Viering van Beltane

De vieringen van het gilde zijn er op initiatief van onze Protestantse Kerk in Nederland, meldt de liturgie nadrukkelijk. Ze worden georganiseerd in het kader van vernieuwing van de liturgie binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Omdat ik geen overhaaste conclusies wilde trekken, ging ik op zondag 22 mei om 15.00 uur naar de Kerkboerderij in Hoogeveen om zo’n viering bij te wonen. Ongeveer 25 mensen hadden aan de uitnodiging gehoor gegeven en zaten in een kring. Achter een tafel die, zoals later bleek ook dienst deed als altaar, stond de liturg – een mevrouw met een bloemenkrans om de schouders. Na een lied van Huub Oosterhuis luisterden we naar twee praktijkverhalen van vrouwen. Zij vertelden hoe zij hun eigen lichaam beleefden, welke problemen dat met zich meebracht en welke vreugde hun dat gaf. Want het thema van de dienst was het vieren van het lichaam. De twee praktijkverhalen bevatten intieme details over het lichaam, die ik liever niet gehoord had.

Te dik of te mager
We werden vervolgens uitgenodigd om op een uitgereikt papier aan te geven met welke lichaamsdelen we moeite hebben: misschien voelen we ons te dik of te mager. Misschien hebben we problemen met slecht functionerende heupen of is er ooit een borst geamputeerd. Zelf had ik niets te melden. Ik ben blij en dankbaar dat ik elke morgen gezond mag opstaan. En al draag ik al heel lang een bril, ik heb er geen probleem mee dat dit ook de komende tijd zo zal blijven. Langzamerhand voelde ik me overbodig en bijna een sta-in-de-weg worden. Ik kon niet meedoen met al die mooie rituelen. Dat gevoel van overbodigheid nam toe toen we uitleg kregen over ex voto’s, een begrip dat afkomstig is uit de rooms-katholieke traditie. Mensen leggen afbeeldingen of foto’s van hun lichaamsdelen bij het altaar neer om te danken voor genezing of met de bedoeling dat om die genezing gebeden wordt. Dat moesten wij ook doen. We moesten aan het werk. Er werd boetseerklei uitgedeeld en aan ieder werd gevraagd dat deel van het lichaam dat ons problemen gaf in de vorm van klei weer te geven. Ik heb geen lichaamsdeel dat niet op z’n plek zit of ziek is, te smal of te breed is. Bovendien was het al zo lang geleden dat ik met klei gewerkt heb. Ik ben maar naar huis gegaan.

Rozenolie
Van een andere deelnemer heb ik het verdere verloop gehoord. De ex voto’s zijn bij het altaar gelegd. Er is gebeden voor genezing en aanvaarding van lichamelijke zorgen en ongemakken. Daarna was er de zalving van het lichaam. Met rozenolie werden ogen en oren en andere zintuigen gezalfd als een vorm van toewijding. Toewijding aan wie? De viering stond onder auspiciën (letterlijk: onder toezicht van) van Beltane. Beltane is de godheid die in de Keltische religie vereerd werd (en wordt). Het feest te zijner ere is een uitdrukking van vreugde en is voornamelijk gewijd aan vruchtbaarheid, seksualiteit en reiniging. Zoals de organisatoren schrijven: ‘een aardser feest dan Beltane is er niet’. We vieren het lichaam, we vieren de vruchtbaarheid. Beltane, lijkt deze god niet verdacht veel op Baäl?

Keltische religie
Als ik de organisatoren mag geloven sluit dit naadloos aan bij de christelijke traditie. Denk maar aan Franciscus van Assisi. Volgens gezang 400 – gezongen in de viering – spreekt ook de grote Franciscus over moeder aarde. Dus waarom niet een stap verder? Het kan best samen: Beltane en de God van Israël. Keltische religie en het geloof van Israël. Vruchtbaarheidsreligie en het eren van de Schepper. Dat is de boodschap die deze vieringen verspreiden: pagaan geloof, dus heidendom, en christelijk geloof vullen elkaar aan. En zo ontstaat vernieuwing – ja, het staat er echt – van de christelijke traditie.

Hoeveel monden
Toch blijf ik met een vraag zitten. Hoe kan onze kerk, die belijdend spreekt over God – zoals onlangs in het rapport Spreken over God (november 2010) – tegelijk de deur openzetten voor Keltisch heidendom en dit door middel van deze projecten aanmoedigen? Uit hoeveel monden spreekt de kerk eigenlijk? Waar staat de kerk, ónze kerk, voor? Ik heb geen antwoord. Wat hier gebeurt, heeft niets te maken met verschil in denken en geloven binnen de kerk of met de diversiteit van modaliteiten. Dit gaat over christelijk geloof vermengd met heidendom. Een Beltaneviering in onze kerk: ik geloof dat ik droom, dit kan niet waar zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen