Vijf december

Binnenkort. Vijf december. Misschien doe je ook wel mee. Pakjesavond. Gezellige sfeer.
Elkaar cadeautjes geven. Een leuk gedichtje erbij. Niets mis mee toch?
Mag ik je wat informatie geven?

Dominee
De gegevens over het leven van bisschop Nicolaas zijn soms wat tegenstrijdig. Vrij goed gedocumenteerd is de volgende versie. Aan het eind van de derde eeuw wordt Nicolaas geboren in Patara, een stadje in Klein-Azië, het tegenwoordige Turkije. Zijn ouders zijn christenen.
Hij wordt gedoopt. Als hij volwassen is, wordt hij bisschop (dominee) in het dichtbijgelegen Myra. (Zoals je weet, droegen bisschoppen in die tijd een brede, hoge hoed: de mijter.)
Er is in die tijd christenvervolging. Ook bisschop Nicolaas wordt gevangen genomen.
Maar als keizer Constantijn de Grote aan de macht komt, gaan de gevangenisdeuren ook voor hem open. Een tijd van godsdienstvrijheid breekt aan. Het gevaar komt nu niet meer van buitenaf, maar van binnenuit. Een heftige discussie ontstaat over de Godheid van Christus. Bisschop Arius ontkent die, maar bisschop Nicolaas verdedigt met alles wat in hem is de leer van de Bijbel. Dat gebeurt vooral op het concilie van Nicéa in het jaar 325. Nicolaas sterft te Myra op 6 december, waarschijnlijk in het jaar 342.
Conclusie: Bisschop Nicolaas was een alom geachte dominee, naar we mogen aannemen een kind en knecht van de Heere.
En als je dan verder nadenkt over wat nú in verband met hem gebeurt…

Heilig verklaard
Door de roomse kerk werd bisschop Nicolaas heilig verklaard. Vooral in Oost-Europa werd hij hoog vereerd. Hij was daar zelfs de belangrijkste heilige ná Maria. Zijn graf werd een belangrijk bedevaartsoord. Langzamerhand verbreidde zijn roem zich naar het westen, ook naar Nederland. Hij werd vooral gezien als beschermheilige van de zeevaart. Dat blijkt ook wel uit de kring van St. Nicolaaskerken die rond de vroegere Zuiderzee te zien is: Stavoren, Kampen, Elburg, Weesp, Edam, enz.
Maar hoe werd hij ’kindervriend’?
Door legenden. Eén ervan betrof drie rondzwervende kinderen van rijke mensen. Zij vroegen onderdak in een herberg. De waard doodde de kinderen om dat hij dacht dat ze veel geld bij zich zouden hebben. Juist komt Sint Nicolaas op bezoek. Hij brengt de kinderen weer tot leven.
Aan een heilige worden goddelijke eigenschappen toegekend. Dat is ook nú nog met Sinterklaas het geval. Dat blijkt wel uit het volgende.

Goddelijke eigenschappen
Het was op een christelijke school. De leerkracht liet de kinderen in de klas vertellen wat Sinterklaas allemaal kan. De antwoorden schreef hij op het bord. Erboven zette hij met grote letters en een dubbele punt: Sinterklaas. Daaronder kwam te staan: Hij is overal (legt op veel plaatsen tegelijk bezoeken af).
Hij ziet en weet alles (wat je fout hebt gedaan en wat je graag wilt hebben). Hij schrijft alles op in een boek (dat open gaat als je bij hem moet komen). Verkeerde dingen worden gestraft. Hij wordt heilig genoemd.
Toen zei de leerkracht: ”Nou, nou, dat is heel wat. Maar wat valt je op als je dit rijtje nog eens leest?” De klas keek en las. Plotseling stak Monica haar vinger op en zei: ”Dat geldt ook voor de Heere.” Verschillende kinderen reageerden geschokt en ongelovig. De leerkracht veranderde het grote woord bovenaan in: ’De Heere’, en las het rijtje nog een keer.
Toen werd het érg stil in de klas.

Ervaring
Nooit zal ik vergeten wat ik zelf meemaakte. Het was in de tijd dat er nog geen reformatorische kleuterscholen waren. Ik was vier of vijf jaar. Mijn ouders zullen het niet geweten hebben, maar het is gebeurd. We gingen met z’n allen naar de grote, puntige zolder van het schoolgebouw. Daar kwam ik te zitten in een wat donker gedeelte. Ik weet nú nog precies op welk plekje. En daar voorin, in het heldere licht, zat hij: Sinterklaas. Die rode kleren, die hoge mijter en witte baard.
Mijn hart sloeg wild in mijn binnenste. Voor het eerst zag ik hem.
Toen klonk die donkere stem: ”Zo, jongens en meisjes.” Stilte. Ernstig rondkijken. ”Ik heb gehoord…” Stilte. ”Ik heb hier in dit boek staan…” Boek iets omhoog. ”Ik heb hier in dit boek de namen van een paar kinderen, die veel kwaad hebben gedaan.” Stilte.
Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik keek naar hem alsof het de Heere Zélf was. In mijn kleuterbrein kon ik niet doorzien dat dit allemaal toneelspel was. Ook niet toen zwarte Piet het gangpad in kwam om die stoute kinderen te halen.
Ik had het zó benauwd. Ik wist het zéker: ik stond in dat boek. Ik had kwaad gedaan. En Sinterklaas wist het en stuurde zijn knecht naar mij. O, waar moest ik blijven?
Speurend keek zwarte Piet rond. Het wit van zijn ogen lichtte steeds op in het zwarte gezicht. Hij zocht iemand. Ik wist het zeker: hij zocht mij! Het zweet brak me uit. Het leek of mijn hart stilstond. Ik wilde wég, vér weg. Maar ik kon niet. Toen gebeurde het!
Nog één stap, en… hij liep voorbij. O, hij liep voorbij! Mij wenkte hij niet! Ik hoefde niet voor Sint Nicolaas te verschijnen…

Oordeelsdag
Wat gebeurde hier? De dag des oordeels werd in het klein nagespeeld.
Jij mag daar zelf een mening over geven…
En op hoeveel scholen en peuterspeelzalen gebeurt dit nóg?
Nu kan ik ook begrijpen dat kinderpsychologen het rond 5 december extra druk hebben. Ouders komen dan met hun kinderen, die grote eet- en slaapproblemen hebben.
Angst voor Sinterklaas. Zij kunnen ’nep’ niet onderscheiden van ernst. Zo is een klein kind. Al zeggen ouders honderd keer dat Sinterklaas niet echt bestaat.

Ben ik tegen gezelligheid, speculaas, chocoladeletters, gedichtjes en cadeautjes? Helemaal niet. Maar verbind dat op geen énkele manier – dus ook niet qua datum – aan een menselijk symbool dat men goddelijke eigenschappen heeft toegedacht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen