GLOBAAL BEKEKEN

Journalist Jannetje Koelewijn bezocht een kerkdienst in een kerk in Baambrugge, waaraan een speciale geschiedenis is verbonden. Ze schreef erover in NRC Handelsblad.

Johanna Judith Zeelt, vrouwe Zeelt, dochter van een Amsterdamse makelaar in effecten, was al 40 toen ze trouwde met Cornelis van IJsseldijk, een weduwnaar van 53. Wat een vergissing. Van IJsseldijk bleek een bon vivant en vrouwe Zeelt was diepgelovig. Binnen drie jaar waren ze gescheiden van tafel en bed. Toen van IJsseldijk in zijn graf lag, verhuisde vrouwe Zeelt naar Baambrugge, aan de door Napoleon verharde Rijksstraatweg die Amsterdam verbond met Utrecht en Parijs. Ze bezat er een buitenplaats, Postwijck. Hier ging ze doen wat ze altijd al het liefste deed: zich helemaal aan God wijden. Op de afbeeldingen die er nog van haar zijn draagt ze een hooggesloten zwarte japon en een kanten mutsje, met een strik onder haar kin. Op haar schoot een bijbel. (Dan volgt een beschrijving van de Afscheiding van 1834 met ds. Hendrik de Cock in Ulrum, v.d.G.) Al gauw had hij duizenden volgelingen, eenvoudige boeren die ‘s zondags graag hoorden hoe zondig ze waren, hoezeer geneigd tot alle kwaad en voor hun redding volledig afhankelijk van Gods genade. De samenkomsten (in Baambrugge) bleven tot 1855 illegaal en werden bestraft met hoge boetes. Wie betaalde die grotendeels? Vrouw Zeelt. Ook stelde ze haar huis open voor de Baambrugse koksianen. Ze schreef Willem I een brief waarin ze de hoop uitsprak dat ze “in het laatste tijdperk mijns levens” niet blootgesteld zou blijven aan “belemmering van hetgeen bij het klimmen mijner jaren den troost mijns levens uitmaakt”.

Bij haar dood, in 1861, liet ze 6.000 gulden na voor de bouw van een kerkje in het weiland achter Postwijck. Het staat er nog steeds, een sober geval met een wit geschilderd gewelf en lindegroene banken. In 1892 sloten de gelovigen zich aan bij de volgelingen van Abraham Kuyper — gereformeerden.

Dick W. Exalto uit Nieuwe Tonge bracht 400 jaar kerckedienaers van de Nijewe Tonge tot leven. Een fragment over ds. Arie Dekker (1868–1953) uit de tijd dat deze in Nieuwe Tonge stond (1929–1932).

Ds. Dekker maakt in zijn preek of toespraak graag gebruik van verhaaltjes en staat bekend om zijn breedsprakigheid. Een gevleugelde uitdrukking in Nieuwe Tonge was: ‘Houd het kort Dekkertje!’ Verder is hij buitengewoon nauwgezet in het notuleren van vergaderingen. Geen enkele scriba heeft hem daarin kunnen evenaren. Ds. Dekker is door de mensen geliefd of verguisd, daar zit heel weinig tussen en loopt dwars door de modaliteiten heen. Liefhebbers grijpen soms al naar hun zakdoek nog voordat ds. Dekker het woord kan nemen. Onder ds. Dekker is de kerk goed gevuld; we lezen dat de oude galerij open is en dat de collectanten de handen meer dan vol hebben. Om de orde te handhaven heeft de politie een bank op de oude galerij gekregen. Ds. Dekker is een rechts georiënteerde gereformeerdebonder die steeds nauwkeurig het aantal avondmaalsgangers noteert.

Als hij een keer het avondmaal bedient in Melissant en ziet dat er nog al wat mensen aankomen, vindt hij het nodig dit de gemeente van Melissant voor het houden: ‘In Nieuwe Tonge komen er veel minder aan.’ Hij acht dat beter. In Nieuwe Tonge komen in de periode Dekker 3 tot 5 mensen aan het avondmaal, evenveel mannen als vrouwen (op 1750 leden en doopleden, v.d.G.).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen