Op zoek naar de beste school

Over wat de beste school voor je kind is, moet je als ouders op zijn minst grondig nadenken. Het gaat om de toekomst van je kind. Zijn of haar geestelijk welzijn moet hoog op de agenda staan. Toch lijkt het erop dat veel gezinnen van reformatorischen huize niet veel gedachten aan de schoolkeuze wijden. Als het geografi - sche maar enigszins mogelijk is, kiezen ze automatisch voor het reformatorisch basis- of voortgezet onderwijs of voor positiefchristelijke scholen voor voortgezet onderwijs, zoals in Barneveld, Veenendaal en Middelharnis. De waarde van deze scholen is voor de ouders zo duidelijk, dat ze een nadere verkenning niet noodzakelijk vinden.

Twijfels
In mijn praktijk als directeur van een reformatorische school voor voortgezet onderwijs in Rotterdam zie ik juist bij hervormd-gereformeerde ouders soms twijfels. Lang niet altijd heeft dat iets te maken met de identiteit van de school. Er kunnen ook heel basale motieven mee spelen: afstand, er is een protestants- christelijke school in de omgeving of het kind mag zelf bepalen naar welke school het wil. Een enkele keer hoor ik argumenten die met de identiteit van doen hebben. Er zijn ouders die het oude hervormde adagium aanhangen dat we niet moeten weglopen voor onze verantwoordelijkheid om ook in de wat identiteit betreft verwaterde protestants-christelijke scholen present te zijn. Als alle ouders nu eens zo gingen denken, dan zou het protestants-christelijke onderwijs niet zo van binnenuit uithollen, is de redenering. Een sympathieke gedachte, die ik overigens hoogst zelden hoor. Eerder is het pragmatisme bepalend, gestempeld door reisafstand en kosten. En soms wordt de verfoeide ‘rokjescultuur’ van het reformatorisch onderwijs als argument aangedragen: reformatorische scholen hechten te veel aandacht aan het uiterlijk. De maatregelen met betrekking tot kleding is voor sommigen reden om af te haken.

Onverschilligheid
Het aanwezig zijn op de protestants- christelijke school is een respectabel motief. Wel vraag ik me af of het vandaag nog valide is. Zeker niet alle, maar toch wel veel protestants- christelijke scholen hebben zoveel ingeleverd als het om de christelijke identiteit gaat, dat je je afvraagt of ouders echt in staat zijn om dit vol te houden. Zij zullen zich zeer moeten inspannen om hun kind, vooral in de roerige puberperiode, bij te staan en te coachen, vooral op het gebied van de identiteit. Het kan zeker zo zijn dat deze kinderen leren om in een meer seculiere omgeving te staan en daardoor de overstap naar de wereld als minder schokkend ervaren. In die zin is dat ook een grondige voorbereiding op de geseculariseerde maatschappij. Dat mag hier zeker niet onvermeld blijven.

Als het uiteindelijk om pragmatisme gaat en vooral praktische overwegingen tot de protestantschristelijke school leidden, is dat evenzeer merkbaar, zo is mijn inschatting. Iedere ouder moet uiteraard in het eigen gemoed ten volle verzekerd zijn. Belangrijk is dat onverschilligheid niet de grondtoon mag zijn. Een gewoontekeuze voor het reformatorisch of positief-christelijk onderwijs kan net zo goed grenzen aan oppervlakkigheid. Sommige ouders laten de godsdienstige opvoeding heel gemakkelijk over aan de school of de kerk. Dat is een houding die zeker zo fnuikend voor het kind is.

Lastige leeftijd
Soms heb ik het idee dat we de geweldige zegen dat wij in ons land positief-christelijke scholen hebben niet genoeg waarderen. In landen waar deze voorrechten ontbreken, is totaal onbegrip onder christenen dat wij Nederlanders daar soms zo onverschillig mee omgaan. Het gaat immers om het geestelijk welzijn van onze kinderen, in een periode van het leven waarin veel op hen afkomt. De leeftijd waarop een kind naar het voortgezet onderwijs gaat is een lastige, misschien wel de lastigste levensfase. Alle zekerheden kunnen wankelen. Juist in zo’n tijd heeft een ‘zekere’ omgeving grote betekenis. Het is een krachtig signaal aan onze kinderen als de omgeving van gezin, school en kerk samenwerken in de opvoeding. Zo’n benadering geeft het kind de gelegenheid zich op een harmonische manier te ontwikkelen. Zo’n gezamenlijke aanpak is van groot belang. Het is een algemeen aanvaard gegeven dat een kind gemakkelijk overvraagd wordt als het te jong positie moet kiezen tussen verschillende levensbeschouwingen. Niet zelden dreigt dan identiteitsverwarring.

Kunstwerk
In de aula van onze school hangt een prachtig kunstwerk van mijn collega Arie van der Spek. Hij heeft een serie van zeven glazen panelen ontworpen, gebaseerd op de tekst: ‘Want zonder mij kunt Gij niets doen’ (Joh.15:5b). De wijngaard staat in het kunstwerk centraal. Dat is een treffend beeld als het gaat om het belang van het christelijk onderwijs. Een wijngaard is een besloten hof, altijd ommuurd of omzoomd met struiken en bomen. Dat wil de christelijke school ook zijn, een plaats waar leerlingen in een beschermde omgeving tot wasdom kunnen komen. Van der Spek heeft dat weergegeven door een ijzeren frame om de glaspanelen te plaatsen. IJzer is ondoordringbaar en defensief. Het gaat om het bewaren van het pand dat ons is toevertrouwd. Maar de lasverbindingen suggereren een wentelende beweging. Dit maakt het geheel toch dynamisch. Christelijke scholen zijn immers ook scholen in 2011 en dat heeft consequenties. Niet meegaan met de tijdgeest maar wel tijdbetrokken zijn. De christelijke school staat niet als wereldvreemde op deze aarde. Ze heeft een boodschap voor de wereld. Scholen mogen dan ook nooit alleen maar geisoleerd en gesloten zijn, maar hebben een taak in deze wereld, in de stad, in de wijk. Die boodschap vat Van der Spek prachtig samen in het middelste paneel van zijn kunstwerk. In het midden van de wijngaard staat de Ware Wijnstok, het beeld van de Heere Jezus Christus. Het uiteindelijk doel van het onderwijs moet zijn dat leerlingen leesbare brieven van Christus worden. De school mag een deel van die taak overnemen, precies zoals je dat als ouder bij de doopvont hebt uitgesproken.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
School moet je samen doen

Waar blijft de belangstelling van de ouders voor de school van hun keuze? Er zijn zeker ouders die zich intensief bezighouden met de school en de innerlijke waarden van de school, maar helaas zijn de ouders dikwijls een zwijgende massa. De geringe belangstelling voor ouderavonden is daar een bewijs van. Wat is hiervan de oorzaak? In de eerste plaats staan bij de ouders de leerprestaties van hun kind hoog op de prioriteitenlijst. Hun zoon of dochter moet zo snel mogelijk en het liefst met goede resultaten de school doorlopen. Het uiteindelijke doel is het diploma. Een tweede oorzaak is dat ouders vaak weinig weten over de gang van zaken in de school. Is er in het gezin wel voldoende tijd om met het kind de schooldag door te spreken, om de ervaringen te delen? Een derde reden is – nog steeds – de drempelvrees bij ouders. Het is voor hen vrijwel altijd een ‘uitwedstrijd’. De leerkracht ontvangt de ouder(s) op zijn of haar terrein, vaak in een verlaten klaslokaal. Een ouderbijeenkomst vindt vaak plaats in een grote, indrukwekkende aula. Van veel ouders geldt dat ze zelden de moeite nemen om de leerboeken van hun kind eens door te lezen, hetzij uit belangstelling voor het onderwijs van de school, hetzij om te zien of deze boeken overeenkomen met hun levensbeschouwing.

Gemeenschap
Het is een opdracht voor de school om ouders deel te laten nemen aan het schoolleven. Dit kan door de ouders van nieuwe leerlingen aan het begin van het schooljaar op een avond uit te nodigen. Voor de basisschool is dit zonder meer een noodzaak, voor het voortgezet onderwijs heel wenselijk. Er moet dan royaal ruimte zijn voor een open gesprek over het karakter van de school, waarbij oor is voor de inbreng van de ouders. Het is ook goed als de school ouders van bepaalde leerjaren uitnodigt voor een thema-avond. Bijvoorbeeld de ouders van alle havo 2-leerlingen of van eindexamenkandidaten om hen toe te rusten voor dit schooljaar. Bij thema-avonden verdient het aanbeveling ouders van tevoren te laten kiezen uit vier of vijf onderwerpen en sommigen van hen bij de voorbereiding te betrekken. Voor alle ouderavonden geldt dat hiermee wordt gewerkt aan de school als gemeenschap.

Huisbezoek
Van wezenlijk belang is het contact tussen ouder en leerkracht. De leerkracht van de basisschool en de mentor in het voortgezet onderwijs doen er goed aan de ouders van al hun leerlingen thuis te bezoeken. Speel als leerkracht ook eens een ‘uitwedstrijd’. Veel ouders kunnen en durven in een persoonlijk gesprek in hun eigen huis veel meer te uiten dan bij een ouderavond in de school. De leerkracht kan door het huisbezoek bouwen aan de identiteit van de school, door betrokkenheid te tonen bij de opvoeding en vorming van het kind. Er zijn scholen die op een avond kleine groepen ouders uitnodigen om – in het kort – een aantal van dezelfde lessen te krijgen als hun kind overdag. In de daaropvolgende discussie kan de leerkracht de voor de les gemaakte keuzes met de ouders delen. Vanzelfsprekend behoren de ouders – zeker in het basisonderwijs – bij de viering van Kerst, Pasen, Pinksteren, bid- en dankdag te worden uitgenodigd. Beter nog is het om hen bij de voorbereiding te betrekken. Als een school een commissie vieringen heeft, dan is het de moeite waard te overwegen hier ook enkele ouders in op te nemen. Verder zou overleg met de plaatselijke kerken kunnen plaatsvinden om (op dezelfde zondag) een themadienst over kerk en school te houden.

Niet alleen spreken
Laten ouders daadwerkelijk betrokken zijn en het zitting nemen in de raad van toezicht, bestuur, medezeggenschapsraad, ouderraad of gebedsgroep van de school niet aan anderen overlaten. Laten we als ouders niet alleen spreken over christelijk onderwijs, maar het ook mede gestalte geven, het ook doen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen