Terzijde

Rustdag

De Raad Nederlandse Detailhandel (RND) vindt dat de consumenten op zondagen en christelijke feestdagen ongestoord moeten kunnen winkelen. Daarom moet de Winkeltijdenwet uit 1996 worden aangepast. 'Religieuze principes moeten uit de wet worden geschrapt', meent deze lobbyorganisatie en geeft daarvoor als reden dat het kerkbezoek de afgelopen jaren fors is gedaald.

De RND wil helemaal af van de idee van winkelsluiting op Tweede Paasen Pinksterdag, Hemelvaartsdag en Goedevrijdagavond. En wat de zondag betreft, in de wet van 1996 is vastgelegd dat gemeenten in overleg met de winkeliers maximaal twaalf zondagen per jaar mogen aanwijzen als 'koopzondagen'. Onder het mom van toerisme wordt het maximum van twaalf inmiddels al in diverse plaatsen ontdoken. De RND wil dat maximum nu maar helemaal laten vervallen. Dat betekent dat elke gemeente de mogelijkheid krijgt om desgewenst alle winkels elke zondag open te laten zijn.

De consument wil nu eenmaal graag zeven dagen in de week de gelegenheid hebben om te kunnen winkelen. Aldus de RND. De werkelijkheid lijkt toch wel anders te zijn.

Het grootste deel van het Nederlandse volk taalt niet naar winkelen op zondag. Ook mensen die geen bijbelse bezwaren hebben tegen kopen op zondag, maken bezwaar tegen wat wel genoemd wordt de 7x24-uurseconomie. De ervaring van de winkels die nu regelmatig zondags open zijn, is dat zij bepaald geen hogere omzet hebben door de ruimere openingstijden. Het midden-en kleinbedrijf lijdt er zelfs verlies van, als gevolg van hogere onkosten. Het grootste deel van het personeel vindt het bepaald niet fijn, op zondag te moeten werken, ook al hebben zij er geen principiële bezwaren tegen. Het zijn voornamelijk enkele grootwinkelbedrijven die er voordeel in zien.

En toch blijft de trend om de koopzondagen steeds verder uit te breiden. Dat komt omdat 'paars' bepaald geen verleden tijd is. Ook al heeft men niet bepaald de behoefte om op zondag te gaan winkelen, men wil er wel de vrijheid toe hebben. In geen geval wil men zich laten verbieden door een christelijke traditie. Wat dat betreft is de drang onverminderd om alles wat herinnert aan de tijd dat ons volk een christelijk volk genoemd kon worden, uit de openbare samenleving te verwijderen.

Veel mensen beschouwen zich nu als postchristelijk. Dat wil zeggen: volgend op het christendom, dat zij als verouderd achter zich gelaten hebben. Zij zijn misschien nog wel religieus, maar de kerk en haar gebruiken zeggen hun weinig of niets meer. De levensstijl van de postchristelijke mens kenmerkt zich door drie trefwoorden: autonomie, materialisme en ethische ongebondenheid. Hij beschouwt zich als autonoom, stelt zijn eigen normen en laat zich door niemand gezeggen hoe hij zijn leven in zal richten. Dat leven wordt bepaald door materialisme, het gericht zijn op het hier en nu, hoe zal ik het goed hebben, zo veel en zo gemakkelijk mogelijk geld verdienen, plezier in je leven, en maken van de buik hun god.

De jarenlange grote welvaart en de individualisering hebben een drang tot zelfontplooiing veroorzaakt die nog steeds grotere vormen aanneemt. Dat zit in de geest van deze tijd, die niet alleen deze postchristelijke mensen in zijn greep heeft. Wie in eigen kerkelijke kring om zich heen kijkt, moet vaststellen dat die aandrift tot zelfontplooiing ook onder ons doorwerkt.

Wie zal enigermate kunnen schatten hoeveel er slachtoffer zijn geworden van de zelfontplooiing, de individualisering, het consumentisme en de prestatiedrang in deze welvaartstijd. Volgens een recent onderzoek lijdt 62 procent van de bevolking aan de een of andere vorm van stress. Dat heeft er alles mee te maken dat de door God ingestelde collectieve wekelijkse rustdag in de verdrukking is geraakt.

Alweer, die tijdgeest is ook onder ons voelbaar aanwezig, ook al houden wij wellicht nog vast aan de oude inzettingen van wat op zondag mag en niet mag. We kunnen zo in de stress van het dagelijkse leven zitten, dat we in de kerk meer denken aan wat ons de komende week bezig zal houden, dan dat wij de aandacht houden bij de preek.

Het is afschuwelijk wat dezer dagen gebeurde in Baarle-Nassau, dat een gestreste onderwijzeres haar elf maanden oude baby achterliet in de auto op het schoolplein om aan haar werk te gaan, zodat het jongetje stikte, omdat moeder hem vergeten was. Het is tragisch voor de moeder zelf in de eerste plaats, maar ook een teken aan de wand in een dolgedraaide tijd. Internationaal onderzoek heeft uitgewezen dat stress mensen vergeetachtig maakt. Belgische deskundigen waarschuwden bij een vergelijkbaar ongeval voor de risico's van veel te hoge tijdsdruk bij jonge gezinnen met twee werkende ouders. We hebben moeten denken aan Jesaja 49:15: an ook een vrouw haar zuigeling vergeten, dat zij zich niet ontferme over den zoon haars buiks? Ofschoon dezen vergaten, zo zal Ik toch u niet vergeten.

Hoe velen verkeren in vergelijkbare omstandigheden, of ze nu tweeverdieners, anderhalfverdieners of eenverdieners zijn.

Waarlijk, Gods geboden zijn van het grootste nut voor ons ware welzijn. De wekelijkse rustdag is van het grootste belang voor het welzijn van ons volk, alleen al uit sociaal en psychisch oogpunt. Hoeveel te meer, als de dag beleefd mag worden voor het doel waartoe hij is ingesteld: geheiligd tot de dienst des Heeren; de eerstgeborene van de dagen der week aan Hem gewijd.

Een van de grote zonden die leidden tot de ondergang van het tweestammenrijk en van Jeruzalems stad en tempel onder koning Zedekia was de sabbatsontheiliging. Die zou een vreselijk oordeel teweegbrengen. De rust die de Heere het volk gegeven had als een zegen, in Zijn gunst, zou dan verkeren in een dodelijke rust, als een oordeel. De versmade sabbatszegen zou een sabbatsvloek worden.

Zie het aangrijpend geprofeteerd ter waarschuwing in Leviticus 26:34, 35: an zal het land aan zijn sabbatten een welgevallen hebben, al de dagen der verwoesting, en gij zult in het land uwer vijanden zijn; dan zal het land rusten en aan zijn sabbatten een welgevallen hebben. Al de dagen der verwoesting zal het rusten, overmits het niet rustte in uw sabbatten, als gij daarin woondet.

Zie de vervulling beschreven in 2 Kronieken 36:21: pdat het woord des HEEREN vervuld werd, door den mond van Jeremia, totdat het land aan zijn sabbatten een welgevallen had; het rustte al de dagen der verwoesting, totdat de zeventig jaren vervuld waren.

De sabbatsrust die de Heere het volk gegeven had als een zegen, maar door het volk versmaad was, werd toen een straf, een gedwongen rust voor het land omdat de Israëlieten dan waren weggevoerd. Toen kon het land eindelijk sabbat houden, zoals het dat eerder niet kon doen vanwege het ongehoorzame volk dat daarin woonde.

Geve de Heere ons, te midden van alles wat in deze gejaagde tijd zo eindeloos vermoeiend en belastend kan zijn, een verlangen, neen, niet naar rust in het algemeen, maar bepaaldelijk naar die rust waarheen de wekelijkse rust-en sabbatdag ons wijst, de rust die er overblijft voor het volk Gods, de geestelijke en de eeuwige rust, waarvan de apostel schrijft in Hebreeën 4:11: aat ons dan ons benaarstigen om in die rust in te gaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen