Contact houden met kind

Er leven miljarden mensen in deze wereld en niet één is precies gelijk aan de ander. Die verscheidenheid wordt nog groter als we letten op de talenten die de Heere elk mens heeft gegeven. Het meest bijzonder is wel het karakter. Iedereen heeft zijn eigen karaktertrekken. Als we eerlijk zijn, dan heeft ons eigen karakter niet alleen positieve maar ook negatieve kanten. Hoe graag we ook af willen van die negatieve zijde, het lukt ons nooit. De zonde heeft ook ons karakter aangetast en daar moeten we ons hele leven tegen strijden. We merken het ook in de contacten met onze kinderen, als de karakters botsen. De oorzaak hiervan kan zowel bij de ouders als bij de kinderen liggen.
en niet gebeuren moet. Het gevolg is dat het verwende kind brutaal wordt. Hoe kan het ook anders? Dit kind heeft nooit geleerd de juiste gezagsverhoudingen te ervaren en gaat nu regelmatig ver over de grens. Als de ouders de grens niet aangeven – omdat ze misschien leuke ouders willen zijn – hoe moet het kind dan die grens vinden?

Streng en liefdevol
Brutaliteit is in veel gevallen een onbewust vragen om het gezag van de ouders te mogen ervaren. Dan voelt het kind zich op zijn gemak. Wanneer ouders hun kind in zulke gevallen alleen maar straffen voor de brutaliteit en de vraag om gezag niet begrijpen, dan ontstaat er een problematische situatie. In sommige gezinnen zijn de ouders streng maar tegelijkertijd ook volledig begrijpend, liefdevol en meegaand. Deze vorm van strengheid is waardevol en alleen mogelijk als ouders zichzelf kunnen beheersen en evenwichtig in het leven staan.

Gevoel van falen
Kleine kinderen kunnen erg ondernemend zijn. Onwetend van het dreigende gevaar halen ze soms gevaarlijke stunten uit. Meestal worden zulke problemen gemakkelijk opgelost. Zelfstandig gedrag van grote kinderen ervaren we heel anders. Als we het er niet mee eens zijn, dan raken we er gespannen onder. Dat komt omdat we een jongere niet meer als een klein kind kunnen behandelen.

Gezag
Elk kind heeft de behoefte om boven zich een bepaald gezag te ervaren. Dat betekent niet dat een kind uitziet naar steeds weer een verbod of gebod en naar het horen van allerlei vermaningen. Een kind heeft er wel behoefte aan om te ervaren dat er een gezagsdrager is, een meerdere, voor wie het respect moet hebben. Natuurlijk verzet het zich regelmatig tegen dat gezag; maar uiteindelijk heeft het er behoefte aan om het gezag te ervaren en te beleven. Vaak komen we in aanraking met verwende kinderen. Een vorm van verwennen is ook een te slappe houding van het gezag tegenover het kind. Het kind bepaalt wat wel Vaak horen we van ouders hoe moeilijk het is een goede houding te vinden tegenover kinderen die een eigen weg gaan. Gesprekken hierover zijn meestal moeizaam. Soms kan er een diepe kloof ontstaan tussen ouders of één van de ouders en één of meer kinderen. Het lijkt er dan op dat het kind de geborgenheid van het gezin niet meer waardeert. Het vertrouwen is zoek. De normen en waarden die de ouders willen overdragen aan hun kinderen, worden genegeerd.
Het komt voor dat ouders in zo’n situatie het gevoel krijgen dat ze falende opvoeders zijn. Ze wijten de problemen meestal niet rechtstreeks aan zichzelf, maar snappen ten diepste niet dat ze geen oplossing kunnen vinden. Daarbij komt nog het gevoel dat de omgeving aandachtig volgt hoe dit zal aflopen. Wanneer zich dergelijke problemen voordoen, ontstaat er vaak verwijdering tussen ouders en kind.

Spreken
Over de verwijdering met hun kind moeten gelovige ouders spreken met God. Wat is de bedoeling van dit verdriet? Was het leven te veel gericht op het leven van elke dag? Soms raken ouders vanwege de kloof tussen hen en hun kind in een sociaal isolement. Er lijkt geen ruimte te zijn voor een gesprek met anderen over dat ‘verloren’ kind. Het is noodzaak om in de kerkelijke gemeente samen te bidden om een genadig ingrijpen van God. Alleen liefde kan een brug slaan. Dat geldt trouwens ook voor de omgang met jonge kinderen. Het kan heel moeilijk zijn om liefdevol te blijven omgaan met een ouder kind dat zelf verantwoordelijk is voor een leefwijze die ouders afkeuren. Ouders kunnen erg beledigd zijn als hun kind niet wil luisteren. Laten we dit niet uitspreken en onszelf niet beklagen tegenover het kind. Zelfbeklag is in de opvoeding een vorm van chantage.

Eenheid
Bij de opvoeding van kinderen valt één ding telkens op: juist de belangrijkste dingen geven vaak de meeste moeilijkheden. In veel gevallen blijkt dat christenouders met hun christelijke levenshouding absoluut geen vat hebben op de kinderen die ze opvoeden. Nu kunnen we zeggen dat de mens een zondig hart heeft en dat het begrijpelijk is als onze kinderen eigen gekozen wegen gaan. Toch komen we met zulke algemeenheden niet klaar. In bepaalde christelijke gezinnen willen de kinderen, die toch ook allen een zondig hart hebben, stuk voor stuk God dienen in hun leven. Een mogelijke oorzaak kan zijn het ontbreken bij de ouders van de eenheid tussen het persoonlijk karakter en de beginselen waaruit ze zeggen te leven. Zodra een kind merkt dat ons ‘christendom’ moet meehelpen om ons aanzien in de samenleving te geven, dan verliest dat kind én respect voor deze ouder én de eerbied voor de dingen van Gods Koninkrijk. En dan heet het kind lastig…

Openheid
In de afgelopen jaren is er veel veranderd in de verhouding tussen ouders en kinderen. In het verleden genoten ouders respect alleen al omdat ze gezagsdragers waren. Die vanzelfsprekendheid is doorbroken. Niet alleen jongeren, maar ook ouderen zijn veel meer open geworden. De openheid, die in de verschillende verhoudingen is ontstaan, heeft duidelijk positieve kanten. We kunnen niet ontkennen dat in het verleden veel gezagsdragers misbruik hebben gemaakt van hun positie. Vandaag probeert de gezagsdrager veel meer het waarom van het gezag dat wordt uitgeoefend uit te leggen. Dat is op zichzelf heel goed, maar er zijn grenzen.
Van jongs af aan moeten kinderen weten hoe de sfeer in het gezin is. Hierover moet met de kinderen worden gesproken. Eén van de grote fouten van ouders is dat ze vaak alleen maar bezig zijn met het richting geven aan de kinderen als ze volgens hen in overtreding zijn. Een jongen van veertien zei eens tegen me: ‘Mijn vader praat alleen maar over God als ik iets verkeerds heb gedaan.’ Met onze kinderen spreken over de dingen die hen bezighouden is bijzonder belangrijk. Ouders moeten er alles aan doen om in contact te blijven met hun opgroeiende kinderen.
Het komt voor dat er ook in onze gezinnen sprake is van een uiteengroeien van ouders en kinderen Het is voor veel ouders moeilijk om daarin de juiste weg te vinden. Maar laten we alles proberen te doen om de deur ‘open’ te houden. Open houden wil zeggen dat de deur open is geweest. Is er in onze gezinnen van jongs af aan een gesprek met onze kinderen mogelijk? Daar moet de basis worden gelegd. Ook als het soms moeilijk is om tot een gesprek te komen. Juist op jonge leeftijd kan het begin van de vervreemding ontstaan. Des te meer is het nodig dat ouders in biddend opzien tot de Heere het contact met hun kinderen proberen te behouden.

Band
Ouders moeten zich realiseren dat kinderen in het algemeen waarden en normen alleen overnemen van mensen voor wie ze respect hebben, die gezaghebbend voor ze zijn. Dat geldt heel sterk voor jonge kinderen, maar ook voor de oudere kinderen. Ouders moeten werken aan een goede band met hun kinderen. Een goed contact draagt door veel moeiten en problemen heen. Aan een goede relatie moeten ouders naar vermogen werken. Als ouders merken dat hun kind in gehoorzaamheid de Heere dient, dan mogen ze dankbaar erkennen: ‘Wij hebben het niet zelf gedaan, we waren een middel in Gods hand.’

Handvatten
∞ Besteed tijd aan uw kind.
∞ Het is belangrijk om vaak korte periodes in elkaars gezelschap te zijn en samen dingen te doen.
∞ Geef uw kind complimenten.
∞ Prijs uw kind als het iets doet dat voor u voor herhaling vatbaar is.
∞ Geef het goede voorbeeld.
∞ Kinderen letten nauwkeurig op de keuzes die hun ouders maken. ∞ Maak duidelijke afspraken.
∞ Maak duidelijk dat er grenzen zijn aan wat u van uw kind accepteert.
∞ De perfecte ouders bestaan niet.
∞ Wees realistisch in de verwachtingen die u hebt; de perfecte ouder willen zijn leidt tot frustraties en teleurstellingen.

A.A. Korevaar uit Bergambacht is oud-voorzitter van het college van bestuur van het Ichthus College in Veenendaal

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen