Het klassieke avondmaalsformulier verkort

Het is inmiddels twee jaar geleden dat het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk contact zocht met de werkgroep ‘Eredienst en Kerkmuziek’ van de kerk. Uit diverse gemeenten bereikten hem namelijk signalen dat men vast wilde houden aan de inhoud en strekking van het klassieke avondmaalsformulier en dit formulier tegelijk als te lang ervoer. Een adhocwerkgroep heeft zich daarom over de vraag gebogen en eerst gepeild wat de precieze behoefte achter de vraag uit deze gemeenten was. Zowel een korte steekproef van het hoofdbestuur, als eigen onderzoek en navraag bevestigde de behoefte die in sommige gemeenten waar het klassieke formulier gebruikt wordt aan een korter, maar herkenbaar klassiek formulier. De hertaling van de klassieke formulieren uit 2004 voorziet weliswaar in een eigentijdser taalgebruik, maar handhaaft de gehele tekst in omvang en opzet. Overigens leeft in lang niet alle gemeenten die zich rekenen tot de modaliteit van de Gereformeerde Bond bezwaar tegen de lengte. Die gemeenten kunnen dan ook gevoeglijk het oude formulier en de hertaling blijven gebruiken. Een aantal andere gemeenten verlangt echter naar verkorting, omwille van de lengte en de beleving van de avondmaalsdienst.

De werkgroep heeft zich daarom gebogen over bestaande teksten en alternatieven, bijvoorbeeld uit de Gereformeerde Kerken (Vrijgemaakt) en het in het Dienstboek opgenomen avondmaalsformulier van Calvijn. Er is uiteindelijk voor gekozen om als uitgangspunt formulier IV uit het hervormde Dienstboek van 1955 te nemen. Dit formulier is immers een al bestaande verkorting van het klassieke formulier. Dit formulier neemt alle onderdelen van het klassieke formulier op, laat niets achterwege én het houdt zich aan de oude opzet van het formulier in volgorde. Dit in tegenstelling tot de andere orden uit het Dienstboek van 1955.

De werkgroep adhoc biedt nu een herziening van formulier IV uit 1955 aan. De tekst van orde IV is bewerkt in een hertaling in eigentijdse bewoording en zinsopbouw. Er is door kenners van de Nederlandse taal meegekeken, met name dr. J. de Gier. Hier en daar is een aanvulling ten opzichte van orde IV gegeven met klassieke herkenbare en geliefde woorden uit het oude formulier, zoals bij het zelfonderzoek. De uiteindelijke tekst zoals die nu voorligt, voorziet in schuingedrukte tussenkopjes in liturgische aanwijzingen voor gebruik in de eredienst. Deze kopjes volgen het meest gangbare gebruik in de gemeenten waar een voorbereiding, een viering en een nabetrachting wordt gehouden. Wellicht is het goed te bedenken dat het oude argument om de liturgie van het avondmaal in stukken te knippen, namelijk vanwege de lengte van de dienst, met deze verkorting vervalt. Zo kan de liturgische traditie om het avondmaalsformulier als een eenheid te zien, als een hulp die de avondmaalsganger naar de tafel leidt, worden hersteld. Er kan dan beter verspreid over de dienst met onderdelen van het formulier worden gewerkt – bijvoorbeeld het zelfonderzoek op de plaats van de geboden – dan met onderdelen die over meerdere kerkdiensten worden verspreid.

Het formulier is te vinden op Dienstboek.nl; zie https://www.preekwijzer.nl/liturgie/dienstboek-i-pdf/7990 en https://www.preekwijzer.nl/liturgie/dienstboek-i-word/7991.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen