Stemmen bij volmacht

Ordinantie 3-2-4 maakt duidelijk dat eerst de leden van de gemeente moeten worden gehoord, waarna de kerkenraad de mogelijkheid van stemmen bij volmacht in de plaatselijke verkiezingsregeling kan opnemen. Een stemgerechtigd lid kan ten hoogste twee volmachtstemmen uitbrengen. Van deze regeling wordt nogal eens gebruikgemaakt ten behoeve van oudere gemeenteleden die niet zelf meer naar de vergadering kunnen komen en toch graag aan de verkiezing van de ambtsdragers willen deelnemen.
Het is niet mogelijk bij volmacht te stemmen in de kerkenraad of in een andere ambtelijke vergadering. Dat lijkt onredelijk. Waarom de ene keer wel en de andere niet? Stel dat er binnenkort een belangrijk agendapunt aan de orde is. Gaan we de mogelijkheid openen om in de eredienst naast de psalmen ook andere bijbelliederen te zingen? Je wilt als ambtsdrager graag je stem uitbrengen, maar je bent die keer juist met vakantie in het buitenland. Een bevriende ouderling die er net zo over denkt als jij, is graag bereid om namens jou een stem uit te brengen. Wat zou daar op tegen kunnen zijn?

Verschil
Er is een groot verschil tussen beide situaties. Bij de verkiezing van ambtsdragers is er slechts de keuze tussen twee personen. Als ik zelf niet in staat ben de vergadering bij te wonen kan ik een ander gemeentelid machtigen om namens mij een stem uit te brengen op A of B. Meer mogelijkheden zijn er niet; de verkiezingslijst ligt vast. Maar in een ambtelijke vergadering gaat het anders toe. Daar komen we door overleg, door argumenten, door naar elkaar te luisteren en door rekening te houden met elkaars gevoelens tot een beslissing. Zo proberen we in gezamenlijkheid tot een oplossing te komen die breed wordt gedragen (ord.4-5- 1). Het gaat niet alleen om voor of tegen. Misschien wordt als tussenoplossing gekozen om voorlopig alleen op feestdagen en in andere bijzondere diensten andere liederen te zingen. De uitkomst van het beraad kan ertoe leiden dat weliswaar niet mijn persoonlijke voorkeur wordt gevolgd, maar dat daarmee de vrede en de eendracht worden bewaard.

Jezelf relativeren
Als we van tevoren ons stembriefje invullen, geven we daarmee in feite te kennen dat het overleg in de kerkenraad voor mij geen zin heeft: mijn besluit staat al bij voorbaat vast. Het ambtelijk beraad en wat de anderen inbrengen kan niets aan mijn mening veranderen. Dat is een bedenkelijke opvatting over het ambt.
Bovendien is het goed te beseffen dat de Heilige Geest niet van mijn aanwezigheid afhankelijk is als het gaat om de leiding van de kerk. Als ik ziek ben, met vakantie ben, of als ik weggenomen word, gaat Zijn werk gewoon door. Het kan geen kwaad jezelf een beetje te relativeren, ook als ambtsdrager.

Inbreng
Het uitbrengen van een stem bij volmacht is trouwens niet de enige mogelijkheid om alle ambtsdragers tot hun recht te laten komen. Als we weten dat iemand tegen een voorstel ernstige bezwaren heeft en hij bij het nemen van deze voor hem belangrijke beslissing niet aanwezig kan zijn, kan zijn mening in de vergadering worden verwoord, zodat daarmee rekening kan worden gehouden.
Mensen moeten het gevoel hebben dat ze voluit serieus genomen worden, juist als het een minderheid betreft. Vervolgens mogen we van elkaar verwachten dat de wel aanwezigen het welzijn van de gemeente zullen zoeken. In het uiterste geval kan de vergadering overwegen de besluitvorming aan te houden, maar een zieke of vakantie vierende ambtsdrager kan dat uitstel niet afdwingen. Er zijn voldoende mogelijkheden om aan de inbreng van alle ambtsdragers – al dan niet aanwezig – recht te doen. Maar het stemmen bij volmacht hoort daar niet bij.

Predikant
Kan een kerkenraadsvergadering een besluit nemen als de predikant afwezig is? Er is geen enkele bepaling die besluitvorming verhindert als een van de ambten ontbreekt. Een kerkenraad wordt niet stilgelegd door een griepje van de dominee. Natuurlijk moeten de ambtsdragers zich afvragen of het wijs is dan ingrijpende besluiten te nemen die hem aangaan. In elk geval moet de bijzondere verantwoordelijkheid van de afzonderlijke ambten in acht worden genomen. Daarbij valt te denken aan de bijzondere verantwoordelijkheid van de predikant voor de bediening van Woord en sacramenten (ord.5-1-4). In dat geval kan met een besluit beter wachten tot de volgende vergadering.

Dr. P. van den Heuvel uit Bunnik is hervormd emeritus predikant.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen