Terzijde

Uitverkiezing

Het is wel triest, dat een vrijgemaaktgereformeerde emeritus-predikant op zijn 82ste jaar er nogtoe gekomen is, een boek te publiceren waarin hij Gods eeuwige raad met beslistheid loochent. In de pers heeft dit al heel wat aandacht getrokken. De schrijver, dr. H. Venema, wil alleen weten van een uitverkiezing als een daad Gods in de tijd, niet als besluit Gods van eeuwigheid.

Wanneer de eeuwige bestemming van elk mens reeds voor de schepping bij God bekend was, is de verantwoordelijkheid van de mens niet meer te handhaven, zo redeneert dr. Venema. In zijn eerste gemeente, de Gereformeerde Kerk van Nieuwerkerk-Oosterland op Duiveland in de oorlogsjaren, ontmoette hij "de lijdelijkheid". Dat bracht hem er meer dan vijftig jaar later toe, dit boek te schrijven.

De uitverkiezing geschiedt volgens hem op het moment dat een mens geroepen wordt. De ene mens komt wel onder de prediking van Gods Woord, de andere niet. Dat is een zaak van uitverkiezing. Zo komt hij tot de uitspraak: "Als je nog niet uitverkoren bent, kun je het nog worden." De zaligheid hangt niet af van deze uitverkiezing, zo leert hij vervolgens. De mens heeft de vrijheid om de roeping ongehoorzaam te zijn. Diegenen die zich benaarstigen hun roeping en verkiezing vast te maken, worden zalig. Dat betekent dus dat uitverkorenen verloren kunnen gaan.

Er gebeuren vele dingen buiten Gods wil om, volgens dr. Venema. In een vraaggesprek met het blad Koers geeft hij als voorbeeld, dat God volgens hem op het moment dat Hij Saul koning maakte, niet wist dat Saul later opstandig zou worden. God dacht echt dat Saul een goede koning was toen Hij hem uitkoos. Daarom staat er later dat het Hem berouwde dat Hij Saul koning had gemaakt. Zo moet men de vrijheid en de verantwoordelijkheid van de mens handhaven. Dr. Venema loochent ook dat de val in Gods raadsbesluit is opgenomen. Hij zegt letterlijk over de val: "Nee, dat wist God niet van tevoren. Het was niet in Gods plan opgenomen dat dat zou gebeuren." In zijn boek schrijft hij (pag. 170), dat God de zondeval niet had zien aankomen. Het is duidelijk dat hij daarmee frontaal in strijd is met de gereformeerde belijdenis. Hij wil alleen weten van een veranderlijke en wederstandelijke verkiezing in de tijd, een verkiezing tot de roeping, wat nog helemaal geen verkiezing tot de zaligheid behoeft te betekenen. Hij ontkent met beslistheid de verkiezing als een eeuwig besluit van een drieënig God. De titel van zijn boek is: "Uitverkiezing? Jazeker! Maar hoe? " Wat hij uitverkiezing noemt, is evenwel iets totaal anders dan wat de belijdenis eronder verstaat.

Wij lezen in de Dordtse Leerregels, I, 7: "Deze verkiezing is een onveranderlijk voornemen Gods, door hetwelk Hij vóór de grondlegging der wereld een zekere menigte van mensen, niet beter of waardiger zijnde dan anderen, maar in de gemene ellende met anderen liggende, uit het gehele menselijk geslacht, van de eerste rechtheid door hun eigen schuld vervallen in de zonde en het verderf, naar het vrije welbehagen van Zijn wil, tot de zaligheid, uit louter genade, uitverkoren heeft in Christus, " enz.

Zie ook I, 6, Verwerping der dwalingen 1, 2 en 1, 6, en Artikel 16 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, waar eveneens gezegd wordt dat God verlost degenen die Hij in Zijn eeuwige en onveranderlijke raad, uit enkele goedertierenheid, uitverkoren heeft in Jezus Christus.

De Schrift is hierin heel duidelijk. Zij toch leert ons, dat God Zijn Kerk uitverkoren heeft in Christus vóór de grondlegging der wereld (Ef 1:4). Dr. Venema weet met deze tekst feitelijk geen raad. Hij maakt ervan dat de Efeziërs uitverkoren zijn door God Die van vóór de grondlegging der wereld, dus eeuwig en altijd, liefde is (blz. 123 van zijn boek). Maar zo staat het er niet!

Als in de Schrift gesproken wordt van "vóór de grondlegging der wereld", gaat het Woord Gods terug tot een daad Gods vóór het begin van de wereld en vóór de aanvang van de tijd. Er staat niet "van vóór de grondlegging der wereld". Ook onder ons komt het wel voor, maar dan uit onkunde, dat de tekst Efeze 1:4 uit het hoofd aangehaald wordt op de manier zoals dr. Venema dat doet, dus "van vóór de grondlegging der wereld". Maar zo veranderd, duidt deze uitdrukking op een handeling die voor de grondlegging der wereld begint en vanaf dan wordt voortgezet. Denk in dat verband ook aan de uitdrukkingen "van de grondlegging der wereld" (Matth. 13:35; 25:34. Openb. 13:8; 17:8) en "van de grondlegging der wereld af' (Luk. 11:50. Hebr. 4:3; 9:26) en zie met name het laatstgenoemde vers om het verschil te beseffen.

"Vóór de grondlegging der wereld" staat er daarentegen in Johannes 17:24, waar Christus tot Zijn Vader spreekt: opdat zij Mijn heerlijkheid mogen aanschouwen, die Gij Mij gegeven hebt; want Gij hebt Mij liefgehad vóór de grondlegging der wereld". Daar gaat Hij terug tot de eeuwigheid. Vrijzinnigen kunnen schone dingen spre­ ken over de liefde Gods Die Hij Christus bewezen heeft in de tijd, bijvoorbeeld bij Zijn doop door Johannes, want zij loochenen dat Jezus de eeuwige Zone Gods is. Maar Christus spreekt over een liefde des Vaders tot Hem vóór de grondlegging der wereld, dus in de eeuwigheid, toen buiten het Goddelijk Wezen nog niets was, dus eeuwig in God Zelf Zoals ook Petrus van Hem getuigt als van een onbestraffelijk en onbevlekt Lam, Dewelke voorgekend is geweest vóór de grondlegging der wereld (1 Petr. 1:20). Dat ziet al evenzeer op die eeuwige vrederaad tot verlossing der uitverkorenen. En zo zegt dan ook Paulus in Ef 1:4 dat de Vader Zijn volk in Christus heeft uitverkoren vóór de grondlegging der wereld. Insgelijks spreekt hij op een andere plaats over de roeping, niet als gevolg van een verkiezing in de tijd, zoals dr. Venema wil, "maar naar Zijn eigen voornemen en genade, die ons gegeven is in Christus Jezus vóór de tijden der eeuwen" (2 Tim. 1:9).

De leer van deze vrijgemaakte predikant is een arme, troosteloze leer. Hij wil de verantwoordelijkheid van de mens handhaven, gelijk hij zegt, en de valse lijdelijkheid tegengaan. En daarom is hij de oude ketterij van het actualisme toegevallen, de leer dat Gods besluit nooit af, nooit voltooid is, maar dat de Heere steeds doorgaat met besluiten, steeds al naar gelang de toestand van de wereld, of de toestand van een mens is, opnieuw bepaalt wat geschieden zal. Zo wordt het eeuwige getrokken in de tijd. Zo wordt het geheim van Gods eeuwige raad aanvaardbaar gemaakt voor het menselijk verstand. Maar niet wat ons verstand zegt, maar wat de Heere van Zichzelf geopenbaard heeft, is waar. De kerkgeschiedenis levert overvloedig bewijs dat wie zo redeneert als dr. Venema, een onmachtig God overhoudt, afhankelijk van wat de mens doet. Wie enige zelfkennis door genade heeft mogen verkrijgen, zal moeten zeggen: Wie kan dan zalig worden? Daarom zeiden we: een arme, troosteloze leer.

Wat een rijkdom daarentegen, dat de Schrift ons leert "de onveranderlijkheid van Zijn raad" (Hebr. 6:17). Daarin ligt de vastheid van de zaligheid van de Kerk. "Ja, Ik heb u liefgehad met een eeuwige liefde; daarom heb Ik u getrokken met goedertierenheid" (Jer. 31:3).

Er verandert de laatste jaren ineens erg veel in de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt). Veranderingen nietten goede. Daarom is het goed, de komende tijd toe te zien, hoe de kerkelijke vergaderingen zullen oordelen over deze nieuwe leer. De Heere beware Zijn erfdeel bij de belijdenis der waarheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen