Boekbesprekingen

Bart van den Dikkenberg, De werken van Zijn handen, Een kritisch commentaar op theïstische evolutie, De Banier - Apeldoorn, 464 blz., € 29,95 (paperback).

Regelmatig verschijnen er artikelen en boeken van voor- en tegenstanders van de evolutieleer. Het boek van dr. G. van den Brink (VU, Amsterdam, niet te verwarren met dr. G. van den Brink van de TUA Apeldoorn) met als titel ‘En de aarde bracht voort’, heeft bij verschijnen in 2017 veel teweeggebracht. Kort hierop heeft het Deputaatschap Onderwijs, Opvoeding en Catechese (DOOC) aan dhr. L.C. (Bart) van den Dikkenberg (inmiddels ouderling te Ochten) gevraagd om voor onze jongeren in een brochure de bezwaren tegen theïstische evolutie uiteen te zetten. Hieronder wordt verstaan ‘de visie dat God de schepping heeft voortgebracht via natuurwetten en natuurlijke processen’. Het resultaat van zijn studie – de geraadpleegde literatuur omvat ca. 1000 voornamelijk Engelstalige artikelen en boeken – heeft de brochurevorm ruimschoots overschreden en heeft uiteindelijk geleid tot het huidige boek.

Ongeveer de helft van het boek omvat een zeer gedegen beschrijving van de theorieën en meningen, maar ook de weerleggingen ervan, van een groot aantal wetenschappers uit verschillende disciplines. Naast theologen betreft het biologen, (bio)chemici, filosofen, genetici, natuurkundigen en wiskundigen. Verschillende illustraties heb ik eerder gezien in universitaire studieboeken. Ieder die meer wil weten over bijvoorbeeld de nevelhypothese, de Haeckels-recapitulatietheorie, atavismen, enz. kan hier terecht. Elk hoofdstuk heeft aan het eind een paragraaf ‘Evaluatie’. Ondanks fundamentele kritiek heeft de evolutietheorie zich een belangrijke plaats verworven in de wetenschap en in de maatschappij. Vanuit wetenschappelijk oogpunt is schepping uit niets onvoorstelbaar. Degenen die vasthouden aan Gods

Woord worden vaak beschouwd als ‘niet meer van deze tijd’ te zijn. Evolutie wordt als een vaststaand feit gezien.

Het tweede gedeelte van het boek beschrijft hoe een en ander zich verhoudt tot de eerste hoofdstukken van het Bijbelboek Genesis. In dit gedeelte wordt onder andere de visie van Van de Brink weerlegd (zoals beschreven in zijn hierboven genoemde boek). Volgens dr. Van den Brink is aanpassing van de klassieke uitleg van Genesis noodzakelijk. Theïstisch-evolutionistische theologen pogen het conflict tussen de Bijbel en de evolutieleer op te lossen door te claimen dat Genesis 1-3 geen feitelijke historie weergeeft. Velen gaan niet meer uit van de historiciteit van Genesis 1-11.

Ronduit schokkend is te lezen wat dit voor gevolgen heeft. Sommigen zien God als een kosmisch goochelaar. Adam en Eva zijn geen echt historische, maar mythische personen, literaire figuren die de mensheid symboliseren. Anderen zien hen als een oorspronkelijk echtpaar te midden van ongeveer 10.000 mensen die 200.000 jaar geleden ergens in Afrika leefden. De zondeval is niet echt gebeurd, maar is meer een beeldend, mythisch verhaal. De toestand voor de zondeval was allesbehalve perfect. Enzovoorts…….

Van den Dikkenberg toont aan dat het in twijfel trekken van Bijbelse waarheden leidt tot kerkverlating en uiteindelijk tot atheïsme. Hij verdient veel waardering voor het resultaat van zijn grondige studie. De ondertitel ‘Een kritisch commentaar op theïstische evolutie’ is geheel waargemaakt. De argumenten waarmee (theïstische) evolutie verdedigd wordt, zijn wetenschappelijk zwak of onjuist. Duidelijk is dat we ons, ondanks de visie van moderne theologen, onverkort kunnen vasthouden aan hetgeen de Bijbel ons leert. Het lezen van dit boek vereist minimaal hbo-niveau. Het lijkt me ook zeer geschikt om door studenten in studiegroepen bestudeerd te worden.

Het boek bevat een verklarende woordenlijst en is voorzien van een aanbeveling door ds. D.E. van de Kieft. We hopen dat de beloofde brochure, waarin de belangrijkste zaken in eenvoudige taal beschreven worden, er spoedig komt.

Samuel Rutherford, De verhoogde Christus, Theologische werken van Samuel Rutherford deel VI B, De Banier – Apeldoorn, 399 blz., € 39,95.

De Schotse predikant Samuel Rutherford (1600-1661) is waarschijnlijk onder ons het meest bekend om zijn Brieven. Door de hoofdredacteur wordt regelmatig uit een van zijn inhoudsvolle brieven geciteerd. Zijn theologische geschriften worden momenteel (opnieuw) in het Nederlands vertaald. Een ervan betreft ‘De verhoogde Christus’, eerder verschenen onder de titel ‘Christus stervende en zondaars tot Zich trekkende’ (zoals de Engelse titel). In dit boek geeft Rutherford een zeer uitgebreide uiteenzetting van Joh. 12 vers 27-33. In het voorliggende deel betreft het de verzen 32 en 33. Uit de inhoud blijkt dat hij niet alleen een man was met een nauwgezet geestelijk leven, maar ook een begaafd godgeleerde (hij was hoogleraar te St. Andrews). Een belangrijk deel van het boek bevat een verdediging van de leer tegen vooral de arminianen. Het lezen hiervan vereist enig doorzettingsvermogen. Op overtuigende wijze toont Rutherford aan wat in de Bijbel de betekenis is van de vaak misbruikte woorden ‘allen’, ‘de wereld’ en ‘alle volken’. Speciale aandacht krijgt de bekende tekst Joh. 3 vers 16: Want alzo lief heeft God de wereld gehad, enz. De auteur stelt: ‘Het Griekse woord kosmos, ‘wereld’, moet een figuurlijke spreekwijze zijn, waarin het geheel voor het gedeelte genomen wordt’ (p. 116). ‘Daarom kan men onder de ‘wereld’ beter verstaan: De uitverkorenen uit Joden en heidenen, die overal in het Nieuwe Testament gesteld worden tegenover de smalle kerk van het Joodse land. Enz.’ (p. 117). Op grond van het Grieks had volgens hem deze tekst beter vertaald kunnen worden als: ‘….. opdat iedereen in Hem gelovend, niet verderve’ (p. 119). Het geloof wordt hier niet zozeer gesteld als een voorwaarde als wel als een middel. In het kader van de behandeling van deze tekst merkt Rutherford op: ‘Hierom zijn de beloften van het Evangelie onbepaald, niet universeel, en in het voornemen van de Heere en in Zijn intentie alleen gedaan aan de uitverkorenen en volstrekt niet aan de verworpenen’ (p. 111).

Rutherford had de gave om in beeldende, gevoelvolle zinnen iets te verwoorden. ‘De mens is bij God vergeleken een armzalig, waardeloos, onbetekenend, gering niet, een verdrietige, versmeltende, verdwijnende nul’ (p. 41). Uit zijn taalgebruik blijkt dat Christus voor hem Alles was, het nooit vermoeiende Thema! ‘Wat een liefde is dit, dat er een kloof in de steenrots is voor raven van de hel om naartoe te vliegen als duiven van de hemel, en dat er een binnenkamer van liefde in het hart van Christus is voor stukken zondig leem!’ (p. 198). ‘Neem Christus uit het Evangelie weg en er blijven niets dan woorden over. Neem Hem uit het verlossingswerk weg en het is maar een ijdele schaduw’ (p. 201). ‘De pen moet gevormd zijn door God, de inkt gemaakt van de rivier van het water des levens, het papier schoner dan het lichaam van de zon en het hart even rein als de zuivere, onschuldige en zondeloze engelen, als men een boek zou willen schrijven over de volkomenheid en allesovertreffende uitnemendheid van Jezus Christus’ (p. 208). ‘Hij stierf met Zijn bruid in Zijn armen. (…) Zijn hoofd gebogen om zondaars te kussen, Zijn armen uitgestrekt om hen te omhelzen en Zijn boezem geopend om hen te ontvangen. Zijn zijde doorstoken, opdat de duiven in de kloof van de Steenrots zouden vliegen om daar te vernachten’ (p. 262). ‘Liefde, ja, liefde was Christus’ sterfwerk, Christus’ testament, Christus’ lijkwade, Christus’ graf’ (p. 312). De toekomst voor Gods Kerk: ‘Voor een heilige is het sterven de zonsopkomst, de geboortedag van de morgen van de eeuwigheid, de opening van de gevangenisdeuren, de kroningsdag, de huwelijksnacht’ (p. 329, 330).

‘De verhoogde Christus’ is een boek met een bijzondere inhoud. Het lezen van de weerleggende gedeelten kost misschien wat inspanning. Dit wordt ruimschoots gecompenseerd door de Christocentrische inhoud van de rest. Regelmatig wordt verwezen naar minder bekende personen en groepen.

In de ‘Lijst met namen’ achterin wordt hiervan een korte beschrijving gegeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen