Geen ezel, geen stal

Het geijkte kerstverhaal klinkt zo: ‘Het is ongeveer 2000 jaar geleden, op de avond van de 25 december. Maria rijdt op een ezel het stadje Bethlehem binnen. Ze is hoogzwanger en de geboorte is aanstaande. Hoewel het een noodsituatie is, wordt ze overal door de herbergiers weggestuurd, omdat er geen plaats is. Daarom bevalt ze noodgedwongen in een stal. Vervolgens zingen de engelen voor de herders in het veld, en samen met de drie wijzen uit het Oosten arriveren zij op de plaats waar de geboorte heeft plaatsgevonden.’

Problematisch genoeg is dit verhaal vrijwel helemaal onjuist. De gebeurtenissen rondom de geboorte van Christus zijn zo vaak verteld, steeds weer op allerlei verschillende manieren – in gedichten, toneelstukken, boeken en films – dat de meeste mensen een verwrongen beeld hebben van wat er echt gebeurde. Het enig nauwkeurige verslag kunnen we vinden in Gods Woord.

Kwam Maria op een ezel in Bethlehem aan?
Dat kan, maar er zijn veel andere mogelijkheden. De Bijbel zegt ons niet op welke manier ze aankwam; het enige wat we lezen is dat ze er samen met Jozef kwam.

Kwam Maria aan in de nacht waarin ze beviel?
Dit suggereert de Bijbel niet. Het is mogelijk dat ze al weken eerder arriveerde. Gods Woord zegt alleen: ‘En het geschiedde, toen zij daar waren, dat de dagen vervuld werden dat zij baren zou’ (Luk.2:6). Het zou logischer zijn dat ze ruim voor de dag van de bevalling zouden aankomen in de stad.

Hebben Jozef en Maria met herbergiers gesproken?
Misschien, maar er is geen stevige, bijbelse grond om dit aan te nemen. Alhoewel herbergiers een grote rol spelen toneelspelen die het kerstverhaal uitbeelden, wordt er niet één genoemd in de bijbelse geschiedschrijving rondom Christus’ geboorte. Bovendien is het aannemelijk dat Jozef en Maria bij familie in huis verbleven, en niet in een soort hotel uit het jaar 0.

Is Jezus geboren in een stal? Of in een grot? Of in een schuur?
De Bijbel maakt geen melding van één van deze drie plaatsen. Het enige wat we lezen is de vermelding van een kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de gastenkamer. Het Griekse woord dat hier gebruikt wordt is kataluma en dat kan vertaald worden met: kamer voor de gasten, accommodatie of herberg. De enige andere plaats waar dit woord gebruikt wordt, is in Markus 14:14 en 15: ‘en waar hij ook naar binnen gaat, zeg daar tegen de heer des huizes: De Meester zegt: ‘Waar is de eetzaal waar Ik het Pascha met Mijn discipelen eten zal?’ En hij zal u een grote bovenzaal wijzen, volledig ingericht en klaar; maak het daar voor ons gereed.’ Volgens kenners van bijbelse archeologie is Jezus waarschijnlijk geboren in het huis van een familielid, maar wel buiten de gewone kamers of gastverblijven.

Zongen engelen in de velden van Bethlehem voor de herders?
Het is mogelijk, maar de Bijbel meldt niet expliciet dat de engelen zongen. We lezen dat er één engel van de Heere bij hen stond en tot de herders sprak, en ‘plotseling was er bij de engel een menigte van de hemelse legermacht, die God loofde’ (Luk.2:13).

Waren er engelen aanwezig bij de geboorte?
Het lijkt logisch dat dit zo zou zijn, maar de Schrift zegt er niets over en er is geen bewijs dat engelen zichtbaar zouden zijn voor Maria en Jozef.

Kwamen er drie koningen van verre op kamelen naar de plaats waar Jezus geboren was?
De Bijbel spreekt niet over koningen of kamelen die de pasgeboren Jezus bezochten. Er wordt gesproken over wijzen (magiërs), maar er worden geen aantallen genoemd en het kunnen er meer zijn geweest – zelfs veel meer. De Bijbel vermeldt eenvoudigweg de drie kostbare geschenken die ze meenamen – goud, wierook en mirre – maar daaruit kunnen we het aantal wijzen niet opmaken. Er is ook geen bewijs vanuit de Schrift waaruit we zouden kunnen afleiden uit welk land ze kwamen. Wat wel zeker is, is het feit dat de wijzen Jezus niet bezochten toen Hij nog in de kribbe lag, zoals gewoonlijk is afgebeeld op kerstkaarten. De wijzen arriveerden pas enige tijd nadat Jezus was voorgesteld in de tempel, zoals we lezen in Lukas 2:22-39. De Schrift noemt Jezus hier ‘kind’ en geen ‘baby’. Het is mogelijk dat Jezus tegen de tijd dat de wijzen Hem bezochten al kon lopen en spreken. Gebaseerd op de gezamenlijke berekeningen van koning Herodes en de wijzen (Matth.2:16) zou Hij twee jaar of jonger moeten zijn geweest.

Werd Jezus op 25 december geboren?
Is Hij überhaupt geboren in december? Hoewel het niet onmogelijk is, is het niet aannemelijk. De Bijbel noemt geen dag of maand. Eén van de problemen die de maand december oproept, is het feit dat het ongewoon is dat herders met hun kudde buiten zijn, omdat in die tijd van het jaar de velden onvoldoende voedsel voor de schapen bieden. Het was gebruikelijk om vanaf de lente tot de herfst in het veld te zijn met de kudde. Daarbij komt dat de winter een erg moeilijke tijd voor de zwangere Maria zou zijn om de tocht van ruim 110 kilometer af te leggen.

Waarom vieren zoveel christenen het Kerstfeest op 25 december, als dit niet de datum is waarop Hij
geboren is?
De datum is gekozen door keizer Constantijn de Grote. Omdat Rome veruit het grootste gedeelte van de christelijke wereld eeuwenlang domineerde, is dit in vrijwel het gehele christendom de traditionele datum geworden om het kerstfeest te vieren. De oorspronkelijke betekenis van 25 december is dat het de dag van het zonnewendefeest was. 21 December is de kortste dag van het jaar, maar op 25 december konden de mensen in de Oudheid voor het eerst merken dat de dagen weer langer werden en dat het zonlicht weer ‘terugkwam’. Dat is de reden waarom de kerk besloot op die datum een mis te houden (het Engelse woord Christmas (Kerst) komt van Christ mass, een mis in de Rooms-Katholieke Kerk, opgedragen ter ere van de geboorte van Christus). Omdat niemand de datum van de geboorte kende, voelde de kerk zich vrij om deze datum aan te wijzen als geboortedag. De kerk zocht de heidense gewoonte van het zonnewendefeest te veranderen in een goede gewoonte. De gedachte was dat het gemakkelijker is om een onheilig (maar traditioneel) feest bij de bevolking weg te halen als je daarvoor een heilig feest in de plaats geeft. Zou de kerk slechts het onheilige hebben weggehaald, dan was daardoor een leegte in de samenleving ontstaan, het gemis van een eeuwenoude traditie, die maar al te gemakkelijk een ontevreden bevolking zou opleveren en die voor een snelle terugkeer naar de oude gewoonten zou kunnen zorgen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen