Tentenmaker komt terug

Ds. C. van den Berg liet in 1997 zijn gemeente Nieuw- Lekkerland los, deed zijn auto en een deel van zijn huisraad weg, raakte zijn traktement kwijt en stapte met zijn vrouw en kinderen in het vliegtuig. ‘Het was niet zoals Abraham uit Ur op reis ging, maar het had er wel iets van weg.’ Inmiddels is hij vijf weken terug in Nederland, heeft hij onderdak in Nieuwerbrug en weet hij dat terugkomen moeilijker is dan vertrekken. In Zuidoost-Azië werkte de Nederlandse predikant namens de Gereformeerde Zendingsbond als een soort tentenmaker. Hij hield zich bezig met schoolbouwprojecten in afgelegen berggebieden.
‘Elk jaar kwamen er zo één of twee scholen tot stand, in samenwerking met de overheid. Ik bekeek het project van tevoren en overlegde vervolgens met de regering.
Liep het project eenmaal, dan was ik met de fondswerving bezig en rapporteerde de voortgang.’

Moeilijk adoptieproces
Ds. Van den Berg zocht ook naar mogelijkheden om gehandicapte weeskinderen op te vangen. ‘In 2005 kochten we met fondsen uit Nederland een stuk land aan, met de bedoeling speciaal voor hen een weeshuis te bouwen. De zorg voor gehandicapte kinderen is minimaal, zeker in achtergebleven gebieden. Het weeshuis is nu gereed. Mogelijk gaat een van onze zoons terug om in samenwerking met de lokale bevolking werkzaamheden voort te zetten.
Het is geen specifiek christelijk weeshuis. Toch hopen we dat de kinderen er wel een leefomgeving krijgen waar de liefde van het christelijk geloof gepraktiseerd wordt, in de zorg voor hen. De mensen die er hopen te gaan werken, zijn tot bekering gekomen; hun levenshouding spreekt boekdelen.
Tijdens ons verblijf hebben we zelf twee Aziatische kinderen aangenomen, die daarvoor al lang in ons gezin waren opgenomen. Beiden zijn zwaar gehandicapt en hebben een operatie achter de rug. Het wachten op de adoptiepapieren was voor ons het moeilijkste van de afgelopen elf jaar. Voor Samuel hebben we zeven jaar moeten wachten, voor Grace vier en een half jaar. Dat betekende steeds weer bezig zijn met kantoren benaderen en aankloppen. Dat was spannend.’

Honger
In het land waar ds. Van den Berg verbleef, is christen zijn niet verboden, maar expliciet zending bedrijven is dat wel. ‘Als tentenmakers was het ons verlangen dat mensen in onze omgeving het ware geluk zouden vinden. Door onze uitstraling, werkhouding en gesprekken.
Zo zijn meer buitenlanders bezig, in ontwikkelingsprogramma’s, aidspreventie, in het zakenleven.
Als tentenmaker ga je niet revolutionair te werk. Je straalt juist uit dat het christendom niet uit is op revolutie, maar op ware harmonie en blijdschap.
In de elf jaar dat we daar waren, zagen we steeds dat mensen echt veranderden. We hoorden telkens dat mensen honger kregen naar het Woord van God. Vooral onder studenten zijn heel mooie dingen gaande, en dat niet bij tientallen of honderden, maar bij duizenden.
Dan heb ik het niet over de kleine regio waar wij verbleven, maar over wat in het hele land gebeurt. Er is daar een bepaald vacuüm ontstaan.
Toen het kapitalisme er zijn intrede deed, versloeg het zijn duizenden, maar het bracht uiteindelijk niet wat mensen hoopten.’

Geroosterde bijen
‘Je werk achterlaten is niet leuk, het is niet naar je vlees. Veel liever zou ik er zelf bij blijven, maar dat vraagt de Heere niet van ons, het gaat om Zijn werk en om Zijn kerk.
Ik laat de mensen en het werk er met een gerust hart achter. We zijn met veel mensen opgetrokken en hebben veel gedaan: verteld uit het Woord, trainingen en Engelse les gegeven. Mensen gingen in hun eigen omgeving licht verspreiden.
Het is goed om lokale mensen van het begin af aan verantwoordelijkheid te laten dragen. Wij zijn maar gasten. Je moet niet altijd voorop lopen, op een gegeven moment geef je alleen nog maar hinten.
Blijf je als buitenlander te lang, dan is het gevaar groot dat je mensen afhankelijk houdt.
Daar staat tegenover dat je een lange adem nodig hebt. Wie maar kort in een bepaald gebied verblijft, kan onmogelijk contact krijgen. Je moet met de mensen optrekken, hen wekelijks ontmoeten, regelmatig om de tafel zitten, hun gewoonten leren. De eerste keer dat je geroosterde bijen eet, is dat weerzinwekkend. Maar na tien jaar vind je het een delicatesse. Als je een cultuur werkelijk wilt begrijpen, moet je jezelf erin onderdompelen. En dan niet alleen in de leuke dingen ervan. Als je wegloopt wanneer het moeilijk wordt, heb je het vertrouwen verloren. Mensen kijken heel scherp hoe je leeft en hoe je reageert.
Je wordt als westerling uiteindelijk nooit deel van de Aziatische cultuur. Gaandeweg ga je dingen voorzichtiger interpreteren en waken voor vooroordelen. Dat is een lang proces, dat wat van jezelf kost.’

Omgekeerde ontwikkeling
‘We zagen het Evangelie zich als een olievlek verspreiden. Hier in het westen zien we de omgekeerde ontwikkeling: een vlek wordt ingedamd. Heeft dat te maken met Gods grote plan in het grote wereldgebeuren? Je ziet dat het in Nederland veel moeite kost om gemeenten bijeen te houden. Na vijftien jaar zijn hervormd-gereformeerde gemeenten veranderd, dat is voor mij heel vervreemdend. Kan iemand mij zeggen wie nog leiding aan de liturgie geeft? Vrouwen bedekken minder vaak hun hoofd tijdens de eredienst, ook niet bij doop en avondmaal. Ik zie dat ook bij gezinnen van ambtsdragers. Is er nieuw zicht op 1 Korinthe 11 gekomen of is dit de tijdgeest? Doen uiterlijkheden er niet meer toe, gooien we dingen die we niet fijn vinden achter onze rug? Ik ben pas vijf weken terug en het is een puzzel voor mij hoe het komt dat er zo ontzaglijk veel veranderd is. Ik kan het niet rijmen met ons roemen in het Woord. Waar is de gehoorzaamheid aan het Woord?
Voor mijn gevoel wandel ik hier verdwaasd rond. Mensen begrijpen ons ook niet goed, ze begrijpen niet wat het is als je na vijftien jaar in een land komt waar je wel bent geboren maar een groot stuk gemist hebt.
Onze kinderen spreken Hollands maar denken niet Hollands. Veel gemeenten waar ik me vroeger mee verbonden voelde, zijn nu hersteld hervormd. Ik heb het gevoel dat ik momenteel een vrij sterk rouwproces doormaak zonder dat ik bij het sterfbed was. Vriendschappen slaan soms om in vijandschappen. Dat zou in de kerk niet zo mogen wezen. Hoe hebben we dit voor elkaar kunnen krijgen? Over de scheuring van onze kerk rouwen wij meer dan over wat ook maar.’

Reformatie
‘Het buitenland heeft me geleerd mensen minder snel te veroordelen, om hen eerst ruimte te geven om te laten zien wie ze zijn. Vroeger maakte ik me regelmatig schuldig aan het hebben van een vooroordeel, daar schaam ik me nu voor. Bovendien heeft mijn verblijf buiten Nederland me dichter bij de kernwaarheden van het geloof gebracht, die ons door de Reformatie zijn overgeleverd.’

---
Over de grens
Ds. C. van den Berg werd in 1997 ten behoeve van de Gereformeerde Zendingsbond zendingspredikant in opleiding in Azië. Hij studeerde aan het Calvin Theological Seminary in het Amerikaanse Grand Rapids, waar hij ook een gemeente van de Reformed Church in America diende. Vanaf 2001 was hij werkzaam in Zuidoost- Azië. In deze jaren promoveerde hij op een missiologisch onderwerp aan het Westminster Theological Seminary in Philadelphia (VS). Voor zijn vertrek naar het buitenland diende ds. Van den Berg achtereenvolgens de hervormde gemeenten van Leerbroek (1983), Katwijk aan Zee (1988) en Nieuw-Lekkerland (1992). Sinds 1 januari is hij weer officieel beroepbaar als predikant in de Protestantse Kerk in Nederland.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen