BOEKBESPREKING

Tim Dowley
Atlas van de Reformatie in Europa.
Uitg. Kok, Utrecht; 160 blz.; € 19,99.

Dit boek van de Engelse historicus Tim Dowley wil met het oog op de herdenking van 500 jaar Reformatie de kerkgeschiedenis van Europa inzichtelijk maken. Het geeft allereerst, verdeeld over acht pagina’s, een overzichtelijke tijdlijn van 1300 tot 1700 met vele jaartallen, namen en gebeurtenissen. Daarna volgen zestig overzichtskaarten, waarop bij de verschillende steden en plaatsen belangrijke gebeurtenissen worden aangegeven, waardoor men de historische gebeurtenissen kan volgen. Bij de kaart van Calvijn bij voorbeeld staat respectievelijk bij Noyon, Parijs, Bazel, Genève en Regensburg vermeld wat deze steden met Calvijn te maken hebben. Naast de kaarten staat steeds summier een stuk tekst met in grote lijnen de betreffende historie.

Het boek heeft vier delen:
• de aanloop van de Reformatie (onder andere de Waldenzen, de Moderne Devotie en de Broeders van het Gemene Leven, John Wycliffe en de Lollarden, en Johannes Hus en de Hussieten);
• de Reformatie (onder andere Luther, Melanchthon, Zwingli, Bucer, Calvijn, de verspreiding van het calvinisme, en de Reformatie in Zwitserland, Scandinavië, Engeland, Schotland en Polen);
• de Contrareformatie (onder andere de roomse tegenbeweging, Ignatius van Loyola, de Jezuïetenorde en de Franse godsdienstoorlogen);
• de Vroegmoderne tijd (onder andere de Dertigjarige Oorlog, de kolonisatie in Noord-Amerika en de zending en wrede christenvervolgingen in Japan).
Interessant zijn ook de kaarten 11, 12 en 13 met respectievelijk de Portugese en Spaanse ontdekkingsreizen, vergezeld door missionarissen, en de eerste reis rond de wereld. Hier en daar heeft de tekst wat slordigheden. Zo was Süleyman de Grote niet aan de macht tot 1266 (p.52) maar tot aan zijn dood in 1566, werd Karel V niet geboren in 1509 maar in 1500 (114) en staat op p.130 Karel de Grote in plaats van Karel V. Waarom vertaalt de vertaler trouwens Jan Hus in plaats van Johannes Hus? Ook weet ik niet wat de schrijver bedoelt met de zin dat Luther, ‘de ster van de lekenchristenen, zichzelf tot een verdediger van het staatsterrorisme leek opgeroepen te hebben’ (p.59). Het lijkt me in ieder geval niet juist. Ook mis ik bij Wittenberg (kaart 9) naast Lucas Cranach de oude zijn zoon, Lucas Cranach de jonge.
Het boek biedt veel. Dat wil niet zeggen dat het een kerkgeschiedenisboek is. Het is, zoals in het voorwoord wordt gezegd, een atlas die bedoeld is als een hulpmiddel bij de oorsprong, achtergrond, opkomst en verspreiding van de protestantse Reformatie en de impact daarvan in Europa en de rest van de wereld. Vandaar dat er een literatuurlijst voor nadere studie is opgenomen, waarvan het overigens jammer is dat het alleen Engelse literatuur bevat. Hadden er in dit voor Nederlandstaligen vertaalde boek geen Nederlandstalige boeken genoemd kunnen worden? Aan het slot vinden we een uitvoerig register, waardoor het mogelijk is snel iets te kunnen opzoeken. Alles bij elkaar is het, ondanks mijn kritische opmerkingen, een helder, informatief en kleurrijk boek, met vele illustraties.

H. VELDHUIZEN, WAPENVELD

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen