Terugblik

In de negentiende eeuw was er sprake van grote conflicten en tegenstellingen. Steeds meer liet Rome een toenemende macht en invloed zien. Protestants Nederland legde de nadruk op de erfenis van de Reformatie en wilde tegen die groeiende invloed een dam opwerpen. De eerste jaargangen laten dan ook een sterk anti-rooms karakter zien.

Halverwege de twintigste eeuw had de Rooms-Katholieke Kerk wereldwijd gezien aanzienlijk meer invloed dan daarvoor. Ik denk vooral ook aan de grote betekenis van het Tweede Vaticaans Concilie (1963 tot 1965) in Rome. In de jaren zeventig kalfde die invloed af, wat zich vertaalde in de leegloop van kerken en een periode van crisis in de rooms-katholieke theologie. Ook de mainstream protestantse kerken kregen steeds meer met deze verschijnselen te maken, zij het dat de reformatorische kerken een blijvende stabilisatie lieten zien.

Protestants Nederland is wat de verhouding tot Rome betreft veranderd. Men is zich met name in de laatste decennia meer bewust geworden van onderlinge overeenkomsten, zonder dat verschillen worden weggepoetst.

De felle anti-houding van vroeger heeft plaats gemaakt voor meer begrip en dialoog, vooral ook omdat onder protestanten de interesse in Rome en het Vaticaanse beleid steeds meer toenam. Kennis van achtergronden bevordert inzicht. Andersom geldt dat ook. Rome heeft inmiddels een grote kennis vergaard van de Reformatie. De visie op Luther is veranderd, zie daarover het artikel elders in dit nummer.

Als hoofdredacteur van Protestants Nederland heb ik mooie resultaten gezien van de dialoog tussen Rome en Reformatie, met medewerking van vele scribenten, ook vanuit rooms-katholieke hoek. Om gezondheidsredenen heb ik mijn hoofdredacteurschap moeten neerleggen. Op het moment dat ik dit schrijf, ben ik dankzij de zegen op medische behandelingen weer in staat om wat te lezen en te schrijven, maar zijn de krachten te beperkt om het hoofdredacteurschap voort te zetten.

Bestuur en redactie bezinnen zich op de toekomst van de vereniging, die om verschillende redenen kleiner wordt en tegen oplopende kosten aankijkt. De toekomst is dus nog wat onzeker. Dat neemt echter niet weg dat Protestants Nederland in de afgelopen honderd jaar een uniek tijdschrift is geweest, waaraan is af te zien dat het denken over de verhouding tussen Rome en Reformatie veranderd is in een dialoog, en dat beide kerkelijke richtingen in de huidige tijd soms een vruchtbare eenheid kunnen ervaren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen