Zeven dagen stille tijd in de aanloop naar Kerst

Woensdag 19 december Enkeling in de massa

De geboorte van Jezus Christus was nu als volgt. (…) (Matt.1:18a)
Jozef, haar man, wilde haar onopgemerkt verlaten, (…) (Matt.1:19a)
Lezen: Mattheüs 1:18-25

Over enkele dagen hopen we het kerstevangelie te horen. De bekende woorden zullen klinken: En het geschiedde in die dagen dat er een gebod uitging dat de hele wereld beschreven zou worden.
De ‘hele wereld’ was de wereld die onder gezag stond van het Romeinse Rijk. Een geweldige mensenmassa onder leiding van één rijk en één leider. Eén bevel was genoeg om een grote volksbeweging op gang te brengen. Het leven van mensen moest in kaart worden gebracht en… onder controle.
Enerzijds lijkt het menselijk: weten wie je bent en waar je vandaan komt. Maar het is onmenselijk: je wordt geteld en bent niet meer dan een nummer in de massa. Het gaat immers niet om de mens, maar om de glorie van de mens die god wil zijn.
Deze mens rekent echter niet met de levende God die het tot Zijn eer rekent om met kleine, zondige mensen om te gaan. Hij let op enkelingen. Ze worden ons in deze adventstijd in het bijzonder genoemd. Maria, Jozef, Zacharias, Elizabeth, Simeon en Anna. Namen die voor de keizer van Rome onbekend waren. Voor God in de hemel echter niet. God gaat met ieder van hen een eigen weg. Ook met Jozef.
Hij lijkt iemand van het tweede plan, een mens in de schaduw van anderen. God zet zijn leven in het licht van David en zijn grote nakomeling, Jezus Christus. Hij leidt Jozef naar het grote geheim van Zijn verlossend handelen. Dat geeft hoop aan mensen die in de schaduw leven. In de schaduw van anderen. In de schaduw van de dood.
De massa gaat de kerstdagen tegemoet. Zullen wij ons laten meenemen in de heilsgeschiedenis van God in Christus? Daarbij gaat het niet om tellen, maar om zalig maken. Heel persoonlijk.
In de schaduw van de kribbe en het kruis zing ik: Ook voor mij hebt G’U rijkdom ontzegd,
werd G’in stro en in doeken gelegd. Daarmee ontstijgen we de massa en ontdekken we dat niemand in de hemel noch op de aarde ons liever heeft dan Jezus Christus.

Wat deed uit ’s hemels zalen,
o Heer der heerlijkhe’en,
op aard’ U nederdalen?
Uw grote liefd’ alleen,
uw eindeloos erbarmen
met onze grote nood,
dat als met reddend’ armen
ons zegenend omsloot!

Gezang 1

Donderdag 20 december Uitgeschakeld

Maria, Zijn moeder, bleek (…) zwanger te zijn uit de Heilige Geest. (Matt.1:18b)
Lezen: Psalm 40

Het kan zomaar ons leven binnenkomen. Een situatie waardoor je wordt uitgeschakeld. Dat kan tijdelijk zijn of blijvend. Zeker wanneer het blijvend is heeft het grote gevolgen. Er moet heel wat bijgesteld worden. Uiteindelijk kunnen mensen op bijstandsniveau komen. Daar denken we niet gering over. Je kunt in ieder geval de komende kerstdagen niet zo royaal inkopen zoals velen doen. Machteloos moet je toekijken.
Een machteloos gevoel moet er ook geweest zijn bij Jozef als hij merkt dat de dingen anders gaan dan gedacht en verwacht. Hij komt er achter dat hij bij de zwangerschap van Maria is uitgeschakeld. Terwijl Maria op de hoogte was gebracht van het wonder van de geboorte van Gods Zoon, wist Jozef van niets. Het zal een geweldige verwarring hebben gegeven toen ‘bevonden’ (SV) werd dat Maria zwanger was. De mensen zagen het en Jozef zag het. Wat een overrompelende ‘bevinding’.
Zo gaat het steeds wanneer de Heere nieuwe dingen doet ondervinden. Is er deze dagen ruimte voor verwarring en verrassing? Van Gods kant wel te verstaan. Want het staat er toch maar fijntjes bij: van de Heilige Geest. Dat was wel duidelijk geworden.
Jozef had geen enkele reden tot wantrouwen. Het brengt hem eerder tot bezinning. Wat is zijn plaats? Wat is zijn taak?
Hij is rechtvaardig en dat betekent dat hij eerbied heeft voor God en Zijn daden. Hij wil Maria niet te schande maken en wil haar in het geheim verlaten. Dat is wat anders dan alles op zijn beloop laten. Heimelijk verlaten betekende toen dat er geen openbare scheiding kwam. In het geheim werd een scheidbrief gegeven, zonder getuigen die het scheidingscontract bevestigen. Dat is niet de makkelijkste maar de moeilijkste weg. Het is de onderste weg.
Daarin leren wij met Jozef dat God ons erbuiten zet. Wij komen er niet aan te pas. Wij dragen niets bij aan de verlossing. Kerst is het feest van de uitschakeling van de mens. We komen onder bijstandsniveau terecht. Helemaal aangewezen op wat God doet. Laten we met Jozef zoveel eerbied hebben voor God dat wij van Zijn (wel)daden leven.

’k Lag machteloos gebonden:
Gij komt en maakt mij vrij!
Ik was bevlekt met zonden:
Gij komt en reinigt mij!
Het leven was mij sterven,
tot Gij mij op deed staan.
Gij doet mij schatten erven,
die nimmermeer vergaan.

Gezang 1

Vrijdag 21 december Overwegingen

Terwijl hij deze dingen overwoog, zie, een engel van de Heere verscheen hem in een droom (…) (Matt.1:20a)
Lezen: Jesaja 55:1-8

Het is aan de orde van de dag om de dingen die gebeuren te overwegen. De bedoeling is om het juiste zicht op de zaak te krijgen. Bij overwegen hoort ook het maken van een plan. Wat kan de volgende stap zijn? De voordelen en nadelen worden gewogen.
Wat komt er in ons boven met het oog op de komende kerstdagen? We overwegen wat af. Waar, wanneer en hoe vaak gaan we naar de kerk? Wie komen er op bezoek en waar gaan we op bezoek? Wat zal er op tafel staan? Er wordt wel eens gesproken over ‘kerststress’. Op de een of andere manier wordt er spanning opgebouwd die zich zomaar kan ontladen als het anders gaat dan wij voor ogen hadden.
De levende God blijkt van dit alles op de hoogte. Hij komt tot mensen die allerlei overwegingen hebben. Let nog eens op het ‘als volgt’ in vers 18. Gods heilsgeschiedenis komt op een overtuigende wijze onze mensengeschiedenis binnen. Hij neemt ons mee in Zijn overwegingen. God haalt Jozef erbij. De mens die wat betreft het heil buitenspel werd gezet wordt nu ingezet. Het heil wordt zonder ons tot stand gebracht maar in ons gegeven. Deze bijbelse waarheid roept de twijfelende overweging op: geldt dit mij? Wij trekken ons met Jozef terug in de schaduw. Maar daar verschijnt God. In een droom. Zo helpt Hij Jozef uit de droomwereld van zijn overleggingen. Waar God verschijnt, daar breekt Hij door onze gedachten heen. Hij laat Zijn licht vallen over onze wegen en gedachten. Ze blijken anders en hoger te zijn.
De wereld om ons en in ons leeft met Kerst in een droomwereld vol eigen overwegingen. Ondertussen komen we niet uit de grote vragen van ellende en verbijstering. We mogen bij God uitkomen, die het verlossende Woord spreekt. Van de zaligmakende genade die verschenen is. Overweeg eens rustig wat dit voor ons betekent.

Indien wij Gods Vaderlijke zachtmoedigheid en Zijn hart,
dat ons gunstig is, zoeken,
moeten wij in de eerste plaats de ogen tot Christus wenden,
in Wie alleen het hart van de Vader rust.

Calvijn

Zaterdag 22 december Aannemen

Jozef, zoon van David, wees niet bevreesd Maria, uw vrouw, bij u te nemen (…) (Matt.1:20b)
Lezen: Johannes 1:11-18

blijft van groot belang: de toe-eigening van Christus en Zijn weldaden. Een stille vrees bekruipt het hart dat beseft hoe vuil en verloren het leven is: mag ik zeggen ‘mijn Jezus’? Dat is geen vraag van een bepaald soort geloof of van een oudere generatie. Het is de vraag van het hart dat door God getrokken wordt. Wanneer God ons bij Zijn daden haalt, dan raken we erdoor overweldigd. Het wordt zo groot dat we ons niet kunnen indenken dat het voor mij is. Zo’n grote zaligheid en zo’n grote zondaar, passen die wel bij elkaar?
Jozef krijgt van de engel te horen dat hij Maria tot zich moet nemen. Daarmee zal Jozef tonen dat hij het Kind aanvaardt. Het Kind dat door de Heilige Geest is verwekt in Maria.
Zoals Jozef en Maria bij elkaar horen, zo hoort het Kind van Maria bij zondige mensen. In vroeger jaren sprak men over de ‘gepastheid’ van Christus. Zoals Hij is, mag Hij worden aangenomen in het geloof. Jozef moet Maria tot zich nemen en in haar het Kind dat ontvangen is uit de Heilige Geest. Hij kan de door God gegeven Zoon niet meer ontlopen.
Dezelfde Geest, die het Kind in Maria schonk, schenkt Hem ook in het leven van zondaren. Hij neemt ons verzet weg. De Heilige Geest neemt de vrees weg en geeft de ruimte om de van God gegeven Zaligmaker aan te nemen Zo vallen toepassing en toe-eigening samen. Het zijn twee kanten van één gebeuren. Op de kerstdagen biedt God Zijn Kind aan in de verkondiging van het evangelie. Dit is een betrouwbaar woord en alle aanneming waard dat Christus Jezus in de wereld is gekomen om zondaars zalig te maken, van wie ik de voornaamste ben. Let dan wel op dat woord ‘alle’. Want het gaat om het aannemen van de hele Christus. Het geloof neemt een volkomen Zaligmaker aan. Vanuit deze volkomen genade mogen Gods kinderen ook elkaar aannemen. Verbonden in Hem. Dat neemt de vrees voor elkaar weg en geeft een diepe kerstvrede.

Indien u Gods aanbieding aanneemt van Zijn hand, dan zal uw hart ook gewillig zijn om met vertrouwen en blijmoedigheid te zeggen: ‘Amen, Heere, mij geschiede alzo! Ik neem de onuitsprekelijke gift, die Gij mij aanbiedt, aan.’ Of indien uw hand verlamd of kort mocht zijn, zodat u de aanbieding zo volkomen als u het wenste niet kunt omhelzen, zo zult u echter uw hart en uw hand zo goed uitsteken als u kunt, zeggend: ‘Kom, o Heere, en schenk mij wat Gij aanbiedt, namelijk een volle, algenoegzame Christus om wijsheid van God, rechtvaardigheid, heiligmaking en volkomen verlossing voor eeuwig voor mij te zijn.’

R. Erskine

Zondag 23 december Naamgeving

En u zult Hem de naam Jezus geven (...) (Matt.1:21b)
En hij gaf Hem de naam Jezus (Matt.1:25b)
Lezen: Jesaja 9:1-6

Daar ruist langs de wolken een liefelijke naam
Die hemel en aarde verenigt tezaam
Geen naam is er zoeter en beter voor ’t hart
Hij balsemt de wonden en heelt alle smart.
Kent Gij, kent gij die naam nog niet?

Ja, die naam kennen we. Jezus. Het is de naam van het Kind dat uit een mens wordt geboren. Een zondeloos Kind uit een zondig geslacht. Dit Kind moet een Naam hebben. De Vader in de hemel geeft een naam.
Wij horen elke dag namen aan ons voorbij komen. Ook op de kerstdagen zullen mensen van naam, zoals onze koningin, hun kerstboodschap uitspreken. Maar één ding is duidelijk: zij brengen het heil niet. Er is maar één Naam onder de hemel gegeven: Jezus. Zijn Naam heeft alles te maken met zonden. Wie de zonden uitvlakt, vlakt ook de naam Jezus uit. (L. Kievit) Zonden? Moeten we het daar maar niet over hebben? Laten we het liever over al de zorgen hebben.
Kerstfeest ‘verzoet’ hopelijk even alle ellende.
Het gaat bij de Naam van Jezus echter niet om ‘even’, maar om ‘leven’. Geen zoet leven, maar verzoend leven. Leven waarin de vloek op de zonde en angst voor oordeel en verlating door God zijn weggenomen. Leven waarin vrede met God en ademen in de vrijheid van Zijn liefde zijn gegeven.
Dit alles wordt samengevat in de Naam van vijf letters: Jezus Deze vijf letters zijn een uitgestoken hand. God de Vader geeft ons ‘de vijf ’. Laten we deze vijf letters op onze lippen nemen. ‘Gij zult Zijn Naam heten Jezus.’ Kerst is een geboortefeest én een naamfeest. Jezus werd geboren. Geef Jezus de eer die Hem toekomt. Hoe? Door Zijn Naam te noemen.

De naam van mijn Heiland en Meester,
Is schoner dan alles op aard,
Die naam schonk mij eeuwige vrede,
Is meerder dan schatten mij waard.
De naam van mijn dierbare Jezus
Kocht vrij mij van zonde en schuld,
Genas ook mijn krankheên en smarten,
Heeft mij met Gods liefde vervuld.

Glorieklokken, 33

Maandag 24 december Gehoorzaam

Toen Jozef uit de slaap ontwaakt was, deed hij zoals de engel van de Heere hem bevolen had, en hij nam zijn vrouw bij zich; en had geen gemeenschap met haar (…) (Matt.1:24,25a)
Lezen: Titus 2:11-15

Wanneer wij wakker worden gaan we over tot de orde van de dag. Hoe zal deze dag eruitzien? Zal deze dag een ordelijk verloop hebben of is het om ons en in ons chaotisch?
Morgen is het Kerst, maar we zijn er nog lang niet aan toe… Wat moeten wij ervoor doen? Jozef deed zoals de Heere hem bevolen had. Gehoorzaam aan wat God zegt, gaat hij zijn weg. Daarmee is ten diepste gezegd dat hij God Zijn werk laat doen. Zo staat hij op dezelfde toonhoogte als Maria. Samen gaan zij in geloofsgehoorzaamheid hun weg.
Is er vandaag nog even tijd om met anderen op de toonhoogte van Kerst te komen? In het huwelijk, in het gezin of onze leefomgeving? Het kan de orde van de dag al weer zo anders maken. We gaan meer zicht krijgen op de orde van het heil. God heeft alles gedaan en doet alles. Wat Hij beveelt, dat geeft Hij. Hij maakt het Kerst vanwege Zijn Christus.
Jozef leert daarvan leven. Hij gaat daaraan niet sleutelen om er zo zijn eigen steentje aan bij te dragen. Hij heeft geen gemeenschap met Maria. Zo komt er geen vermenging van vlees en Geest. Juist dat had veel twijfel kunnen zaaien. Is het mensenwerk of Gods werk? Het zit in ons vlees om het volkomen werk van God te vermengen met wat van ons is. Rust brengt het ons niet.
Geloofsgehoorzaamheid is geen activisme, het is juist afzien van eigen werk en je laten vullen van wat van God is. Het gaat daarbij ook om het sterven aan ons hoogmoedige en materialistische vleselijk leven.
Wordt ons leven vandaag bepaald door de orde van de wereld? De zaligmakende genade van God leert ons om de goddeloosheid en wereldse begeerten te verloochenen en in deze tegenwoordige wereld bezonnen, rechtvaardig en godvruchtig te leven. Gehoorzaam ons concentrerend op God en Zijn Christus.

Neem de wereld, geef mij Jezus,
wereldvreugd’ gaat ras voorbij,
maar de liefde van mijn Heiland
blijft voor eeuwig rijk en vrij.

O, de hoogt’ en lengt’ en diepte
van Zijn liefde, zonder peil!
O! de volheid van verlossing,
onderpand van ’t eeuwig heil

Joh. de Heer, lied 458

Dinsdag 25 december Op weg gaan

Ook Jozef ging op weg (…) (Luk.2:4a)
Lezen: Lukas 2:1-7

Vandaag is het Kerst. Is het ook kerstfeest? Hangt de vlag er feestelijk bij? De feiten van het leven botsen met het feest van Kerst. Ieder van ons kan dat invullen. Het brengt ons steeds bij het naakte en harde bestaan. We lijken in een cirkel rond te draaien. Wat is er veranderd sinds eerdere kerstdagen? De wereld draait door.
Kerst zegt ons dat God Zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven om de cirkel van zonde, ellende en oordeel te doorbreken. Hij heeft een nieuw begin gemaakt. Het begin van een weg die eindigt op een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. God vervult Zijn beloften. Het feit van de geboorte van Zijn Zoon is daarvan het ‘ja en amen’.
In dat vertrouwen gaat Jozef op weg. Van Galilea naar Judea, naar de stad van David, die Bethlehem heet. Al deze plaatsen zijn plaatsen waarop een belofte rust. Jozef gaat de weg van de beloften.
We mogen vandaag ook denken aan degenen die uit het huis en geslacht van David zijn. Er rust een belofte op het volk van de Joden. Dat zij de van God gegeven Messias ontdekken in wet en de profeten. Dan gaan zij ook op weg, net als Jozef. Om de Zaligmaker te kennen; Christus de Heere.
Maar het gaat ook om ons. De woorden ‘ook Jozef ging op weg’ bevatten een nodiging. Om vandaag naar de kerk, het broodhuis, te gaan. Wanneer we niet op weg kunnen gaan naar de kerk, dan kunt u meeluisteren of de Bijbel openen en lezen of laten lezen. Ook Jozef… ook u… ook jij. Kom, laten we op weg gaan naar de plaats waar we brood voor het hart kunnen vinden.
We hoeven niet naar Bethlehem in Israël te gaan. De kribbe daar is leeg. Zoals het kruis en het graf ook leeg zijn. Ik mag de weg van de heilsfeiten gaan. Daarin is Jezus, de Zoon van God die vlees geworden is, mijn Weg tot het eeuwige heil. Op weg naar het eeuwige feest. De kerstklokken luiden en daarna klinkt in de kerstpreek: ‘Zie, ik verkondig u grote blijdschap.’ Met deze blijdschap mag ik mijn weg gaan. Dat is veel meer dan een vrolijke Kerst.

Mag het kerstfeest dit keer een naamfeest zijn?
Het Kind wordt aangekondigd en de Naam wordt afgekondigd: Jezus.
Vergeet de Naam niet. God maakt er werk van, van onze zonden…
In de Naam is ruimte genoeg, voor al onze zonden.
In deze Naam smaken wij het merg van de verlossing.
Voor deze Naam nemen zonde, dood en duivel de wijk.
Zal Hij zalig maken?
Wis en zeker, Hij zal niet in gebreke blijven.
Zijn Naam waarborgt Zijn werk.

(ds. L. Kievit)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen