BIJBEL MET UITLEG

Ds. J.J. ten Brinke is predikant van de hervormde gemeente te Stolwijk.

De Bijbel met uitleg is onder leiding van een stuurgroep en met medewerking van ongeveer 125 mensen is tot stand gekomen. Voor deze uitgave heeft de Gereformeerde Bijbelstichting de tekst van de Statenvertaling ter beschikking gesteld. Het is verheugend dat vertegenwoordigers van hervormde gemeenten binnen de Protestantse Kerk, de Hersteld Hervormde Kerk, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de (Oud) Gereformeerde Gemeenten (in Nederland) de handen ineen hebben geslagen om deze uitgave te laten verschijnen.

OPZET

De tekst van de Statenvertaling met de verwijsteksten vormen de kern van de uitgave. Daarnaast is gezocht naar uitleg die op verschillende manieren is gerealiseerd. Elk bijbelboek is voorzien van een informatieve inleiding. Vervolgens is in een aparte kolom ruimte gemaakt om minder begrijpelijke en verouderde woorden toe te lichten of van een synoniem te voorzien.

Onder de bijbeltekst is een beknopte uitleg geboden waarin exegetische, historische en waar nodig archeologische informatie is verwerkt. Ten slotte staan er honderden kaders tussen de tekst waarin extra achtergrondinformatie gegeven wordt en waarin soms bijbelse kernwoorden worden toegelicht. De vele kaarten, maar vooral ook de tijdlijnen die bij veel bijbelboeken zijn opgenomen, vormen een waardevol extra in deze uitgave.

TOEPASSINGEN

In het voorwoord stelt de stuurgroep dat bewust is afgezien van persoonlijke toepassingen of appellerende woorden bij de uitleg, omdat dit de taak zou zijn voor prediking en catechese. Dat laatste zal waar zijn, maar tegelijk brengt dit uitgangspunt ook iets schrijnends aan het licht: op het moment waarop de toepassing of het appèl verwoord zou kunnen worden, zouden ook de spanningen tussen de theologische uitgangspunten van de verschillende scribenten aan het licht kunnen komen.

SOBERE UITLEG

Als ik de proef op de som neem bij enkele hoofdstukken uit 2 Koningen, valt inderdaad de soberheid bij de uitleggende opmerkingen op. Bij tijden lijkt de uitleg haast het karakter van een parafrase te krijgen. De verwijzingen (via cijfers) naar kaders in de tekst, maken nieuwsgierig en dringen tot verder onderzoek.

Wie de ‘Bijbel met uitleg’ zondags meeneemt, draagt 1,5 kilo

Iets anders ligt het begrijpelijkerwijs bij een bijbelboek als Romeinen. De toelichting van minder begrijpelijke of verouderde woorden heeft twee kanten. Met alle hoogachting voor de ongewijzigde Statenvertaling blijft zich hier de vraag opdringen waarom verouderde en onduidelijke woorden niet rechtstreeks in de tekst vervangen kunnen worden. Als voorbeeld noem ik het woord ‘toegang’ in plaats van ‘toeleiding’ in Romeinen 5:2. Tegelijkertijd ben ik blij dat dat in sommige gevallen niet is gebeurd. Dan denk ik onder andere aan het woord ‘ervaring’ in de plaats van ‘bevinding’ in Romeinen 5:4. Sterker nog: in dat laatste geval wordt de ‘snelle lezer’ op een verkeerd been gezet, aangezien de betekenis van ervaring in onze ervaringscultuur totaal andere connotaties heeft dan het woord bevinding zoals dat in de Statenvertaling is weergegeven. Gelukkig biedt de uitleg onder de bijbeltekst dan wel een heldere duiding, namelijk de ‘beproefdheid van het geloof’.

GEKLEURD

Bij dit vijfde hoofdstuk uit Romeinen wordt ook een kader gewijd aan het kernwoord rechtvaardigen. Een heldere duiding wordt geboden. Toch zit ook in dergelijke uitleg meer toepassing dan de stuurgroep wellicht onderkend wil hebben. De zinsnede ‘Een zondaar ontvangt Christus’ gerechtigheid wanneer God Zijn belofte door Zijn Geest toepast in het hart’, zou met evenveel recht vervangen kunnen worden door ‘Een zondaar ontvangt Christus’ gerechtigheid wanneer hij de belofte van het Evangelie door het geloof omhelst’.

Niet graag plaats ik het één tegenover het ander; de woordkeus is echter wel degelijk gekleurd door een bepaald kerkelijk jargon. Is dat erg? Nee. Maar de eerlijkheid gebiedt wel dat te onderkennen en niet te doen alsof de uitleg zoals die hier geboden wordt, neutraal en zonder (impliciet) appèl zou zijn.

PSALMBERIJMING

Met veel waardering nam ik kennis van de verklarende opmerkingen bij de psalmberijming. Tal van woorden worden uitgelegd. Uiterst waardevol om jong en oud (in afhankelijkheid van de Heilige Geest) bij de vroomheid van de Psalmen te bewaren. De slotregel van Psalm 42:4: ‘...mijn benauwde ziel vervaren’ is een goed voorbeeld. Het woord ‘vervaren’ wordt uitgelegd met ‘vrees aanjagen, beangstigen’.

Zomaar vervangen in de berijmde tekst kan niet. Deze verklaringen helpen ons wel om ons de Psalmen des te meer eigen te maken wanneer ze ons op de lippen worden gelegd. Wat mij betreft een stimulans om deze ook in andere (HSV-)bijbeluitgaven een plek te geven.

BETER VERSTAAN

De Bijbel met uitleg komt op een moment dat veel verschillende bijbeluitgaven het licht zien. De lezer van De Waarheidsvriend zal bekend zijn met uitgaven die rondom de Herziene Statenvertaling op de markt zijn gekomen. Voor die gemeenten, scholen en gezinnen die ervoor gekozen hebben de ongewijzigde Statenvertaling te blijven gebruiken, beveel ik deze uitgave van harte aan. Graag stem ik in met de woorden van de stuurgroep: ‘De Heere geve dat velen, mede door deze uitgave, de Schriften mogen onderzoeken en Hem vinden van Wie ze getuigen (Joh.5:39)’.

Ook wanneer de HSV in gebruik genomen is, draagt het thuisgebruik van deze ‘Bijbel met uitleg’ ongetwijfeld bij aan een beter verstaan van de bijbeltekst.

Ik veroorloof me een slotopmerking. Wie deze bijbeluitgave meeneemt naar de kerk, torst het nodige gewicht met zich mee: bijna 1,5 kilo. Wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen