komen. De zorg van een mantelzorger is soms met name zwaar door zijn eenzaamheid. De omgeving reageert vaak, uit onwetendheid, met onbegrip.

Opsporen
Voor gemeenteleden met een diaconale taak is het van belang om doordrongen te zijn van de wenselijkheid om de mantelzorger op te sporen, zodat begeleiding of hulp vanuit de kerk kan worden opgezet. Het diaconaal handelen krijgt pas gestalte wanneer er daadwerkelijk handen en voeten gegeven wordt aan het liefhebben van onze naaste. Door echt contact te zoeken met mantelzorgers, kunnen gemeenteleden hen helpen om in deze belastende tijd ook tijd en ruimte voor zichzelf en anderen uit hun omgeving te hebben. Wie zo als mantelzorger ‘lucht’ krijgt, krijgt zelf ook de aandacht die een mens nodig heeft. Het is vooral essentieel dat gemeenteleden beschikbaar zijn en het moment van ondersteuning aan de mantelzorger willen overlaten. De taak voor de gemeente is: wees de mantelzorger nabij, wees present.

---
Mantelzorglijn
De mantelzorglijn van de Nederlandse Patiëntenvereniging in Veenendaal heeft trainingen ontwikkeld om mantelzorgers beter van dienst te zijn en daadwerkelijk te ondersteunen. Meer info: tel. 0318-547887 of www.npvzorg.nl. De NPV verzorgt daarnaast lezingen in de gemeente en/of toerusting voor diakenen en gemeenteleden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen