VORMINGSWERK JONGE VOLWASSENEN

door Werkgroep Welzijn

Wij leven in een tijd vol emancipatieprocessen en sociaal-kulturele aktiviteiten. Kort gezegd, aktiviteiten gericht op de bewustwording, vorming en ontplooiing.

Binnen dit proces neemt het VORMINGSWERK JONGE VOLWASSENEN een belangrijke plaats in.

In dit informatiestuk wordt ingegaan op de uitgangspunten, funkties, doelstellingen en werkwijze.

De gegevens over het VORMINGSWERK JONGE VOLWASSENEN (verder in deze informatie te noemen VJV) zijn geheel gebaseerd op de literatuur genoemd in punt 9.

1. Doelstellingen

Het VJV wil de jonge volwassenen:

a. bewustmaken van de hen omringende maatschappelijke verbanden, waarin histories en struktureel bepaalde machtsverhoudingen aangeven welke voor hen de mogelijkheden, beperkingen, waarden en normen zijn.

b. direkter betrekken bij de maatschappelijke ontwikkehngen, zodat zij in solidariteit met elkaar zichzelf beter leren kennen en mee vorm kunnen geven aan de samenleving door aktieve deelname aan de vakbeweging, aktiegroepen, politieke partijen, de vrouwenbeweging, bezinnings-en kreativiteitsgroepen.

c. sociale vaardigheden leren, zodat zij zich kunnen handhaven in de steeds ingewikkelder samenleving, en in de demokratiseringsprocessen een kreatieve en kritiese bijdrage kunnen leveren ter verbetering van hun eigen leef-, woon-en werksituatie.

Het VJV stelt zich het bovenstaande ten doel in de overtuiging dat onze samenleving zich kenmerkt door een enorme ongeUjkheid in de verdeling van macht, inkomen en vermogen, alsmede in ontplooiingsmogelijkheden.

Deze onrechtvaardige ongelijkheden worden mede door het onderwijs via de overdracht van de gevestigde waarden, normen en vooroordelen in stand gehouden.

Door deze doelstellingen heeft het VJV sinds 1974 meer maatschappelijke erkenning van de overheid gekregen.

Minister van Kemenade zag vanaf 1974 in de opstelling van het VJV voldoende voorwaarden om de financiële voorwaarden te verbeteren, terwijl zijn opvolger minister Pais in 1978 met instemming de eerder geformuleerde doelstellingen citeerde.

2. Funkties

Hiermede wordt in dit verband bedoeld, de reële werking die een VJV-centrum uitoefent in de plaatseUjke en regionale omgeving.

Het bezoek aan een VJV-centrum is voor de jonge volwassenen een vorm van vrijetijdsbesteding, waartoe zij zelf besluiten zonder dwang van boven-of buitenaf.

De ontmoeting en het uitwisselen van ervaringen met leeftijdsgenoten speelt een belangrijke rol. De ontmoeting heeft weliswaar een vrijblijvend karakter, maar groeit vaak uit tot zeer persoonlijke kontakten met andere deelnemers.

Het ontspannende karakter wordt onderstreept door een doorgaans gezelHge inrichting van het gebouw, wat het mogelijk maakt dat de bezoekers zich snel op hun gemak voelen.

De ontmoetingsmogelijkheid wordt door de vormingswerkers en de jongeren zelf aangegrepen om tot een verbreding van interesse te komen. Ervaringen worden uitgewisseld betreffende dingen, aktualiteiten, opvattingen, meningen en gevoelens, waaraan zij in hun gewone leef-, woon-en werksituatie weinig of geen aandacht schenken.

Deze gesprekken worden door de vormingsleider aangegrepen om een proces van leermotivatie op gang te brengen door o.a.: - horizonverbreding en blikverruiming. - de bewustwordingsfunktie. - de studiebegeleidingsfunktie. - informatiefunktie. - de individuele hulp en doorverwdjzing; persoonlijke problemen van de deelnemers worden doorverwezen naar maatschappelijk werker, JAC, Release of arbeidsburo. - de kennisvermeerderende funktie. - de aksentuering van funkties; b.v. gebruik maken van de edukatieve voorzieningen ter plaatse.

3. Doelgroepen

Het VJV richt zich op groepen in achterstandsituaties. De onderscheidspunten t.o.v. andere bevolkingsgroepen zijn:

a. opleidingsnivo — de grens wordt gelegd bij het uitgebreid lager nivo, niet meer dan MAVO of LBO. (Hoger geschoolden vinden makkelijker hun weg naar edukatieve voorzieningen)

b. werknivo — industrieel produktie personeel, employe's, geschoolde-, routine-en ongeschoolde arbeiders, huisvrouwen e.a.

c. huisvesting — gevolg van onder andere a + b.

d. hoogte van inkomen — gevolg van a - 1-b. zij die buiten het arbeidsproces staan, ontvangers van WW, WAO of AAW.

e. het geslacht — achterstandskenmerk in die zin dat vrouwen in tal van opzichten en op maatschappelijk terrein een achtergestelde positie innemen.

f. kulturele achtergrond - jonge volwassenen van buiten Nederland overbruggen naar nederlandse samenlevingsvormen. - zij die in een zwakke sociaal-ekonomische positie verkeren, buitenlandse werknemers.

g. de leeftijd - spreekt voor zich; ligt over het algemeen tussen ± 17 en 30 jaar.

Ten aanzien van de deelnemers aan de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) stimuleert men vergroting van de vooral individuele weerbaarheid, zelfredzaamheid, kreativiteit en horizonverbreding.

4. Werkwijze

Het leerproces, zoals dat in het vormingswerk plaatsvindt, zit eigenlijk tussen het schoolse leren en het dagelijkse leren in. Het heeft gemeen met het schoolse leren dat het om een bevnist en bedoeld leerproces gaat.

De richting waarin het leerproces gaat is niet geheel open, die richting wordt (hoewel globaal) bepaald door de doelstellingen zoals het VJV deze geformuleerd heeft, (zie 1 en 2)

Werkvormen:

a. de jaargroep - een jaargroep wil zeggen dat via ontwikkeling van de relaties binnen de groep en een gerichte programma opbouw, een langlopend vormingsproces in gang gezet kan worden. Het is dus geen groep die een jaar in vaste samenstelling bij elkaar komt. Vormingsdoelen staan in de jaargroep centraal.

b. de werkgroep - deze hebben meer een taak op zich genomen, waaruit de vormingsdoelen worden afgeleid, waarbij met name de begeleiding tot taak heeft de vormingsdoelen te bewaken en in de werkwijze van de groep te integreren. voorbeelden: groep Zuidelijk Afrika, groepen die zich bezighouden met jongerenliuisvesting, kinderopvang, kabaretgroep, ten aanzien van vrouwengroepen kan men denken aan vrouwenkaffee.

c. de kursus - deze is afgeleid uit de te leren stof of vaardigheid en naar gerichte behoefte. de kursusvorm sluit immers aan op de ideeën over „leren" zoals men die vroeger op school tegen kwam, waardoor men in een aantal gevallen gemakkelijker de stap zet naar een vormingscentrum.

Vaak zal men na kortere of langere tijd besluiten dat de groep zelfstandig, dus los van het VJV-centrum, kan gaan funktioneren.

d. huisvrouwengroepen

— in deze groepen wordt een belangrijk deel van de leefwereld gevormd door gezin, huis en kinderen.

Dat zijn onderwerpen die dikwijls in de beginfase worden aangesneden, zoals praktische informatie over kinderopvoeding, koken enz.

Dat is niet alleen een truc om vrouwen te interesseren voor vormingswerk, het gaat hier ook om reële belangrijke zaken in de situatie van vrouwen die naar voren komen in het VJV, welke tevens langzamerhand verbonden kunnen worden met een kritiesch inzicht in het eigen bestaan, n.l. het huisvrouwenbestaan.

Zo speelt ook dikwijls de motivatie om verder te kijken dan gezin en huis een rol. De gang naar het VJV-centrum is daarin al een niet-onbelangrijke eerste stap.

Dit principe betekent echter niet dat het vormingswerk beperkt moet blijven tot die dagelijkse leefwereld, want dan zou er niet of nauwelijks sprake zijn van vorming.

In de huisvrouwengroep staat meer een behoefte aan onderling kontakt centraal, waardoor vrouwen gaandeweg een stukje onderlinge solidariteit ontwikkelen.

Ontspanning en inspanning:

Ontspanning en ontmoeting hebben een belangrijke funktie om de drempel te verlagen en maken een belangrijk onderdeel uit van het vormingsproces.

Leren moet ook gezellig zijn. Het meeste vormingswerk vindt 's avonds plaats, wanneer de meesten al een dagtaak achter de rug hebben.

De Bonkelaar is best wel gezellig!

Het samen plezier maken en een gezellige sfeer kweken, vooral voor jongeren, en het kontakt met vrienden en vriendinnen kan daarbij een belangrijke rol spelen. Een essentieel onderdeel van de benaderingswijze.

Dit krijgt o.a. vorm door: - het hanteren van diverse spelvormen. - zelf informatie te gaan achterhalen, interviews af te nemen. - gebruik te maken van allerlei audio-visuele hulpmiddelen; video, fototoestel, bandrecorder e.a. - het behandelen van een thema.

6. Plaats in het overheidsbeleid

5. Funkties t.o.v. andere werksoorten

Hiermede worden bedoeld de diverse raakvlakken en samenwerkingsverbanden.

5.1. Raakvlakken:

Inhoudelijk heeft het VJV raakvlakken met: — jeugd-en jongerenwerk (organisaties) — buurt-en klubhuiswerk — ontwikkelingswerk voor volwassenen — opbouwwerk — VOS-kursussen — jeugd-en jongerencentra.

5.2. Samenwerkingsprojekten:

Hierbij kan men denken aan samenwerking met: — projekten voor werklozen, eventueel in samenwerking met vakbeweging, gemeente en/of arbeidsburo — vrouwenemancipatie-groepen; wordt niet alleen op prijs gesteld, maar ook nagestreefd — werkende jongerenorganisaties — vormingscentra voor werkende jongeren.

5.3. VJV en volwassenenedukatie:

Men ontwerpt een lange termijnbeleid met betrekking tot de voortgang en versterking van het VJV-werk, en een ontwikkelingsperspektief met betrekking tot de funktie van het VJV in de volwassenenedukatie ter plaatse, en de mogelijkheid van foUow-up van het werk met jonge volwassenen.

5.4. VJV en Open School:

Men wil medewerken aan de totstandkoming van een Open School. Uitgangspunten: — er moet ruimte worden geboden voor vorming, gericht op maatschappelijke en politieke bewustwording — de programma's en kursussen die binnen de Open School worden ontwikkeld, moeten afzonderlijk de toets van het bewustwordingskriterium kunnen doorstaan — alle aspekten van het aanbod van de Open School moeten deze vormende funktie bevatten, óók de scholing gericht op beroepskwalifikatie.

6. Plaats in het overheidsbeleid

De plaats van het VJV in het overheidsbeleid is af te leiden uit relatie met:

a Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen

Het VJV ressorteert onder het ministerie van O en W, dit ministerie is ook steeds medeverantwoordelijk voor de inrichting van deze werksoort.

Men houdt toezicht door middel van de onderwijsinspektie op de VJV en de landelijke organisatie.

Het VJV behield meer vrijheden bij inrichting van het werk dan welke onderwijsvoorziening dan ook. Het kon daardoor direkter inspelen op nieuwe behoeften van jongeren (met name de grote groep van jonge huisvrouwen) dan de onderwijsinstellingen.

b. Ministerie van W.V.C.

Met dit ministerie heeft het VJV in beperkte mate kontakt. Meestal gaat het over de mogelijkheden die een regeUng voor het vormingswerk voor volwassenen biedt en over subsidieregelingen.

Advisering op het gebied van sociaal-kultureel werk, ontwerp voor rijksbijdrageregelingen.

c. Gemeenten

Men onderhoudt kontakten met de gemeenten waaruit de deelnemers komen, en adviseert bij de ambtelijke voorbereiding voor ontwerp gemeentebegroting, personeelsinformatie, edukatieve voorzieningen e.a.

7. Landelijke organisatie

Om de VJV-centra zo goed mogelijk te laten funktioneren en om hen te voorzien van de nodige middelen, staat de landelijke organisatie VJV deze met zes regionale buro's ten dienste.

Dit wordt gestalte gegeven door:

a. Belangenbehartiging

Bij de landelijke overheid en andere maatschappelijke instellingen wordt dit verzorgd door het landelijk bestuur en het landelijk buro.

Bij de belangenbehartiging van de afzonderlijke centra bij de gemeentelijke overheid, spelen de regionaal-en materieel konsulenten een adviserende rol. Hiermede wordt de eigen verantwoordelijkheid van de plaatselijke VJV-besturen niet uitgesloten, en veronderstelt men ook een zekere korrektie mogelijkheid en medeverantwoordelijkheid van de subsidiërende overheid.

b. service-verlening:

Deze wordt verleend door medewerkers van de landelijke en regionale buro’s.

De service-verlening beweegt zich op het terrein van het programma aanbod, scholing en deskundigheidsbevordering, studie en onderzoek, het personeelsbeleid, de bestuurlijke en organisatorische opbouw van de centra.

Op het programmatisch, bestuurlijk en organisatorisch terrein hangt de service-verlening duidelijk samen met de inhoudelijke keuze die gemaakt is ten aanzien van de maatschappij-visie, de levensoriëntatie en de funktie van het VJV in het plaatselijke edukatieve en sociaal-culturele veld.

De regionale servive-verlening heeft de hoogste prioriteit, zodat de centra van zo nabij mogelijk ondersteund kunnen worden in de belangrijke ontwikkelingen die zich aandienen t.a.v. de edukatieve netwerken en invulling van de open school filosofie.

c. Bevorderen van de inhoudelijke ontwikkeling:

Deze inhoudelijke ontwikkeling is gebaseerd op datgene wat aangedragen wordt vanuit de centra.

Dit vindt plaats op twee terreinen, n.v.: — op het terrein van de funktie van het VJV-werk naast vele andere onderwijs-en welzijnsvoorzieningen. - het terrein van programmering en methodieke realisering van de funktie.

Op deze twee terreinen hebben uiteraard de maatschappij-visie en de levensbeschouwing van waaruit in de verschillende centra wordt gewerkt, grote invloed.

8. Konklusies en suggesties

1. De gehele bewustwordingsdrift, voor een belangrijk deel komend uit het vormingswerk, heeft uiteindelijk als doel maatschappijverandering.

2 Uit de geciteerde doelomschrijving van het VJV blijkt duidelijk, dat het VJV alles te maken heeft met het streven naar een socialistische maatschappij.

3. De middelen om tot die maatschappij te komen kunnen uit die omschrijving worden gedestilleerd, zoals: bewustwording van de maatschappelijke verbanden, het afzetten tegen machts-gezagsverhoudingen, solidariteit, gelijke verdeling van macht, inkomen en vermogen, demokratiseringsprocessen e.a.

4. Zelfs wordt gesteld, dat de overdracht van gevestigde waarden en normen de , , onrechtvaardige" ongelijkheden in stand houdt. Dit houdt niet alleen een rechtstreekse aanval in op de Bijbelse gezagsverhoudingen, maar ook op de waarden en normen van Gods Woord.

5. Wel moet beseft worden dat de plaatselijke centra voor jonge volwassenen de doelstellingen anders kunnen formuleren. Toch treft men dikwijls nagenoeg dezelfde terminologie aan.

6. Nodig is het daarom achtergrondinformatie aan te vragen bij het plaatselijke VJV-centrum en die naast deze landelijke gegevens te leggen.

7. Extra aandacht verdient de onder punt 4.d. geciteerde erkenning dat het bespreken van onderwerpen als kinderopvoeding, koken enz. in de beginfase een truc is om vrouwen te interesseren voor vormingswerk, de z.g. niet-onbelangrijke eerste stap op de emancipatieladder.

Dit gegeven geldt voor meerdere werksoorten dan het VJV ...

8. Subsidiëring van VJV met eerder genoemde doelstellingen betekent in werkelijkheid financieel bijdragen aan de ontwikkeling van een (socialistische) maatschappij, welke de toets van het Woord van God niet kan doorstaan.

9. Dit vormingswerk zou een geheel andere doelstelling moeten hebben; n.l. jongvolwassenen bewust maken van het verlaten van God, hetwelk de oorzaak is van alle problemen. Het zou hen moeten wijzen op de enige weg naar maatschappelijk welzijn: de-terugkeer naar Gods geboden.

9. Literatuur

Brochure VJV . . . een nieuwe plaatsbepaling van het vormingswerk jonge volwassenen. Uitgave Landelijke Org. VJV, Mariahoek la, Utrecht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen