De kerk in 2050

De nieuwe hoogleraar die onze kerk van advies mag gaan dienen wat betreft het missionaire werk en kerkvernieuwing haalde met een schokkende uitspraak de pers. Dr. De Hart is een respectabele godsdienstsocioloog, die zijn sporen verdiend heeft bij het Sociaal en Cultureel Planbureau. Zo iemand roept dus niet zomaar wat. Zijn conclusie is gebaseerd op voortdurend onderzoek naar de opvattingen over religie, geloof en kerklidmaatschap in de breedte van ons volk.

Heilige Geest
Wat denken wij wanneer we dit lezen? Ik kwam in de afgelopen week al een paar keer het antwoord tegen: dat kan Joep de Hart wel zeggen, maar de Heilige Geest is er ook nog. Hoe goed bedoeld dat zal zijn, zelf vind ik dit geen overtuigend antwoord. Immers, de Heilige Geest werkte ook in de afgelopen jaren, maar alle voorspellingen van de godsdienstsociologen over afname van het kerkbezoek zijn tot nu toe uitgekomen. We mogen zeker denken aan de Heilige Geest, maar dan zo dat we vanuit werkelijke verlegenheid vragen: Wijst U ons alstublieft het spoor dat wij gaan zullen. Intussen zullen wij dan toch ook een eigen antwoord moeten formuleren, want de Geest leidt ons wel, maar neemt ons niet het maken van keuzes uit handen.

Keuzes
Wanneer ik mijn oor te luisteren leg, hoor ik nog drie andere antwoorden. Het eerste antwoord werd gegeven door dr. Willem Maarten Dekker, die sprak over de opdracht de kerk een eerlijke en eervolle begrafenis te geven. Hij zei dat zijn generatie – hij is 35 – hiertoe weleens geroepen zou kunnen worden. Deze uitspraak is veelal verkeerd begrepen. In het licht van de verwachting van Joep de Hart vind ik het echter een heel actueel antwoord. Wanneer inderdaad veel kerken zullen dichtgaan, is het de vraag hoe wij dat doen. Doen wij dat net zoals wanneer een winkel moet sluiten door gebrek aan klandizie? Of doen wij dat in verbondenheid met Christus, die gestorven is en begraven en die in doodsnood zal zijn tot aan het einde der tijden, zoals Blaise Pascal dat naar waarheid verwoordde? Lijden wij met Christus mee aan de teloorgang van wat eens een gestalte van Hem op aarde was?

Marktgericht denken
Anderen denken een totaal andere kant op. Zij zeggen dat de kerk nu eindelijk eens marktgericht moet gaan denken. Wanneer er geen vraag meer is naar je vertrouwde product, een preek van een dominee op zondagmorgen, dan moet je doelgroepgericht andere producten in de markt zetten. Ook dit is een begrijpelijke reactie, maar kan gemakkelijk de kant opgaan van ‘u vraagt, wij draaien’. Dat zal intussen de teloorgang van de kerk alleen nog maar versnellen. Toch neemt dit niet weg dat we kunnen nadenken over de vraag of we mensen op een andere manier met het Evangelie kunnen bereiken dan tot nu toe. Ook de IZB is daarmee bezig. Het gaat dan echter wel om hetzelfde Evangelie. Er is immers geen ander.

Stof afblazen
Een derde antwoord gaf Désanne van Brederode op de laatste bezinningsdag van Gereformeerde Bondspredikanten over geestelijk leiding geven, 20 mei in Mennorode. Haar adagium was: niet met de tijd meegaan, wel vernieuwen. Niet met de tijd meegaan en je als het ware schamen voor je product, is heilloos, zei ze. Het Evangelie is de parel van grote waarde. Wie dat eenmaal gezien heeft, gaat geen andere parels in de aanbieding doen. Wat hij wel gaat doen, is het stof van die parel afblazen, zodat deze weer aan alle kanten gaat schitteren. Daar ligt de roeping en de uitdaging. Vooral moeten we dan zelf weer vol worden van verbazing, dat wij die parel hebben mogen vinden. Waar dat gebeurt zie je tegen de trend in vandaag toch belangstelling, mensen die aanhaken in plaats van afhaken. Ook dat is met behulp van onderzoek aan te tonen. Dus misschien blijven er nog een paar kerken open na 2050. Dat zal dr. De Hart zeker niet erg vinden. Hij wil ons alleen maar helpen wakker te worden en dieper te spitten. Laten wij dat doen en de uitkomst intussen gelovig in Gods handen leggen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen