BOEKBESPREKINGEN

Ds. G.H. Kersten e.a.
Verheft de banier. Bundels tijdredes 100 jaar SGP.
Uitg. de Ramshoorn, Goes; per deel € 17,50, samen € 29,50.

Bij de herdenking van 100 jaar SGP in april van dit jaar zijn enkele publicaties verschenen die zichtbaar maken hoe de partij zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld. Van oudsher was de partij bij uitstek getuigenispartij, gemarkeerd door het optreden van de predikanten G.H. Kersten en P. Zandt, gekenmerkt door de boodschap dat voor overheid en onderdaan het Woord van God richtinggevend dient te zijn: ‘Verheft de banier’. Zij waarschuwden tegen het overtreden van Gods heilzame geboden door overheid en onderdaan en wezen met ernst op de gevolgen hiervan voor land en volk. In de loop van de tijd, met name onder leiding van ds. H.G. Abma, is de partij opener geworden en wordt niet meer alleen gekenmerkt door veroordelende uitspraken, maar ook gericht op politieke deelname. De SGP raakte sterker betrokken op het geheel van de samenleving in het besef dat het uiteindelijk niet gaat om ons menselijke presteren maar dat het wereldgebeuren in Gods hand ligt en aan Christus alle macht gegeven is.

De twee bundels Verheft de banier beogen om bij alle verandering die zich in de partij heeft voorgedaan, het getuigende element niet te laten verbleken. Ds. A. van Heteren (voorheen tweede voorzitter van de SGP) zegt in het Voorwoord in dit verband dat in deze redes het gedachtegoed van de SGP wordt verwoord. In de bundels zijn resp. zes en zeven tijdredes opgenomen. Deel 1 bevat een Voorwoord en een inleidende meditatie van ds. Van Heteren. Deel 1 vervolgt met een tijdrede van ds. G.H. Kersten uit 1918, deel 2 met een tijdrede van prof. G. Wisse uit 1919. Voorts is in dit deel een meditatie geplaatst van ds. F. Mallan uit 1951. Alle overige bijdragen staan op naam van nog dienstdoende predikanten en zijn gedateerd tussen 2002 en 2018. Het betreft de predikanten J. de Bruin (Chr. Geref.), D.J. Budding (Prot. Kerk), D. Heemskerk (Herst. Herv.), A.T. Huijser, C. Sonnevelt, G.M. de Leeuw en A. Verschuure (Geref. Gem.), A.F.R. van de Veen (Oud Geref. Gem. in Ned.), A. Schultink en J.A. Weststrate (Ger. Gem. in Ned.)

Intern gericht

Gezien de doelstelling gaan de tijdredes niet in op het wereldgebeuren of de tekenen van de eindtijd, zoals we daarover lezen in Mattheüs 26. Daaraan doen de redes van ds. Kersten en prof. Wisse nog het meest denken. Maar de overige redes zijn geheel intern gericht en hebben meer het karakter van boetepredikaties. Zij zouden als zodanig ook in zondagse diensten gehouden kunnen worden. Dat houdt in dat niet alleen het overheidsbeleid en het godsdienstig verval in eigen land, (de zondagswetgeving, het huwelijk, de levensbescherming en andere) ter sprake komen, maar de blik niet minder naar binnen wordt gericht: het verdwijnen van het vreemdelingschap, de lauwheid, de wereldgelijkvormigheid, het materialisme. In dat opzicht dragen deze tijdredes een sterk waarschuwend karakter en een krachtige aansporing tot bekering om in persoonlijk leven en politiek bezig zijn voor de zegenrijke naleving van Gods geboden op te komen.

Het is duidelijk dat deze tijdredes uit een deel van de kerkelijke achterban van de SGP komen die niet de volle breedte van de partij vertegenwoordigt. Maar ze stellen de blijvende actualiteit van het getuigeniselement present als een integrerend onderdeel van het SGP-gedachtegoed. Hoe dat plaats en invulling krijgt in de huidige politiek, is in de andere gedenkbundels te lezen Maar deze tijdredes hebben, in verscheidenheid, met hun boeteprediking en oproep tot verootmoediging een boodschap aan een breder adres dan alleen aan de achterban van een politieke partij.

L. VAN DER WAAL, RIDDERKERK

Joke Verweerd
Troostpleister. Over verdriet, verlies en veerkracht.
Uitg. Boekencentrum, Utrecht; 128 blz.; € 12,99.

‘Toen ik beduusd en ontredderd alleen achterbleef, hunkerde ik naar troost. Medeleven kreeg ik genoeg, maar dat is wat anders.’ In Troostpleister schrijft Joke Verweerd integer over verdriet, verlies en veerkracht. ‘Er is meer troost dan je denkt. Je moet het willen vinden.’

Joke verloor begin 2017 haar echtgenoot, na een kortdurend ziekbed. Verdriet, vragen en worstelingen maar ook troost en houvast heeft ze gevangen in woorden. Herkenbaar, ontroerend soms. Confronterend ook: hoe leef je samen toe naar het afscheid en zorg je dat alles gezegd is wat gezegd moet worden?

Aan alles is te merken dat in dit (prachtig vormgegeven) boekje een ervaringsdeskundige aan het woord is. Zowel proza als poëzie is doorleefd, vol gevoel. Joke schrijft beeldend, soms zelfs een beetje cryptisch: ‘De kamer is vol van je vertrek’; ‘Je ogen verliezen het steeds weer van je tranen, je keel is rauw van rouw’; ‘Rouwen is: uit scherven iets nieuws maken’; ‘Wie het verdriet tot een vijand verklaart, ontzegt zichzelf veel troost’.

De auteur gaat eerlijk in op haar worsteling met de vragen of verdriet een vijand of een vriend is, en of je boos mag zijn op God. Waar is God, als alles mis lijkt te gaan? Waarom doet Hij niets? ‘Geloven hoeft geen begrijpen te zijn. (...) Maar wat Hij belooft zal uitkomen, ook al kan ik geen reden vinden voor dat verbazingwekkende reddingsplan waarvoor zijn Zoon voor ons naar de wereld kwam om te leven, te sterven en op te staan.’ Joke schept ruimte voor vragen, maar laat ook telkens blijken: God is goed.

De auteur stelt zich kwetsbaar op. Het zijn háár persoonlijke ervaringen, emoties en worstelingen die ze onder woorden brengt. Het gaat over het afscheid nemen van haar geliefde. Dat ligt teer. Daarom voorzichtig een paar opmerkingen. Over hoe je als mens omgaat met lijden en verdriet heeft de auteur veel waardevols geschreven. Maar graag had ik meer gelezen over Wie God door genade in Christus voor ons wil zijn. Over de lijdende Borg en Middelaar, Die met ons kan meelijden en ons kan troosten in ons diepste verdriet omdat Hij Zelf geleden heeft en door Zijn Vader verlaten was.

Achterin staan voorbeeldteksten voor een afscheidsspeech. Het zijn afscheidswoorden óver, maar ook gericht áan de overledene. Een discutabel gebruik, dat ook onder christenen toeneemt.

ANNEKE TUKKER, KESTEREN

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen