Planten en getallen

Wie zal er nooit gehoord hebben van het „klavertje vier"? Zou dit komen omdat „het geluk" wordt aangeschreven bij het vinden van het klavertje vier?

Zo vertelde meester van Gent ons op school dat een man in het park van een havenstad een klavertje vier had gevonden. Maar door het langdurig zoeken had hij de vertrektijd van de boot veronachtzaamd. Bij de haven aangekomen, was de boot vertrokken. De man keek verbouwereerd naar het weg varende schip. Doch enige dagen later werd er bericht ontvangen, dat het door hem gemiste schip met man en muis was vergaan. Zo komt men wel tot de relatie klavertje vier en het geluk.

Bij het klavertje vier gaat het echter om een afwijking van het aantal blaadjes op de bladsteel van de rode klaver. Deze afwijkingen zijn niet zo zeldzaam als wel wordt verondersteld.

Er zijn in de plantkunde veel benamingen waarin getallen verwerkt zijn maar deze duiden dan geen plantenfamilie of geslacht aan. Zo spreekt men bij bonen van tweezaadlobbigen of over het aantal kleuren bij het driekleurig viooltje.

Het gaat mij echter om planten waarvan de naam met een getal begint.

Eenbes

De eenbes opent de rij. Het is een plant die in onze bossen voorkomt. Ze behoort tot de leliefamilie. De rechtopgroeiende stengels komen uit de kruipende wortelstokken, zoals we dit bij de lelietjes van dalen aantreffen. Meestal heeft de eenbes vier bladen welke in een krans om de stengel staan. Daarboven komt maar één bloem tot ontwikkeling, die na de bevruchting één dikke blauwzwarte bes vormt. Vandaar de naam eenbes. De hele plant is vergiftig.

Eéndagsbloem

De eéndagsbloem is een vreemdeling uit N. Amerika, maar men treft deze in menige bloementuin vrij veel aan. Ze behoren tot de tradescantia's en groeien met rechtopstaande stengels waaraan de lange, smalle bladeren zitten. De bloemen bloeien in verschillende kleuren maar de blauwe lijkt wel het meest populair. De bloemen staan helaas maar éen dag open, maar de volgende dag bloeit de plant verder. Er zijn echter tal van planten waarvan de bloemen maar eén dag bloeien hoewel dit bij deze planten niet in de naam tot uitdrukking wordt gebracht. Enkele voorbeelden zijn teunisbloem, overigens een nachtbloeier, daglelie en de bekende Chinese roos (hibiscus).

Vijfvingerkruid

Met het getal vijf gaan we naar het geslacht ganzerik overigens een boeiend geslacht nota bene behorende tot de rozenfamilie. Het vijfvingerkruid komt overal in onze

Het vijfvingerkruid komt overal in onze streek voor. Langs wegen en dijken en vroeger zeker ook op dreven. Net als aardbeien groeien ze met lange, kruipende stengels die meestal onvertakt zijn. De bloemen zijn geel en vertonen veel verwantschap met die van het zilverschoon. Familie blijft familie, niet waar? Inderdaad zijn de meeste bladeren vijftallig maar zeventallige zijn geen zeldzaamheid. We houden het op vijf!

Zevenblad

Een belangrijke plantenfamilie voor onze streek is de schermbloemige. Denk maar aan de peen en hetfluitekruid. Maar het geslacht zevenblad appelleert eveneens aan een bepaald aantal. De bladen van het zevenblad zijn dubbel drietallig maar ze zijn vaak onvolkomen gesplitst zodat er zeven in plaats van negen blaadjes zijn. De bloemen zijn wit en groeien bij ons op vele plaatsen. In de flora (H.H.T.) wordt het zevenblad echter als een bosplant aangemerkt. Hadden we op Flakkee maar een bos....

Zevenbaom

Onder de naaldbomen treffen we nog een geslacht aan dat jeneverbes genaamd is en één soort van dat geslacht wordt zevenboom genoemd. Die zult u zeker niet op onze velden of langs de wegen aantreffen.

Zevengetijdenklaver

Eén van de belangrijkste plantenfamilies uit onze flora zijn de vlinderbloemigen. Vooral de klavers daaruit' En nu een van die klavers wordt de zevengetijdenklaver genoemd. Waarom deze klaver zo genoemd wordt, weet ik niet, misschien heeft het aantal keren dat deze klaversoort kan worden gemaaid er iets mee te maken. In elk geval is er weinig verband te leggen met de getijdewerking van het water, want ze wordt veel verbouwd in bergstreken, ver van de zee. Toch komen ze ook hier wel voor, maar meest zijn ze dan aangevoerd.

Zevenster

Zevenster is de naam van een straatje te Stad aan 't Haringvliet. Maar zevenster is eveneens de naam van een tenger plantje met een eigen geslacht van de sleutelbloemenfamilie. De plant heeft ook wortel­ stokken waaruit rechtopstaande bloeitakken omhoog groeien. Langs de stengel groeien een paar smalle blaadjes maar aan de top bevindt zich een rozet van langwerpige bladen. Uit de oksels komen de lang gesteelde bloemen te voorschijn elk met zeven kelk- en kroonslijpen en.... zeven meeldraden. De zevenster groeit hoofdzakelijk in bos

De zevenster groeit hoofdzakelijk in bossen en venen. Het getal zeven komt dus in de plantkunde meer dan eens voor.

Tiengebodenplant

De tiengebodenplant wordt zo in ons land genoemd, de werkelijke naam is in het latijn Maranta Leuconeura. De tiengebodenplant heeft prachtige heldergroe komen veelal tien olijfbruine vlekken ne bladeren. Tussen de geveerde nerven onze polders. Voor de vindplaatsen moe­ voor, vandaar de naam. Ze groeit niet in ten we helemaal naar Brazilië. Maar in de huiskamer doet ze het als potplant bijzonder goed. Er zijn mensen welke ver­ band leggen met de meest inhoudsvolle naam, die er ooit aan gegeven had kunnen worden, nl. de tiengebodenplant. Als de plant goed verzorgd wordt, beloont zij dat met aardige, witte bloempjes.

Twaalfgodenkruid

Een bekende sierplant is het twaalfgodenkruid, behorende tot de sleutel­ prairieèn van N. Amerika. U kunt er bloemenfamilie. Ze is afkomstig van de eventueel bij uw bloemist naar vragen.

Duizendblad

Een hele populaire plant is bij ons het duizendlbad. Het is een geslacht van de schijn-composieten. Maar schijn of niet ze draagt alle bloempjes als het ware op een hoofd, soms denk ik wel eens aan een schermbloemige. Duizendblad wordt ook Achillea met de klemtoon op de e genoemd.

Heeft zo'n plant nou werkelijk duizend bladeren? Wie zal ze ooit geteld hebben, maar het fijne groen langs de hoofdnerf ziet er in elk geval zeer sierlijk uit! De bloemen zijn wit of rose met hoogstens iets geel er in. Dan is er nog het edel-, geel-, grootbladig- en viltig duizendblad maar die moet u maar op de koop toenemen wat vele bloemenliefhebbers ook doen, gezien de groeiplaatsen van deze planten in o.a. de voortuintjes van onze huizen.

Duizendguldenkruid

Zou de plant met deze naam, zoveel gulden hebben gekost! Dat zou best eens kunnen. Ze wordt in de geneeskunde gebruikt. Vroeger schatte men haar op zeer hoge prijs, vandaar de Nederlandse naam en oaok de wetenschappelijke: Centaurium, die (misschien „honderd goudstukken") betekent.

Of het allemaal waar is valt moeilijk na te gaan. Wel is het zo, dat het duizendguldenkruid niet zeldzaam is. Ze is in mijn ogen zelfs van adel, want ze behoort tot de gentiaanfamilie!!

De bloempjes zijn klein en donker roserood, alle met een duidelijk steeltje. Naast het duizendguldenkruid groeit hier ook het fraai duizendguldenkruid en het strandduizendguldenkruid. Een bezoekje in juli tot september aan de Kwade Hoek bij Goedereede en u zult ze op grazige gedeelten, zeker vinden.

Duizendknoopfamilie

Het duizelt een beetje bij de duizendknoopfamilie. Er bestaat zelfs een geslacht daarin met de naam duizendknoop. Een knoop is een verdikking in de stengel. Ze komen vrijwel allen op Flakkee voor. Vroeger bij het wieden met de schrepel hakte men er duizenden weg. Soms waren de planten zo mooi, dat het aan je hart ging, om de schrepel metterdaad te hanteren!

Vooral het perzikkruid was een ware sierplant. In totaal zijn er 15 vertegenwoordigers van het geslacht duizend- knoop.

Duizendschoon

Met deze bloem kan deze plantenorien- tatie goed worden afgesloten. Elke plant, de bloem spant toch immer de kroon. elk onderdeel van een plant is mooi, doch schoon. Het is eigenlijk een sierplant uit Zeker is dit het geval met de duizend- de Pyreneeën. Bij ons is het een cultuurplant en worden hier door de verbouwers, veel cissen genoemd.

Op het eind van de stengel staan de talrijke bloemen dicht opeen. Bloemen van allerlei kleuren.

Bloemen van de duizendschoon!

Met dank aan de Redaktie en aan

dhr. P. Vroegindeweij voor zijn

kunstig vervaardigde pentekeningen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen