Ds. J. Pannekoek (1916 - 1971) - 2

Het was 16 januari jl. vijftig jaar geleden dat ds. J. Pannekoek het tijdelijke met het eeuwige mocht verwisselen. In het vorige artikel gaven we iets weer van de weg des HEEREN in het hart van ds. Pannekoek als jongen en als ouderling. Nu iets over zijn ervaringen met en in het ambt van herder en leraar.

Wie, wie is een God als Gij?
De Heere begon ouderling Pannekoek steeds sterker aan te manen om het Woord van God uit te gaan dragen. Maar alles kwam daar tegenop. De onmogelijkheid van zijn kant. En ook: ”O, die witte keursteen mis ik. Ik voel het aan: de verzegeling des Geestes mis ik. Daarom is het langs de dood heengegaan om dit werk te moeten doen.”
Bovendien, hij was landbouwer in hart en nieren. Hij had juist een nieuw huis met een grote schuur laten bouwen iets buiten Zierikzee. Samen met zijn zwager deed hij het werk op de akkers. Totdat hij uit moest roepen: ”Zwager, God gaat door; ik kan niet meer. Ik moet ander werk gaan doen.”
De Heere brak zijn tegenstand: ”Wij zagen geen uitkomst meer. Maar toen daalde de Heere in onze ziel af met deze woorden: Hoop op God, want ik zal Hem nog loven.” Op 14 mei 1963 werd hij door het Curatorium van de Ger. Gem. in Ned. toegelaten tot de studie. Het gezin moest verhuizen naar Gouda. Ondanks inwendige aanvallen van de vorst der duisternis mocht hij zijn studie volbrengen.
Op 12 oktober 1965 bevestigde ds. Mallan hem als herder en leraar van de gemeente Terneuzen met de woorden: Hij, Die u roept is getrouw, Die het ook doen zal (1 Thess. 5:24). Dominee Pannekoek voelde al spoedig een band met de gemeente. Die band was wederzijds. Dat gold ook voor zijn vrouw en kinderen. In alle getrouwheid mocht hij 4 ½ jaar zijn werk daar als herder en leraar verrichten. Maar…

Uw weg was door de zee
Toen kwam er een beroep van de Canadese gemeente Chilliwack. Ds. Pannekoek raakte in een hevige, inwendige worsteling verwikkeld. Hij voelde dat God hem naar dat verre land leidde, maar voor hemzelf was dit volstrekt onmogelijk: ”Ons vlees wou niet over de oceaan. Dat kunt u denken: om naar een vreemd land te gaan, waar wij ook nog de Engelse taal moeten leren op zulk een hoge leeftijd! Dan was het in onze ziel: ’Heere, zend toch degene die U wilt zenden, maar zend ons toch niet.’ Doch wij hebben het voor God moeten verliezen.”
”Kort daarop kwam de Heere met kracht in onze ziel: Toen nam de Geest mij op en nam mij weg, en ik ging heen, bitterlijk bedroefd door de hitte mijns geestes, maar de hand des HEEREN was sterk op mij (Ezech. 3:14).”
Steeds ook had hij de gedachte dat hij in dat verre land zou sterven: ”Wij zagen er zo tegenop, dat wij straks op die bergen moesten begraven worden.”
Dat werd ook duidelijk toen hij in het kerkgebouw van Gouda afscheid nam van de Nederlandse gemeenten. Zijn inleiding was uit Handelingen 21 vers 13: Maar Paulus antwoordde: Wat doet gij, dat gij weent en mijn hart week maakt? Want ik ben bereid, niet alleen gebonden te worden, maar ook te sterven te Jeruzalem voor de Naam des Heeren Jezus. Velen van ons zullen zijn laatste woorden hier nooit vergeten: ”Vaart wel, voor eeuwig vaart wel.”

Niemand spreke Uw hoogheid tegen
Ook de gemeente van Chilliwack was heel goed voor hun nieuwe dominee en zijn gezin. Voor De Wachter Sions schreef hij steeds een briefje. Zijn laatste brief sloot hij af met het gedicht: ”Och, dat de tijd zijn tijd had uitgediend, en wijd van ons verhuizen wou. Of ons opbreken liet uit dit ellendig niet, naar ’t eeuwige gebouw. Daar zal na al ’t gekwijn, ’t pas eeuwig glorie zijn.” In de late avond van 9 december 1970 kreeg ds. Pannekoek een beroerte. Grote schrik alom. Hij werd met alle liefde en zorg omringd door vrouw, kinderen en verplegend personeel. Maar op 16 januari 1971 nam de Heere hem op in eeuwige heerlijkheid. Gods weg met hem was hier op aarde beëindigd.
Heilig zijn, o God, Uw wegen,
niemand spreke Uw hoogheid tegen.
Wie, Wie is een God als Gij?

Wij die achter bleven
En… als wij voorzichtig en met schroom nadenken over het waarom en waartoe de Heere de weg van ds. Pannekoek en zijn gezin naar Canada leidde? Moest hij daar in dat verre land of in Amerika het middel tot bekering zijn voor één zondaar en/of zondares? Alles moet dan daaraan meewerken, tot eer van de grote Zender.
Opmerkelijk is het ook dat de Heere het hele gezin van ds. Pannekoek en zijn vrouw uit Nederland weghaalde en naar Canada liet gaan. Daar betoont Hij tot op de dag van vandaag Zijn trouwe zorg, zoals Hij dat ook aan hun vader beloofd had.
En als we naar onszelf in Nederland kijken? Waarom moest ds. Pannekoek de voor hem en de zijnen zo diep ingrijpende weg naar Canada gaan en kort daarna overlijden?
Ik weet het niet.
Was de hoge achting die wij voor Gods knechten hebben, misschien verering of zelfs verafgoding geworden? Hoeveel duizenden zouden zijn begrafenis hier in Nederland hebben bijgewoond? We weten, dat de Heere een jaloers God is. Hij wil niet dat we Zijn eer aan mensen geven…

Maar ook - ik betrek mezelf erbij - hoeveel predicaties heeft ds. Pannekoek in Nederland uitgesproken? Het zaad van Gods Woord heeft hij getrouw en met bewogenheid mogen strooien in zoveel plaatsen. Zei toen de Heere als het ware:
”Nu is het genoeg, Nederland.
Bent u zelfs bij zo’n prediking
nog dezelfde gebleven?”

En tóch zullen er beslist ook (geweest) zijn, die mogen (mochten) zeggen: ”Door genade is ds. Pannekoek gebruikt als slijk aan Gods vingeren om mijn blinde zielsogen te openen voor mijn verschrikkelijke zondestaat, maar ook voor de verlossing die alleen in en door Christus is.”
Ja, Gij zijt die God Die d’ oren
Wond’ren doet op wond’ren horen
Gij hebt Uwen roem alom’
Groot gemaakt bij ’t heidendom.,

NB Met toestemming van de uitgever is voor deze artikelen gebruik gemaakt van het boek: Gij hebt mijn omzwerven geteld, tweede, herziene druk, Gebr. Koster, Barneveld 2019

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen