Van boeken leren houden

Flitsende beelden, spannende spellen. Kinderen hoeven zich niet gauw te vervelen.
Niet verwonderlijk dat veel kinderen niet meer lezen in hun vrije tijd. Toch is lezen nog steeds van groot belang. Hoe moet een kind dat nog nooit een boek voor zichzelf heeft gelezen, straks op het hbo een studieboek van 1000 bladzijden doorworstelen? En zal een niet-lezend kind wel uit zichzelf de Bijbel lezen?
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat een kind dat veel leest, op school beter presteert.
Het kind komt immers meer in aanraking met taal, wat de woordenschat, het taalbegrip en de kennis van de wereld vergroot. Het is dus belangrijk dat een kind leeskilometers maakt. Als lezen leuk is, dan wordt dat een stuk makkelijker.
Leesplezier is nodig om een kind uit zichzelf een boek te laten pakken.

Baby voorlezen
Hoe krijg je een kind zo ver dat het (weer) plezier krijgt in lezen?
Leesplezier begint bij voorlezen.
Baby’s van ongeveer drie maanden kunnen al worden ‘voorgelezen’.
Natuurlijk is het in die fase meer sabbelen en op de grond gooien dan lezen. Maar hoe vaker dit gedaan wordt, hoe eerder een kind door gaat krijgen: ‘Hé, een boek, dan mag ik bij mama of papa zitten, ze hebben aandacht voor mij, ze praten met mij, het is gezellig; een boekje kijken is leuk!’
Probeer plaatjes te benoemen, geluiden te maken bij de dieren of voorwerpen die te zien zijn, zing een bijpassend liedje.
Het kind gaat doorkrijgen dat er iets te zien is, dat je een bladzijde kan omslaan, hoe je een boek moet vasthouden, dat je van voor naar achteren leest... Allemaal ervaringen die het nodig heeft om straks zelf te leren lezen.

Stimulans
Ook voor oudere kinderen is het belangrijk om voorgelezen te worden. Zeker voor de beginnende en zwakkere lezer is lezen helemaal niet zo leuk. Cognitief is hij vaak veel verder dan de verhalen die hij technisch aankan.
Voorlezen dient bij hem dus vooral om hem (opnieuw) te laten ervaren dat lezen leuk is; dat er ook verhalen zijn die spannend en humoristisch zijn, een wereldje waar je in kunt duiken. Dit is een stimulans om verder te oefenen.

Bibliotheek
Oudere kinderen die wel kunnen maar niet willen lezen, kunnen toch gestimuleerd worden. Soms kan een spannend of grappig fragment dat uit een boek wordt voorgelezen hen zo nieuwsgierig maken dat ze zelf verder willen lezen.
Kinderboekenseries zijn heel toegankelijk. Als een kind eenmaal vertrouwd is met de personages en setting van het verhaal in het ene boek, dan is de drempel veel lager om een volgend boek uit de serie te lezen.
Sommige kinderen zijn niet zo fictiegericht; een verhaal zal hen niet zo snel boeien. Misschien zijn zij wel heel erg leer- en nieuwsgierig.
Er zijn tegenwoordig prachtige informatieboeken op de markt over allerhande onderwerpen. Probeer deze kinderen hier dan eens mee aan het lezen te krijgen.
In ieder geval moeten er verschillende soorten boeken voorhanden zijn; prentenboeken, leesboeken, poëzie, informatieboeken. Zo kan het kind zelf iets kiezen wat bij hem past. Een abonnement op de bibliotheek is eigenlijk een vereiste.

Goed voorlezen
Goed voorlezen vergt wel de nodige voorbereiding van de ouder of opvoeder als voorlezer. Enkele tips:
- Kies een boek dat past bij de belevingswereld van het kind, zo mogelijk ook bij de actualiteit.
- De voorlezer kan het beste het verhaal eerst zelf hebben gelezen, zodat hij vertrouwd is met wat er komt. Dat voorkomt verkeerde intonaties als bijvoorbeeld een luid: ‘Kom hier!’ fluisterde Ruben.
- Betrek het kind bij het verhaal; praat samen over het verhaal, koppel het aan eigen ervaringen van het kind. Stel vragen tijdens het lezen en na afloop ervan.
- Lees voor jonge kinderen vaker hetzelfde boek voor. Zij leren vanuit de vertrouwdheid van de herhaling.
- Kies een vast moment op de dag.
Kinderen vinden het fijn als ze weten waar ze aan toe zijn, tegelijk is het een goede houvast om het voorlezen zo een consequent onderdeel van de dag te laten zijn; een rustmoment te midden van een druk programma.

Concentratie
Zelf lezen én samen (voor)lezen, is dus echt waardevol. Niet alleen voor het ontwikkelen van leesplezier als basis voor het zelf lezen, maar ook voor het stimuleren van verschillende ontwikkelingsgebieden, zoals de woordenschat, het taalbegrip en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
Een veel gehoord geluid in kerkelijke gemeenten is dat kinderen en jongeren niet meer zo lang kunnen luisteren naar een preek; ze zouden meer visuele ondersteuning nodig hebben.
Dit is niet zo verwonderlijk in onze beeldgerichte maatschappij. Voorlezen bevordert echter ook de concentratie. Die groeit naarmate het kind ouder wordt en meer wordt voorgelezen. Het is wel even iets anders dan kijken naar een filmpje of een spel spelen op de DS. Er beweegt niet zoveel en er zijn niet allerlei kleurtjes en icoontjes die oplichten op het gezicht van de voorlezer. Voorlezen is, voor oudere kinderen, luisteren zonder beelden, dus een mooie oefening voor luisteren naar een preek of lezing. Goed dus om zoon- of dochterlief lekker naar een lang hoofdstuk uit bijvoorbeeld een spannend oorlogsboek te laten luisteren.

Hoort bij het leven
Kinderen moeten aan de ouders zien dat lezen bij het leven hoort. Zien lezen doet lezen. Als ze om zich heen verder niet veel lezers zien, dan is het lezen niet iets normaals, maar dan hoort het bij school of is het een verplichting.
Als we als ouders en opvoeders zorgen voor een positief lees- en boekenklimaat, zullen veel kinderen zelf ook plezier krijgen in lezen. Natuurlijk wordt niet ieder kind een boekenliefhebber. Hopelijk zullen zij het lezen echter wel zo normaal vinden dat toch Bijbel en studieboek regelmatig opengaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen