Spannende tijden

In Den Haag wordt nog steeds geïnformeerd. De drie partijen CDA, LPF en WD werken gestaag aan de uitgangspunten voor een nieuwe regering. Hobbel na hobbel worden genomen. Daarbij komt: hoe langer de periode duurt, hoe meer de onderhandelaars tot elkaar veroordeeld raken. Of moet het zijn: hoe groter de kans dat de onderhandelaars er als een team uitkomen? Het lijkt erop dat het laatste het geval zal zijn.

Het is echter niet genoeg als de onderhandelaars tot zaken kunnen komen (overigens praten we dan natuurlijk over teams, elke fractie zal zijn specialisten immers voortdurend achter de hand houden). Momenteel wordt er van uitgegaan dat er nog voor het reces (4 juli) een debat in de Kamer zal zijn over het bereikte akkoord. Dan zal blijken hoe de fracties, ook van de beoogde coalitie over het resultaat denken en hoeveel speelruimte zij de nieuwe regering zullen geven.

De politiek moet veranderen. Het debat moet gevoerd worden waar dat hoort, in de Kamer en niet in torentjesoverleg en dergelijke. Dat zal waar zijn. De burger heeft blijk gegeven van af keer van de gevoerde politiek. ‘Den Haag’ doet maar wat. In plaats van te luisteren naar wat de burger bezighoudt, wordt diezelfde burger geacht zich te voegen naar de regels en wetten die de overheid maakt voor elk probleem. De ervaring is -of dat terecht is of niet- dat de overheid daarbij werkt vanuit een ivoren toren en nauwelijks blijk geeft te weten waar het over gaat.

Die stemming bepaalde de uitslag van de laatstgehouden verkiezingen. De uitslag daarvan is mede bepaald door de moord op Fortuyn, maar wie zich daarmee verontschuldigd heeft er nog steeds niets van begrepen.

De informatieperiode verschilt niet veel van eerdere. De spelers houden zich aan de spelregels. De fracties doen dat ook. Ze houden zich rustig, als er al kritiek is, wordt die binnenskamers behandeld. Er moet ten slotte ook nog een regering worden gevormd. Alleen als het functioneel is, kan een openbare hint zin hebben. Zo was er ineens de waarschuwing vanuit CDA-kringen dat de heer Balkenende bepaald nog niet aan het oogsten is. Het gedachtegoed van deze partij, zeker zoals het door een linkervleugel wordt ingevuld, zou niet uit de verf komen. Waarvan acte.

Zoals het er nu uitziet heeft de WD minder last van dit soort correcties. Wie veel verloren heeft en daarna min of meer gevraagd wordt toch mee te doen, doet er goed aan stilletjes te halen wat er te halen is. Fractievoorzitter Zalm doet dat bekwaam, waarbij hij maar al te goed weet dat een deel van de LPF-fractie sterk in de richting van de WD zal denken.

Daarmee zijn we bij de zwakste schakel van het geheel: de LPF en de LPF-fractie. De achterban van de LPF kristalliseert uit. Wie daar uiteindelijk aan de touwtjes zullen trekken, dan wel het

gesprek binnen de partij in goede banen zullen leiden, is afwachten. In ieder geval is duidelijk dat het medium internet daarbij een rol zal spelen. Kiezers kunnen steeds hun mening kwijten zullen door de macht van het getal sturen. De eerste tekenen daarvan zijn al gesignaleerd.

Nu kozen die zelfde kiezers een fractie, mensen die zonder last en ruggespraak zullen opereren. Formeel is elke gekozene vrij in zijn doen en laten. In de praktijk werkt de volksvertegenwoordiger vanuit het gedachtegoed van een partij. In de praktijk werkt hij of zij ook in het team wat dat gedachtegoed in de samenleving gestalte wil geven: de fractie.

CDA en WD hebben wat dat betreft een voorsprong op de derde partner, de LPF, als het gaat over de beoordeling van de stukken. Ook de oppositiepartijen hebben die voorsprong. Neemt de fractie van de LPF hun werkwijze over dan is er een probleem: zij zullen het verwijt krijgen zich nu al te laten inkapselen. Daarbij komt de vraag in hoeverre het gedachtegoed van de heer Fortuyn gemeengoed is onder de LPF’ers.

Gaat de LPF op een onorthodoxe wijze het onderhandelingsresultaat te lijf, dan is er ook een probleem: verschillen kunnen door derden afgestraft worden en het tekort aan ervaring komt aan het oppervlak.

Tot nu toe gaat alles met de drie partijen boven verwachting. De LPF gedraagt zich volwassen, zij het dat er zo nu en dan plaagstoten worden uitgedeeld. De gevestigde politiek moet niet denken dat alles voor zoete koek wordt genomen. Vandaar ook de aanval op demissionair minister De Vries van Binnenlandse Zaken. Volgens de LPF moet hij nu aftreden, hij was immers verantwoordelijk voor de veiligheid van Fortuyn. Dat er een commissie nagaat wat er nu echt gebeurd is, doet er kennelijk niet toe. Die werkt veel te traag.

Minister De Vries stelde dat hij die commissie niet voor niets heeft ingesteld. Hij heeft dus gelijk dat hij nu niet aftreedt. Tegelijkertijd kan hij geen goed meer doen bij velen, want die commissie wordt nu gezien als een methode van de oude politiek om de zaak te rekken. De LPF heeft dus groot gelijk om de minister op zijn verantwoordelijkheid aan te spreken, zegt men. Waarschijnlijk zullen we de komende tijd meer van dit soort redeneringen gaan meemaken. Je kunt een procedure waar niets mee mis is openbreken door ze aan de kaak te stellen als vertragingstactiek, verhulling of wat dan ook. Zulk soort redeneringen zijn moeilijk rationeel te attaqueren en emotioneel doen ze het goed bij hen die ‘Den Haag’ eigenlijk hebben afgeschreven. De LPF zal dit middel wel moeten hanteren wil het de band met de kiezers -dat is wat anders dan een vaste achterban- behouden.

De onderhandelingen verlopen goed. Er is geen reden te twijfelen aan de mogelijkheid van een gedegen kabinet.

Het debat in de Tweede Kamer wordt minder voorspelbaar. Met de mogelijkheid van een niet officieel, maar wel effectief internetreferendum op de achtergrond. We gaan spannende tijden tegemoet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen