De Synode te Leeuwarden in 1891 (XIX)

Omtrent de wenschelijkheid eener vereeniging van alle gereformeerden in den lande bestaat onder de gereformeerden zelf geen verschil. Christelijke Gereformeerden, Ned. Geref. (Doleerenden) en Oud-Gereformeerden (volgelingen van wijlen Ds. Ledeboer), allen zijn dit met elkander eens. Ook in het Ned, Herv. Kerkgenootschap deelen nog velen met ons denzelfden wensch. De vraag echter, of zulk eene vereeniging mogelijk is, en zoo ja, hoe er dan toe te geraken, is de zaak waarover het eigenlijk gaat. Toen, drie jaar geleden, onze Synode te Assen samenkwam, ontving zij een schrijven van de » Voorloopige Synode van Ned. Geref. Kerken”, vergaderd te Utrecht, waarin door Doleerenden werd uitgesproken, als hunne overtuiging, »dat van ’s Heeren wege een gescheiden kerkelijk leven, waar de Kerken één zijn in belijdenis, liturgie, kerkenordening en taal, ongeoorloofd is”. Tot welk resultaat echter tot dusver de pogingen tot veree-niging hebben geleid, is in ons vorig schrijven gebleken.
Wat de Doleerende broederen in voornoemd schrijven den Christelijke Gereformeerden kwamen zeggen, gold natuurlijk ook voor de Oud-Gereformeerden. Deze broeders besloten echter »te wachten en te zien wat de Heere doet, maar wenschen te blijven bij de aangenomen belijdenis en het gebruik houden der oude psalmberijming”.
Redenen om tot ineensmelting met de Nederd. Geref, broeders, (geredigeerd door Ds. Janse) nog niet te komen, zijn (volgens de Acta) de navolgende:
1e. Dat de meeste gemeenten reeds sedert 40 of 50 jaren zich hebben losgemaakt van het Ned. Herv. Kerkgenootschap en van derzelver wetten en regels, vastgesteld in den jare 1816, en door ineensmelting met de Doleeren den geen schijn mogen geven of zulks nu eerst begon, en wij ook nooit afstand van eenig recht gedaan hebben.
2e. Is er nog verschil van zienswijze omtrent de niet-opzegging van het lidmaatschap in dat genootschap, en van het vasthouden van de geheele gemeente.
3e. Behoort tot de ineensmelting, evenals met een huwelijksverbond, in eene zoo gewichtige zaak een onderling nauw verkeer plaats te hebben, opdat het jawoord uit een gemoed, dat ten volle verzekerd is, gegeven worde, en in lief en leed geen naberouw zij, en welk onderling verkeer nog niet genoegzaam wordt gevonden.
4e. Is het woord van den waardigen dienaar Gods, door genoemd genootschap uitgeworpen, L. G. C. Ledeboer: »Zoo wij wederkeeren tot de oude paden, laat ons geheel wederkeeren,” — nog een beletsel; omtrent het gebruik, in onze gemeenten, van de oude berijming, waaraan zeer gehecht wordt.
5e. Loopt men een zeer groot gevaar in al de gemeenten, dat door eene ontijdige ineensmelting in elk onzer gemeenten eene nieuwe breuk en scheure ontstaan zal, die niet dan droevige gevolgen zou na zich slepen.
6e. Oordeelen wij, dat, daar de Christ. Geref. B.B. nader staan op sommige punten, aangemerkt ook met betrekking tot de psalmberijming, die ineensmelting behoort voorop te gaan.
7e. Alle welke voor ons redenen zijn den tijd tot ineensmelting voor onze gemeenten nog niet rijp te achten,
Wij brengen dit besluit der Oud-Geref. Broeders in herinnering, omdat hieruit ook voor ons, Christ, Gereformeerden, nog wat te leeren is, Vooral hetgeen in punten 1, 2, 3 en 5 door die broeders is gezegd, heeft onze volkomen adhaesie.
Of wij oordeelen dat vereeniging thans nog onmogelijk is? Geenszins. Bij den Heere zijn alle dingen mogelijk. Van de menschelijke zijde bezien is er echter, naar onze bescheiden meening, weinig hoop om spoedig eene gewenschte vereeniging te beleven. Er is te veel tegenspraak tusschen woorden en daden bij hen, die ’t hardst om vereeniging roepen.
In theorie spreekt men allerwege de wenschelijkheid der vereeniging uit, maar de ware behoefte aan elkander, het oprecht vertrouwen, geworteld in de liefde, wordt gemist. Zóó te vereenigen zouden wij eene ramp achten inplaats van een zegen.
En hetzij men het weten en booren wil of niet, er ligt eene zonde tusschenbeiden en zoolang deze niet oprecht en hartelijk beleden is, vreezen wij, dat God de Heere in al de pogingen dér menschen in dezen blazen zal.
Eén beiden: de Christ. Gereformeerden hebben in hun streven van af 1834 verkeerde en met Gods Woords strijdige wegen bewandeld, en is dit zoo en kan iemand dit bewijzen, dan moet dit kwaad beleden en men moet dan andere wegen gaan bewandelen, — of het tegendeel is waar, en dan moeten onze doleerende broederen bewijzen (wat wij nooit bewezen zagen) dat zij in 188(3 het recht hadden, feitelijk Gods daden te verloochenen en tegenover de Gereformeerden Kerk in deze landen een nieuwe geretormeerde Kerk te organiseeren. Is dit met Gods Woord nooit te rechtvaardigen, dat men het dan openhartig belijde. Dit snijdt alle wijsgeerige twistvragen af. Dit is het hart van geheel de kwestie. Dit raakt het fondament waarop gebouwd moet worden. Zoo kan men samen op de knieen voor God komen! Stond het aan ons, dan was dit het eenige punt, waar het te Leeuwarden om gaan zou, ten einde met een goed begin tot een goed einde te komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen