Tegendraadse boodschap

Met Mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen wil het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond het gesprek aangaan over de verhouding man, vrouw en ambt, zegt dr. Bouter, hervormd predikant in Bodegraven en sinds 2008 lid van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond.
‘We hopen met deze brochure niet het minst gemeenten te helpen waar dit punt in bespreking is of was.
Ik ben me ervan bewust dat onze boodschap anno 2012 vervreemdend kan zijn. In de maatschappij zijn man en vrouw gelijk en functioneren beiden op alle mogelijke posten, maar zodra je de drempel van de kerk over bent, heeft de man een andere taak en roeping dan de vrouw. Dat lijkt discriminatie. De vraag is dan: moet je de vervreemding opheffen door je aan te passen of juist door jouw overtuiging uit te dragen en deze zo goed mogelijk uit te leggen, omdat het evangelie anders is?’

Culturele kleed
De Gereformeerde Bond publiceerde eerder over de vrouw en het ambt. In 1985 verscheen Man en vrouw in bijbels perspectief, een bijbels- theologische studie van de hand van ds. C. den Boer, die in 1987 en in 2007 een ongewijzigde herdruk kreeg. De boodschap van vandaag mag dan eensluidend zijn met die van 1985, toch communiceren beide studies met een eigen publiek. In de jaren tachtig had de opkomst vrouwelijke ambtsdrager vooral te maken met afbrokkelend Schriftgezag. Dat is vandaag niet per se het geval. Dr. Bouter: ‘Sinds enkele decennia klinken wereldwijd in kerken van zowel gereformeerde als evangelicale kleur stemmen om de vrouw tot het ambt toe te laten. Ze willen beslist vasthouden aan het gezag van de heilige Schrift als Woord van God, maar komen door een andere uitleg van de Bijbel toch uit bij de vrouwelijke ambtsdrager.
De gedachte is dan dat je bij teksten uit de Bijbel het culturele kleed waarin ze zijn gegoten, moet lospellen van de kern. Neem Efeze 5, waar het gaat over de manvrouwverhouding als beeld van Christus en de gemeente, dan is onderdanigheid van de één aan de ander (Ander) het culturele kleed, de eigenlijke boodschap is dat het gaat om liefde tussen beiden. Bij deze manier van bijbellezen probeer je te ontdekken wat tijdsbepaald is en wat de kern van de boodschap.’

Risico
Dr. Bouter besteedt in de brochure veel aandacht aan de vraag naar de juiste bijbeluitleg. ‘Het risico van het schiften van het culturele element is dat de Bijbel moeite krijgt om je nog echt aan te spreken bij dingen die bij jou als mens moeilijk overkomen. Je handhaaft het Schriftgezag, maar krijgt de Schrift intussen nog de kans om zich helemaal uit te spreken in de diepste intentie en op alle levensgebieden?
Je loopt zo het gevaar dat je de Bijbel gaat beperken tot genade en verlossing. De schepping en Gods ordening voor alle levensterreinen zullen je minder te zeggen hebben, omdat ze haaks staan op hoe wij die beleven.’

Hoofdmomenten
‘Ik zie twee hoofdmomenten van waaruit de rest van de bijbelse gegevens een plek krijgt. De eerste is de schepping. In Genesis 2 lees je hoe God man en vrouw schept en hen allebei een eigen plek toebedeelt. Het tweede centrale element in de Bijbel vinden we bij de Heere Jezus. Als het over het huwelijk gaat, leidt Hij de discipelen terug naar hoe het in het begin bedoeld is. Hij komt niet om van de schepping weg te voeren, maar om naar de bedoeling terug te leiden.
We zien ook dat Hij alleen mannen tot apostel roept, terwijl Hij genade en liefde op gelijke wijze aan mannen en vrouwen uitdeelt. In het functioneren in het dagelijks leven houdt Hij dus de eigenheid van man en vrouw vanuit de schepping intact.’

Hoe verhoudt de scheppingsorde zich tot de profetessen en vrouwen die in het Nieuwe Testament een belangrijke rol in de gemeente spelen?
‘De gaven van de Geest worden in het Nieuwe Testament aan man en vrouw gelijkelijk gegeven. Zo zie je dat vier dochters van Filippus profeteren en vind je in de lijst met groeten van Paulus aan het eind van de Romeinenbrief namen van mannen én vrouwen die grote betekenis voor de gemeente hebben. Als de Geest dus gaven gelijkelijk aan man en vrouw geeft, is dat dan geen reden om ook de leidinggevende rol gelijk uit te delen? Dat zie je in elk geval niet in het Nieuwe Testament en de Vroege Kerk. De ononderbroken lijn is daar dat die taak is toebedeeld aan de man, die Christus op dat moment vertegenwoordigt. De Heilige Geest doorbreekt de ordening van God als Schepper dus niet, Hij werkt niet tegen de Vader en de Zoon in.’

Relativeren
‘We kunnen het probleem trouwens ook iets relativeren: veel mannen die geen opzienerstaak hebben, hebben ook een man als opziener te erkennen.’

Wat hebben de dochters van Filippus vrouwen van nu te zeggen?
‘Het niet-bekleden van een opzienerstaak van vrouwen laat onverlet de reusachtige plaats die zij altijd al in de kerk innemen. In de Vroege Kerk zie je dat vrouwen helpen bij de doopbediening, als een heidense vrouw tot geloof is gekomen. Ze zijn bekwaam in ziekenverzorging. Of neem de moeder van Augustinus, zij is van onschatbare invloed geweest. Zo zijn er in onze eigen traditie evengoed allerlei moeders in Israël, vrouwen die zo over het geloof spreken dat ze anderen tot zegen zijn. Iemand als Corrie ten Boom was dat voor de kerk in den brede. Ook het gewone werk moeten we trouwens niet vergeten: zondagsschoolwerk, bezoekwerk, in gezinnen, commissies van pastorale zorg.’

Hoe moeten we omgaan met het verschil in cultuur tussen de bijbeltijd en nu?
‘Je moet het cultuurelement goed in je onderzoek van de Schrifttekst betrekken, om zo helder mogelijk te zien wat de boodschap is. Tegelijk moeten we het niet te belangrijk maken. Stel dat een jongen verliefd wordt op een meisje uit een andere cultuur, dan zal hij veel verschillen zien, maar hij vergroot ze niet, want hij ziet dat meisje. Natuurlijk is de Bijbel in een andere cultuur en tijd tot stand gekomen. Die omgeving kun je er niet van afpellen, ze is helemaal in de boodschap opgenomen.’

Diacones
Is er verschil tussen een vrouw als predikant of als diaken?
‘In het Nieuwe Testament lezen we over de diacones van Kenchreeën en ook de Vroege Kerk kende diaconessen. In de reformatietijd is even gedacht aan vrouwelijke diakenen, maar met dat de diaken in de kerkenraad werd opgenomen en daarmee een leidinggevende rol kreeg, verdween de diacones. Vandaag spreken we niet van diaconessen, terwijl veel werk dat vrouwen in de gemeente doen wel diaconessenwerk is. Het lijkt me een kwestie van woordgebruik.’

Studentes theologie die spreken over een roeping in de gemeente – niet per se voor het predikantschap – voelen zich vaak in de verdachte hoek.
‘Het gaat niet aan om te oordelen over iemands roeping of geestelijk leven. Ik kan me voorstellen dat een studente theologie probeert op een andere manier haar studie en roeping vruchtbaar te maken, omdat ze trouw zal willen zijn aan wat ze als Gods ordening heeft leren kennen, in de geschiedenis van de kerk en in het allergrootste deel van de christenheid wereldwijd. Hier zal voor haar een knelpunt liggen.’

Tweede brochure
Nogal wat vrouwen namen na hun studie theologie afstand van hun hervormd- gereformeerde achtergrond, omdat er voor hun besef geen plek voor hen is.
‘Hier ligt een taak voor de Gereformeerde Bond. Het is de bedoeling dat op Mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen een brochure volgt die de breedte van taken en roepingen in de gemeente probeert zichtbaar te maken. Ik denk dat we eerlijk moeten zeggen dat het op het beslissende punt toch moeilijk blijft. De dingen rond man, vrouw en ambt liggen helder. We kunnen het probleem niet wegpraten, het ligt er echt. Ook voor mannen geldt trouwens dat als je geen predikant wordt er in de kerk maar een beperkt aantal andersoortige plekken op academisch niveau is. Het is daarom goed om je vooraf rekenschap te geven van wat je met een studie wilt en wat de mogelijkheden zijn. Ik hoop tegelijk dat die tweede brochure helpt om oog te krijgen voor de rijke uitwaaiering die de roeping in de kerk kent.’

Binnenkort: vier inhoudelijke reacties op de brochure.

De brochure ‘Mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen’ is te bestellen door het overmaken van € 4,90 (incl. porto) op bankrekening 2937021, t.n.v. Gereformeerde Bond, Apeldoorn, o.v.v. ‘Brochure man, vrouw en ambt’. Wie er vijf of meer bestelt, betaalt € 4,- per stuk.

---
De toelating van de vrouw tot het ambt in Nederland
1911 Algemene Doopsgezinde Sociëteit heeft haar eerste vrouwelijke predikant
1920 Remonstrantse Broederschap stelt ambt open voor de vrouw.
1931 Evangelisch-Lutherse Kerk heeft haar eerste vrouwelijke predikant.
1966 Nederlandse Hervormde Kerk stelt ambt van predikant open voor de vrouw
1968 Gereformeerde Kerken in Nederland stellen ambt van predikant open voor de vrouw.
1993 Unie van Baptisten opent mogelijkheid voor vrouwen om predikant te zijn.
1998 Christelijke Gereformeerde Kerken besluiten om het ambt niet open te stellen voor de vrouw.
2002 Oud-Katholieke Kerk bevestigt haar eerste vrouwelijke priester.
2007 Nederlandse Gereformeerde Kerken maken het mogelijk dat de vrouw predikant wordt.
2011 Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) stellen onderzoek in naar het wel of niet open stellen van het ambt voor de vrouw.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen