Geen prestatie, maar gratie

Wetticisme is een subtiele vorm van hoogmoed. Je weet niet hoe goddeloos en onheilig je bent, hoe sterk je hang naar afgoden is. Anders was je wel naar Christus gevlucht. Je kent niet de vrijheid die God aan Zijn kinderen geeft. Je leeft krampachtig. Er ‘moet’ zo veel.
Het activisme is een variant van dezelfde kwaal. Via de zogenoemde heiligheidsbeweging uit de negentiende eeuw is de gedachte komen overwaaien (meestal vanuit
Noord-Amerika) dat we veel harder moeten (!) werken aan onze heiliging. Kijk wat God voor jou deed, wat doe jij nu voor God? Je moet er voor gáán. Een schepje erbovenop.
Ook dit levert een krampachtig geloofsleven op. Er moet zoveel.
Wetticisme en activisme dringen aan op de heiliging, vaak met de allerbeste bedoelingen. Maar als dat te los van de rechtvaardiging gebeurt, ontaardt het. Wettische en activistische mensen zijn nooit gebroken voor God.
Opnieuw geldt: een kerkenraad die leiding wil geven aan de heiliging van de gemeente, moet de gemeente steeds terugroepen naar Christus, naar Zijn volbrachte werk in kruis en opstanding. Tegenover Hem zijn wij goddelozen, die van genade leven. Meer wordt het niet met ons. Zelfs onze beste werken hebben vergeving nodig (HC vr.+ antw.62).
Het heeft daarom geen zin om uit alle macht meer vruchten te willen voortbrengen. Leer van Jezus dat wij ‘alleen maar’ in de wijnstok behoeven te blijven (Joh.15).
Heiliging komt niet (gedeeltelijk) op onze rekening, terwijl de rechtvaardiging uitsluitend Gods werk is. Nee, onze heiliging is ín Christus Jezus, niet minder dan onze rechtvaardiging en verheerlijking (Rom.8:29,30; 1 Kor.1:2,30; 6:11; 1 Thess.5:23; Hebr.13:12).

Geloofswerkelijkheid
Kohlbrugge zag dit scherp: heiliging is niet mijn bijdrage aan Gods zaak, het is Góds zaak. Goddank.
Het is het werk van de Heilige Geest in ons, waarbij Hij het uit Christus neemt (Ef.2:10). Heiliging is geen prestatie, maar gratie. Heiliging is (en blijft) een geloofswerkelijkheid (Rom.6:11; Gal.2:20).
Kortom, het gaat om unio cum Christo, de mystieke eenheid met Christus, door het geloof. Een christen rust in het volbrachte werk van Christus, en daarmee in de verkiezende liefde van God.
Levend uit de bron van Gods genade komt de heiliging van de gemeente te staan in het kader van de dankbaarheid over die genade.
De Heidelbergse Catechismus behandelt de wet van God onder het hoofdstuk ‘dankbaarheid’. Dat is een gouden greep. Toegewijd aan de Heere leven gaat vanzelf, met vreugde, in de vrijheid van Christus – óf het gaat helemaal niet.

Missionair belang
De nadruk op de rechtvaardiging van de goddeloze is missionair van groot belang. Een kind van God is een goddeloze, die van genade leeft. Als je dat werkelijk beseft, sta je voortaan op één lijn met alle andere goddelozen. Dan sterft elke vorm van gearriveerdheid.
Als geroepen heiligen zijn wij vreemdelingen in de wereld, maar tegelijk zijn wij solidair met de wereld. Wij zijn van dezelfde lap gescheurd, zoals men vroeger zei.
Het geklaag over de slechte wereld en de vreselijke tijdgeest heeft vaak de ondertoon van: was de wereld maar net zo goed, zo redelijk, zo behulpzaam en fatsoenlijk als ik.
Heiliging betekent echter niet dat God ons fatsoenlijke mensen maakt, die geen vlieg kwaad doen.
Hij maakt ons nieuwe mensen, die zó leven dat de mensen bij het zien van hun daden spontaan herinnerd worden aan de Vader in de hemel.
Het is een smal pad: tussen wetteloosheid en wetticisme, tussen gemakzucht en activisme. Dat smalle pad is gelegd door Christus. Geestelijk leidinggeven aan de gemeente betekent: de kudde dicht bij de Herder houden, in prediking en pastoraat.

Verwachting
Het is opmerkelijk hoe vaak het Nieuwe Testament de heiliging van de gemeente ter sprake brengt in het perspectief van de wederkomst van Christus. De heiliging staat onder het voorteken van de verwachting. Het ware leven ís er niet.
Het is komende. Je leeft er naar toe.
De verwachting van de komende Christus is een sterke prikkel tot heiliging van het leven (Kol.3:1-4; 1 Joh.3:2). Op de oproep om heilig te leven volgt de waarschuwing dat de Vader onze Rechter is (1 Petr.1: 15-17).
Er ligt nog een andere relatie. In het licht van de komende heerlijkheid is de heiliging een moeizaam proces dat levenslang duurt. God vernieuwt ons ‘hoe langer hoe meer’ (geliefde uitdrukking van de HC). De echte bekering is niet eenmalig, maar dagelijks (HC zondag 33). Je gaat de zonde hoe langer hoe meer haten, en tegelijk steeds meer verlangen naar de heiligheid van God.

Gebed
De heiliging van de gemeente voltrekt zich het meest van al door het aanhoudend gebed: ‘Uw Koninkrijk kome’. De Geest, waardoor wij zijn verzegeld en geheiligd, zucht in ons: ‘Kom, Heere Jezus, ja kom haastig’.
Heiliging is verlangen naar God (Rom.8:23; Ef.4:30; Op.22), verlangen naar Zijn heiligheid: geen zonde meer te kunnen doen.

Levensstijl
Veel mensen lezen niet (meer) in de Bijbel. Zij ‘lezen’ alleen het leven van christenen (Fil.2:15; 1 Petr. 3:1). De missionaire kracht van de Vroege Kerk had veel te maken met de levensstijl van de christenen.
Wat betekent dat voor de situatie waarin de Heere Zijn gemeente nú plaatst?
In de toespitsing doen we er goed aan alert te zijn op wat in onze omgeving ‘normaal’ is: we hebben veel vrije tijd en zijn tegelijk druk, we zijn rijk en tegelijk ontevreden, we leven seksueel losbandig en tegelijk is er veel relatieproblematiek, we zijn zelfbewust en tegelijk onzeker, individualistisch en tegelijk gelaten volgzaam, we (moeten) genieten, we weten geen raad met tegenslag, lijden en dood.
Het woord ‘normaal’ is overigens een vreemd woord in dit verband: het veronderstelt dat er een norm is, en dat is juist het laatste wat we willen.
Nu is er over het postmoderne leefklimaat al veel geschreven. Er zijn conferenties aan gewijd. Dat is nodig. Maar wat zou het geweldig zijn als de gemeente van Christus in alle eenvoud door haar heilige levenswandel de vanzelfsprekendheden in Frage zou stellen. Niet zozeer door onze woorden en analyses, maar door ons doen en laten.
Dat wat heilig is, is ook gevaarlijk.
Je kunt je vingers er aan branden.
Brandt de wereld zich aan de heilige gemeente?

Verknocht
Laat ik iets concreter worden. Merken niet-christenen aan de manier waarop wij omgaan met media hoezeer wij verknocht zijn aan onze Heere, en bevrijd van slavernij?
Voelen toevallige bezoekers van onze kerkdienst aan dat zij heilige grond betreden? Of ervaren zij alleen maar gemoedelijkheid en kneuterigheid, zoals die ook gevonden wordt bij de tennisvereniging: wij hebben het goed met elkaar?
Ervaren wij de zondag als een héílige tijd, waardoor we bevrijd worden uit de sleur, uit een leven van de ene dag in de andere, voor het vaderland weg, zonder te weten of er een weg is die ergens heen leidt?
Geroepen heiligen gaan van kracht tot kracht, van zondag tot zondag, van Kerst over Goede Vrijdag, Pasen en Pinksteren naar de wederkomst toe. Ieder van hen zal verschijnen in Sion.
Moet je dan elke zondag naar de kerk? Het moet niet vanwege de codes. Maar het móét wel. Want anders raakt de heiligheid weg, de blijdschap van Pasen, het verlangen naar God. Je zou onderweg verongelukken en niet aankomen in Sion.

Nederig en sober
Lezen onze buren en collega’s aan ons af dat seksualiteit voor ons een heilig geheim in zich heeft? Ons lichaam is een tempel van de Heilige (!) Geest. Het huwelijk is een heilig verbond voor Gods aangezicht. Trouw brengt zegen.
Laat in onze houding blijdschap de boventoon voeren en zo het lege cynisme ontmaskeren. Laat mededeelzaamheid het geloof in de vrijemarktwerking bevragen. Laat offerbereidheid elke vorm van eigenbelang beschaamd zetten.
Laat onze nederigheid en eenvoud de fascinerende zelfverzekerdheid van de mensen aan de kaak stellen.
Laat de gemeente zich ontfermen over wie geen ontfermer heeft. De zorg voor het milieu laat zien dat wij hoop hebben voor de schepping. Laat ons leven sober zijn, zodat matigheid de overdaad betrapt.

Weggeroepen
Maar dat alles niet in hoogmoed.
Wij zijn niet beter dan wie dan ook, al weten wij beter. Wij zijn immers weggeroepen uit Ur, uit het heidendom dat ons zo goed ligt. De roepende God neemt ons voor Zijn rekening en zet ons op het spoor van Christus. Hém volgen.
Laten de ambtsdragers daarin de gemeente voorleven. ‘Laat bitterheid, woede, toorn bij u niet gevonden worden, maar wees ten opzichte van elkaar vriendelijk en barmhartig, en vergeef elkaar, zoals ook God in Christus u vergeven heeft’ (Ef.4:30-32). Dan zal Christus Zijn gemeente in heerlijkheid voor Zich stellen, een reine bruid (Ef.5:27).

Gespreksvragen

Voor kerkenraden die over leidinggeven aan heiliging – het jaarthema van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond – met elkaar in gesprek gaan, volgt hier een viertal gespreksvragen

1. Ervaart u een groter wordende kloof tussen de christelijke gemeente en het geheel van onze samenleving? Licht uw antwoord toe.
2. Noem drie onderwerpen waarop naar uw mening de noodzakelijke heiligheid van de gemeente met de tijdgeest botst.
3. Wat betekent voor u Gods heiligheid voor de wekelijkse eredienst? En voor de bediening van de sacramenten?
4. Ga na welk beleid u als kerkenraad vaststelde om de heiliging van de gemeente onder ouderen en jongeren te stimuleren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen