Wat en waarom we geloven

Leren is een kernwoord voor volgelingen van Christus. Ze dragen daarom die typerende naam: discipelen. Ook onze Nederlandse Geloofsbelijdenis (NGB) verwoordt dat subtiel in artikel 13. ‘We houden ons tevreden dat we leerjongeren van Christus zijn.’ De Naam van onze Heere belijden en Hem navolgen blijft een leerproces. Onze Heere en Meester gaf ons Zijn ‘handboek’, Zijn Woord. In principe hebben we daar genoeg aan om Zijn weg te leren. De woorden van God zijn helder en doorzichtig, ze zijn betrouwbaar, alle generaties door.

Alle eeuwen
Op haar weg door de geschiedenis moest en moet de kerk telkens weer de dwalingen afwijzen, het geloof kort en krachtig samenvatten voor degenen die het belijden en tegenover hen die het bestrijden. In korte of langere bewoordingen werd het geloof van de kerk verwoord. Zo ontstond ook de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Een belijdenis die de inhoud van ons geloof belijdt en verdedigt in tijden van crisis. Aan de hand van Gods eigen woorden wordt in 37 artikelen beleden wat de kerk van alle eeuwen gelooft en belijdt.

Goede leeswijzer
Is het mogelijk deze belijdenis ook te gebruiken voor het leerproces in de christelijke gemeente, vandaag? Kort en goed: Ja. Al is de NGB daar in eerste instantie niet voor bedoeld. De Heidelbergse Catechismus is er meer geëigend voor, vooral door de vorm van vraag en antwoord. Maar omdat de NGB een goede leeswijzer vormt om de boodschap van de Bijbel te verstaan, kan deze belijdenis toch goede diensten verlenen in het leren in de christelijke gemeente. ‘Een belijdenis in de safe is zo ongereformeerd mogelijk’ (Koopmans). In zijn boek Kostbaar belijden. De theologie van de Nederlandse Geloofsbelijdenis noemt dr. W. Verboom als vijfde functie van deze belijdenis ‘een bron en richtsnoer voor geloof en leven van enkeling en gemeente’. Daar stem ik helemaal mee in. Dat is een prachtig aanknopingspunt voor het leerproces. En dan is er nog dat andere. Deze belijdenis is apologetisch van karakter, ze verdedigt het bijbels geloof. Dat is iets waar we vandaag dringend behoefte aan hebben: toerusting om uit te leggen wat én waarom we geloven. De geloofsbelijdenis reikt ons prachtige gedachten aan om toegerust te worden, om te verwoorden waarom én wat we geloven.

Hertaling
Voor het gebruik in de gemeente is een hertaling onmisbaar. De vaak lange zinnen blijven niet haken, roepen vragen op, kunnen soms zelfs vervreemding veroorzaken. Wanneer we ervan uitgaan dat deze belijdenis kostbaar is, dan is het een vereiste dat het taalkleed voor een nieuwe generatie geen belemmering vormt. De rijke inhoud is een adequate, hedendaagse vertolking meer dan waard. Door een hertaling zou het wel eens zo kunnen zijn dat we diep verrast worden door de rijkdom aan bijbels geloofsgoed in de NGB.

Leerdiensten
De leerdienst is de meest geëigende vorm in de gemeenten om te leren. Daar zijn ouderen en jongeren samen. Bovendien blijft het waardevol dat de tweede dienst op zondag een ander karakter heeft dan de morgendienst. Binnen de gereformeerde traditie van de Reformatie hebben deze diensten al eeuwen een plaats gehad. Het is goed mogelijk daarbij de artikelen uit de NGB te gebruiken als geloofsonderricht, ten dienste van de opbouw van het geloof. Het vraagt van een predikant wel het één en ander aan voorbereiding. De scopus van een artikel moet helder zijn. Ook de vertaalslag naar nu moet zorgvuldig worden gemaakt. De voorganger die met de gemeente die weg biddend inslaat mag daar zegen van verwachten. Het kan helpen om de tekst in de week van voorbereiding aan een aantal gemeenteleden voor te leggen, om er achter te komen hoe niet theologisch geschoolde gemeenteleden de tekst verstaan, lezen, horen. Om te ontdekken waar struikelblokken liggen en vragen. Om te weten te komen hoe zij de vertolking van het bijbels geloof hier horen doorklinken. Het helpt de voorganger om in de leerdienst de kern nadrukkelijker af te stemmen op jongeren en ouderen.

Kerngedachten
In de trage gang van de leerdiensten, de rust die we daar ontvangen, komen aan de hand van de NGB kerngedachten aan de orde. Het begint met de vraag: ‘Wie is God?’ Hoe zit het met de Bijbel en met zijn gezag in ons leven? Maar ook de vragen naar God en de schepping, naar de plaats van het gezag van de overheid komen aan de orde. Als de leerdiensten thematisch zijn opgezet, dan kan naast de Heidelbergse Catechismus ook de NGB een goede functie hebben. In een aantal leerdiensten over het vaderschap van God kunnen onder andere de artikelen 12 en 13 en 16 een plaats krijgen. God de Vader schept, voorziet, verkiest. De preekschetsen in Kostbaar belijden bieden prachtige hand- en spandiensten. Dat geldt ook van de schetsen van dr. J. Koopmans in De Nederlandsche Geloofsbelijdenis.

Leerhuis en kring
Naast de leerdienst zijn er ook andere mogelijkheden in het kringwerk van de gemeente, in een leerhuis. Is de gemeente enige tijd met één thema bezig, dan bieden artikelen uit de NGB prachtige handreikingen om te zien wat de kerk belijdt, bijvoorbeeld rond de heilige doop, of over de glorie en heerlijkheid van Christus. Leerhuis of kring biedt de mogelijkheid zorgvuldig en rustig te lezen wat er staat.

Catechese
Ook binnen de catechese kan de NGB een prachtige functie hebben. Vooral de belijdeniscatechisatie, waar de predikant met jongeren de diepte ingaat, biedt goede mogelijkheden voor rustig lezen, voor een zoektocht naar parels van belijden, voor een gesprek over die parels. Diepe gedachten, prachtige zinnen, geweldige vergezichten, die de kerk op haar reis hebben vergezeld, komen we al lezend tegen. Ik denk alleen maar aan een zin uit artikel 26: ‘Indien wij een andere Middelaar zoeken moesten, die ons goedgunstig zou zijn, wie zouden we kunnen vinden, die ons meer beminde dan Hij?’

---
Tekst voor preek
De predikant die rond de herdenking aan het 450-jarig bestaan van de NGB op 2 november in een leerdienst aandacht wil geven aan de betekenis van de NGB, zou kunnen preken vanuit de tekst die Guido de Brès aan de NGB meegaf: ‘En wees altijd bereid tot verantwoording aan ieder die u rekenschap vraagt van de hoop die in u is, met zachtmoedigheid en eerbied’ (1 Petr.3:15b).

---
Gespreksvragen
1. Welke mogelijkheden ziet u om de NGB een plaats te geven in de leerdiensten?
2. Ziet u mogelijkheden om de NGB in andere gezamenlijke leermomenten een plek te geven? Zo ja, welke? Wellicht goed om daar dan ook concrete afspraken over te maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen