We hebben elkaar nodig

Er vinden vele gesprekken plaats in de kerk. Voor en na de eredienst, tijdens het koffiedrinken, op clubs, verenigingen en kringen, tijdens vele persoonlijke ontmoetingen. Hierbij vindt een bijna natuurlijke selectie plaats. Gemeenteleden die een verschillende geloofsbeleving hebben of een verschillende visie op traditie en liturgie mijden elkaar vaak.
Toch is dit strijdig met het karakter van de christelijke gemeente.
Het georganiseerde geloofsgesprek is een goed middel om de hokjesgeest te doorbreken, om naar eenheid te zoeken en tot een goed verstaan van elkaar te komen. Het gesprek is belangrijk met het oog op de doorwerking van de Heilige Geest en het functioneren van de gemeente als het lichaam van Christus.

Geloofsgesprek
In de hervormde gemeente te Huizen hebben we hierin ervaring opgedaan. In het kader van mijn werk als bovenwijks predikant heb ik op verschillende manieren gemeenteleden vanuit onze vier wijkgemeenten met elkaar in gesprek gebracht. Jongeren met jongeren. Ouderen met ouderen.
En jongeren met ouderen. Aan de hand van gerichte vragen hebben de deelnemers veel met elkaar gedeeld over hoe zij in het geloof, in de kerk en in de wereld staan.
Ik noem punten die voor het geloofsgesprek van belang zijn.
Het is nu eenmaal zo dat er in de christelijke gemeente in tal van opzichten sprake is van verscheidenheid: in leeftijd, achtergrond, ontwikkeling, plaats in kerk en maatschappij, maar ook in visie op tal van onderwerpen.
Het is in de gemeente duidelijk geen koekoek één zang. Iedere gelovige zingt zijn of haar eigen melodie. En dat is goed. Als alle gelovigen maar zingen. En als de een de ander maar niet overstemt.
Het gaat erom dat de gemeente met alle verschillende melodieën een mooi, harmonisch koor vormt. Maar dat vraagt een goede afstemming op elkaar. Dat kunnen wij bereiken door met elkaar in gesprek te zijn over het gezamenlijk en het persoonlijk geloof en de vormgeving daarvan.

Beelden
Vaak kijken wij binnen de gemeente op een bepaalde manier tegen elkaar aan. Er is sprake van beeldvorming. De beelden die wij van elkaar hebben, zijn kenmerkend voor de onderlinge afstand die wij ervaren. We gebruiken de termen ‘links’ en ‘rechts’ om elkaar te positioneren. Of ‘gereformeerd’ en ‘evangelisch’. Zo delen wij de gemeente op in groepen die weinig met elkaar gemeen lijken te hebben en die langs elkaar heen leven. Toch zijn we lid van dezelfde gemeente, zitten we onder dezelfde verkondiging en – als wij avondmaalgangers zijn – zitten we aan dezelfde tafel.

Noodzakelijk
Als we letten op alle verschillen in de gemeente, dan komt de vraag boven: is het wel mogelijk om het geloofsgesprek met elkaar te voeren? Is het mogelijk om boven het beelddenken uit te stijgen? Om zó met elkaar in gesprek te zijn dat beelden afgebroken worden? Zijn de verschillen eigenlijk geen tegenstellingen die niet overbrugd kunnen worden? Vaak lijkt het daarop in de praktijk van het gemeente- zijn.
Maar als wij vanuit God denken, dan zeggen wij dat veel verschillen in de christelijke gemeente secundair zijn. Primair is wat ons met elkaar verbindt. Of beter: Wie ons met elkaar verbindt. Dat is de drie-enige God Zelf. Wij zijn door Hem in Zijn gemeente bij elkaar gebracht en aan elkaar gegeven.
Wij hebben elkaar als leden van de gemeente niet uitgekozen.
Groepsvorming is uit den boze.
Want daarbij kiezen we elkaar alsnog uit. Dan maken we van de gemeente een club, een club van gelijkgezinden of gelijkvoelenden. Hoe vieren we dan met elkaar het heilig avondmaal?
Vanuit God en vanuit de eenheid van het lichaam van Christus is het geloofsgesprek noodzakelijk.
We moeten niet in de verschillen blijven steken. Dat gebeurt als we langs elkaar heen leven en afstand houden. In dat geval kunnen we, als uiterste consequentie, beter stoppen met het vieren van het heilig avondmaal.
Maar nee, we denken niet vanuit onszelf of vanuit de situatie in de praktijk maar vanuit onze roeping. Wij weten ons geroepen om de diepte in te gaan en door te stoten tot de grond van ons aller bestaan, de basis van alle eenheid, de bron waaruit wij samen drinken: het evangelie van de gekruisigde en opgestane Christus.
Wij delen wat ons gezamenlijk en persoonlijk is geschonken. En wij groeien gezamenlijk en persoonlijk naar Hem toe. Hierin kunnen wij niet zonder elkaar.

Riskant gesprek
Omdat de verschillen in de gemeente heel groot kunnen zijn, is het in zekere zin riskant om het geloofsgesprek te voeren. Wat kan er allemaal niet loskomen?
We zien regelmatig hoe verhit de gemoederen zijn als er bijvoorbeeld gesproken wordt over een liturgische verandering. Vanwege het doorvoeren van zo’n verandering zijn er gemeenteleden die vertrekken en zich bij een andere gemeente aansluiten. We moeten op onze hoede zijn voor het gevaar dat we uit elkaar in plaats van naar elkaar toe groeien.
Daarom is het wezenlijk om het gesprek te voeren op basis van wat ons met elkaar bindt. Als dat niet lukt, dan heeft het geen zin om het gesprek met elkaar aan te gaan of voort te zetten. Als het wel lukt en we ervaren de verbondenheid in Christus, dan is er een betere luisterhouding en groeit er ook meer begrip en respect bij verschillen in visie en beleving.
Het is eveneens belangrijk dat we elkaar onvoorwaardelijk in Christus aanvaarden, zoals Hij ons onvoorwaardelijk aanvaard heeft.
Samen spellen we de woorden liefde en genade, die tot het wezen van het gemeente-zijn behoren.
Als dit het kader van het geloofsgesprek is, dan kan er over alles gesproken worden. Ik zou zeggen: laat dan maar loskomen wat er loskomt. Het is beter dat dingen bespreekbaar gemaakt worden dan dat ze genegeerd worden. We voeren het gesprek met elkaar niet op eigen houtje maar door aansporing en onder de leiding van de Heilige Geest.

Open gesprek
Voor een goed geloofsgesprek is openheid een voorwaarde. Over deze voorwaarde hebben wij met elkaar gesproken. Hierbij ging het over:

1. een open Bijbel
Het gaat niet in de eerste plaats om onze meningen en ervaringen, maar om wat God zegt. Wij hebben niet het eerste en het laatste woord. Dat heeft Hij. In Zijn Woord ligt de band met Hem en de band die wij met elkaar hebben. Als de Bijbel niet opengaat, blijven we steken in de dingen van de oppervlakte. Dan staan toch onze meningen en ervaringen centraal. En dat brengt ons niet dichter bij elkaar. Sterker: we kunnen dan meer van elkaar vervreemden.

2. een open oor
Het geloofsgesprek begint met een open oor, met luisteren. Wij luisteren in de eerste plaats naar Hem. Hij heeft het voor het zeggen. Hij heeft niet alleen het eerste en het laatste maar ook het hoogste woord. Vanuit het luisteren naar Hem luisteren we naar elkaar.

3. een open hart
Het geloofsgesprek vraagt openhartigheid. We stellen ons hart open voor het werk van de Heilige Geest. We zijn er immers van overtuigd dat Hij werkt waar het Woord opengaat. We stellen ons hart ook open voor elkaar. Dat vraagt een kwetsbare opstelling en een veilige omgeving. We schenken elkaar vertrouwen. Belangrijk is ook vertrouwen in degene die het gesprek leidt.

4. een open hand
We reiken elkaar de hand. We gaan het geloofsgesprek niet in met de vinger omhoog of met een gebalde vuist maar met een open hand. Elkaar de hand reiken is een uiting van bereidwilligheid om elkaar te zoeken en vast te houden. Ook om samen te ontvangen wat ons in het gesprek met elkaar geschonken wordt.

5. een open gezindheid
Als het gaat om gezindheid dan gaat het ons als christenen om de gezindheid van Christus. Dat is de gezindheid die in de omgang met elkaar eensgezindheid inhoudt, de gezindheid waardoor wij de ander voortreffelijker achten dan onszelf (Fil.2:2-5). Deze gezindheid houdt ook de bereidheid in om van elkaar te leren, om het beeld dat wij van elkaar hebben te corrigeren, om eventueel – op bijbelse gronden – van mening te veranderen.

Vruchtbaar gesprek
Het is mijn overtuiging en ook mijn ervaring dat de Heilige Geest door de gemeenschap in de gemeente werkt. Dat doet Hij als wij, als leden van het lichaam van Christus, aan de gemeenschap der heiligen gestalte geven. Het geloofsgesprek is een van de gestalten van deze gemeenschap.
Dat betekent dat wij van dit gesprek, als dit Geest-elijk en ordelijk gevoerd wordt, verwachting mogen hebben. Wat er ook uit voort zal komen, het zal een vruchtbaar gesprek zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen