Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

KONINGEN INGESCHAKELD

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

KONINGEN INGESCHAKELD

Ezra en Nehemia als boodschap van God [2]

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

We komen in de boeken Ezra en Nehemia namen van koningen tegen die de doorsneebijbellezer moeilijk kan plaatsen. Een onderzoek naar die koningen helpt ons de geschiedenis van Ezra en Nehemia beter te begrijpen.

De geschiedenis van het Perzische Rijk is niet erg bekend. Toch is deze belangrijk omdat ze de achtergrond vormt van veel bijbelboeken: niet alleen van Ezra en Nehemia, maar ook van Haggaï, Zacharia, Maleachi en vooral het boek Esther. De historische achtergrond vormt niet slechts het decor van wat er gebeurt, maar geeft aan de geschiedenissen ook een extra dimensie.

CYRUS (576-529 V. CHR.)

De eerste Perzische koning die in Ezra en Nehemia wordt genoemd, is Kores (Cyrus). Hij is het die het edict uitvaardigt dat de Joden naar hun vaderland terug mogen en de tempel moeten herbouwen. De inhoud van dit edict lezen we in Ezra i. Kores wordt in de seculiere geschiedenis Cyrus II of Cyrus de Grote genoemd. Als zoon van een Perzische (Iraanse) vorst verenigde hij de diverse Iraanse vorstendommen onder zich en trok hij ten strijde tegen zijn opa (van moederszijde)

Astyages, koning der Meden. Door zijn overwinning op hem combineerde Cyrus de rijken van de Meden en de Perzen. Na zijn overwinning op Lydië (Klein-Azië), trok hij ten strijde tegen Babel, de hoofdstad van het machtige Babylonische Rijk, die hij in 538 op ingenieuze wijze veroverde, waarbij Beltsazar gedood werd (Dan.5:30).


Veranderingen op het wereldpolitieke niveau vormen kansen én bedreigingen voor de opbouw van Gods Rijk


COULANT

Als koning van onder andere Perzië, Medië, Elam, Babel en Egypte was Cyrus nu wereldheerser. Hij was echter geen harde despoot, maar ging respectvol met de overwonnen volken om en had eerbied voor hun godsdienstige tradities. Aan gedeporteerde volken gaf hij de gelegenheid om naar hun geboorteland terug te gaan. Deze coulante houding van Cyrus is in spijkerschrift beschreven op de zogenaamde Cilinder van Cyrus, een kokervormig voorwerp uit die tijd, waarop Cyrus’ daden ten behoeve van Babel worden beschreven. Dit voorwerp werd in 1879 in Babel gevonden. De tekst op de cilinder is een onderstreping van wat we in Ezra 1 lezen. Cyrus was andere volken net zo goedgezind als de Joden. Dat neemt echter niet weg, dat op een verborgen wijze God achter dit alles zat. De religieus-politieke opvattingen van Cyrus werden op een verborgen manier ingeschakeld in Gods plan. Dat laat Ezra 1:1 duidelijk zien.

Het lijkt erop dat Cyrus na zijn edict zich niet verder met de Joden bemoeid heeft. In zijn dagen valt de herbouw van de tempel zelfs stil (Ezra 4:5). Zijn zoon Cambyses (regering: 529-522 v. Chr.) die hem na zijn dood opvolgde, was geen krachtige bestuurder. Hij heeft zich ook niet verder bemoeid met de tempel. Bij zijn (onopgehelderde) dood laat hij het land in verwarring achter.

DARIUS HYSTASPES (REGERING: 521-486 V. CHR.)

Darius beklimt na een jaar vol opstanden en intriges in 521 de Perzische troon. Hij drukt alle tegenstand hardhandig de kop in en consolideert de erfenis van Cyrus. Darius is een krachtige vorst, onder wie een tijd van vrede aanbreekt. Hij reorganiseert het bestuur door het rijk op te delen in provincies (satrapieën). Israël behoort met onder andere Syrië tot de satrapie ‘Aan deze zijde van de Rivier’ of ‘Trans-Eufraat’.

Darius’ naam komt vaak in de Bijbel voor. In zijn tweede regeringsjaar wordt de tempel herbouwd. God gebruikt de vrede die door Darius gesticht wordt, als vruchtbare bodem voor de opbouw van Zijn Rijk. In precies dit jaar krijgt Zacharia zijn troostrijke nachtgezichten (Zach.1-6, zie ook Hag.1-2). Darius heeft zijn administratie goed op orde, daarom krijgen de Samaritanen die de herbouw willen verhinderen, nul op het rekest (Ezra 6:1).

RESTAURATIE

Net als Cyrus vindt Darius het belangrijk dat lokale heiligdommen weer verrijzen (zoals de tempel in Jeruzalem). Koningen speelden in het Oude Nabije Oosten – zo weten we uit tal van geschriften – een belangrijke rol bij de restauratie van heiligdommen. Daarbij zorgden ze ervoor dat alles precies zó herbouwd werd, als het vroeger was. Alleen zo kon een tempel een woonplaats van de godheid zijn en daarbij een bron van rust en voorspoed voor het land. In de tempel moest voor het welzijn van de Perzische koning en zijn rijk gebeden worden. Vandaaruit is het te verklaren dat Kores en Darius zich expliciet bemoeien met de maten van de tempel, de inrichting ervan en de eredienst die erin plaats had (onder andere Ezra 6:3-5; 7). Ook hier zien we dat de politiek-religieuze overtuiging van de koning dienstbaar gemaakt wordt aan de voortgang van Gods Rijk.

KONING AHASVEROS (XERXES I, REGERING: 486-465 V. CHR.)

Deze koning, die bekend is als de echtgenoot van Esther, wordt in Ezra slechts één keer genoemd (Ezra 4:6) en komt in Nehemia niet voor. In zijn tijd ondernemen de volken rondom Juda een nieuwe poging om de Joden zwart te maken bij de koning.

ARTHAHSASTA (ARTAXERXES I: REGERING 465-424 V. CHR.)

Belangrijker in dit opzicht is koning Arthahsasta. In zijn zevende regeringsjaar stuurt deze koning de priester en wetgeleerde Ezra naar Jeruzalem (458) met de bedoeling om orde op zaken te stellen in de tempeldienst en de gehoorzaamheid aan de wet van God te bevorderen. Hij schrijft daartoe een uitvoerige brief (Ezra 7:11-26). We moeten hierbij beseffen dat de Perzische vorsten niet alleen de godsdienst van Israël ondersteunden en faciliteerden, maar ook grote bedragen gaven aan bijvoorbeeld Egyptische tempels. Zo stelde Darius (zie boven) een groot belang in het vastleggen van de Egyptische wetten. We hoeven in de aandacht van de Perzische koningen voor de tempel in Jeruzalem geen persoonlijke betrokkenheid op en bekering tot de God van Israël te lezen (al kan dat natuurlijk wel hebben meegespeeld).

Men heeft geopperd dat deze relatief positieve houding van Arthahsasta mede toe te schrijven is aan spanningen in Egypte. Het Perzische leger trok rond 454 naar Egypte om er orde op zaken te stellen. Daarbij marcheerde het door Israël. Het was daarom belangrijk dat de Joden positief over de koning dachten en geen rebellie veroorzaakten en het hem moeilijk maakten. Of dat zo is, kunnen we niet met zekerheid stellen. Maar we zien vaker dat veranderingen op het wereldpolitieke niveau kansen én bedreigingen vormen voor de opbouw van Gods Rijk. God leidt de dingen zoals Hij wil en schakelt daarbij personen in (zoals ook gebeurde toen keizer Augustus de volkstelling organiseerde).

BRIEVEN

De houding van Arthahsasta tegenover de Joden is overigens niet altijd even gunstig geweest. In hoofdstuk 4 wordt een briefwisseling vermeld tussen de Samaritanen en de koning, die ertoe leidt dat de opbouw van de muren gestaakt moet worden (4:7-23). Deze brief wordt niet gedateerd. Omdat later koning Arthahsasta Nehemia naar Jeruzalem stuurt om de muren te herbouwen, moet deze brief vóór die tijd geschreven zijn. Heeft Ezra of iemand anders een niet nader beschreven poging ondernomen om een begin te maken met het herstel van de muren? Toen lukte het niet. Maar als Nehemia in het twintigste jaar van Arthahsasta komt (445), is de tijd wel rijp. Arthahsasta staat Nehemia toe twaalfjaar in Juda te blijven (tot 433) en na verloop van die tijd opnieuw daarheen terug te keren.

Opvallend in het bovenstaande zijn de vele brieven die geschreven worden: aan en door diverse Perzische koningen (te beginnen bij het edict van Cyrus). De brieven in Ezra 4:8-6:18 en 7:12-26 zijn in het Aramees bewaard. Aramees was in die tijd de algemeen gebruikte taal van het Perzische rijk. De gebruikte taal onderstreept de echtheid van de beschreven documenten. Voor hun authenticiteit pleit ook de vorm waarin ze gesteld zijn. Die komt overeen met talloze voorbeelden die in oude archieven gevonden zijn. Overigens werd Aramees ook door een deel van het volk dat uit Babel kwam gesproken. Daarom moest bij de lezing van de wet de tekst voor de nieuwkomers vertaald worden (Neh. 8:9).

HISTORISCHE VRAGEN

Een intrigerende kwestie in de boeken Ezra en Nehemia is hoe precies de verhouding is geweest tussen Ezra en Nehemia. Ezra kwam in het jaar 458 naar Jeruzalem. Nehemia komt in het jaar 445. Dat is dertien jaar later. Omdat we lezen dat Nehemia later ook een reformatie doorvoert (Nehemia 8-9), is de vraag gesteld hoe deze reformatie zich verhoudt tot die van Ezra (Ezra 8-10). Wanneer heeft Ezra zijn oproep tot gehoorzaamheid aan de wet kunnen vormgeven? Was dat lang vóór Nehemia kwam of gebeurde dat wellicht rond die tijd? Of is er sprake geweest van meerdere reformatiepogingen?

De meningen over dit punt lopen uiteen. We moeten hierbij beseffen dat de Bijbel bepaalde gebeurtenissen die ver uit elkaar liggen, soms samenvattend beschrijft (zie ook Ezra 4). We lezen één keer dat Ezra en Nehemia samen optreden (Neh.8). Hoe ook de samenwerking tussen hen beiden er heeft uitgezien, zowel Nehemia als Ezra had een belangrijke plaats in het Koninkrijk van God. En dat is het belangrijkste.


Dr. A.J. van den Herik is predikant van de hervormde gemeente te Moerkapelle.


Volgende week deel 3, over de plaats van Ezra en Nehemia in de Joodse en christelijke canon.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 6 juli 2017

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

KONINGEN INGESCHAKELD

Bekijk de hele uitgave van donderdag 6 juli 2017

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's