Mike Pence: Good Guy

De voormalige vicepresident Mike Pence staat in Amerika en daarbuiten bekend als een overtuigd en diepgelovig christen. Richard Land, momenteel hoofdredacteur van de internetkrant The Christian Post, noemt hem ‘een 24-karaats evangelicaal politicus. Ik ken niemand anders die zo consistent is in het vertalen van zijn christelijke levensvisie in de politiek.’ Zelf noemt Pence zich ‘christen, conservatief, republikein. In die volgorde.’

Maar de komma’s tussen de drie kenmerken staan er niet voor niets.

Democraat Of Republikein

Anders dan in Nederland kent Amerika geen christelijke politieke partij die zich op landelijk niveau manifesteert. Politiek gezien zijn er slechts twee smaken: of je bent Democraat, of je bent Republikein. Dat maakt voor het oordeel vanuit Nederland over de politieke keuzes van orthodoxe christenen in de VS wel wat uit. Voor een doorgewinterde SGP’er is het soms onbegrijpelijk dat hun geloofsgenoten in de VS een president steunen die zich in zijn persoonlijk leven op gebied van huwelijkstrouw en financieel gedrag buiten zijn boekje gaat. In de achterliggende jaren is veel geschreven over de vraag hoe het mogelijk is dat bijbelgetrouwe christenen in de VS iemand als Donald Trump door dik en dun verdedigden. Pence deed dat, al was er een enkel moment dat hij aarzelde.

Pence profileert zich allereerst als christen. Hij groeide op in een rooms-katholiek gezin, maar kwam als student tot verandering. In 1978 vond naar zijn eigen zeggen een eerste omkeer plaats tijdens een evangelical event. Zelf schrijft hij: ‘Mijn hart werd geraakt en ik werd verbroken toen ik me realiseerde wat er aan het kruis van Golgotha gebeurde en wat dat voor mij betekende.’

Sindsdien presenteert hij zich als een bornagain christen. Toch bleef hij nog jaren trouw aan de Rooms-Katholieke Kerk. In de jaren negentig ging hij met zijn vrouw over naar The Grace Evangelical Church een zelfstandige pinkstergemeente. Het was een stap waarmee zijn moeder, aan wie Pence zeer verbonden is, grote moeite had. Vanaf dat moment is Mike Pence niet alleen een trouw kerkganger, maar probeert hij serieus naar de regel van de Bijbel te leven. Algemeen bekend is dat hij dagelijks ruim de tijd neemt voor Bijbelstudie, gebed en meditatie. ‘Zonder dat kan ik de dag niet beginnen,’ zei hij in een interview. Dat verslapte niet toen zijn agenda beheerst raakte door politieke besognes. Ook in de jaren dat hij de secondant van president Trump was, bleef hij volharden in het houden van stille tijd. Pence was degene die in die periode in het Witte Huis bijeenkomsten organiseerde voor medewerkers om samen de Bijbel te lezen en te bidden. President Trump stak daar graag de draak mee.

Eerst Democraat

In politiek opzicht was Pence van huis uit Democraat. Hij verslond de verhalen over John F. Kennedy en Martin Luther King. Zelf stemde hij ook ‘uit overtuiging’ voor die partij. Bijzonder was hij geraakt door het optreden van Jimmy Carter, de pindaboer uit Georgia die het bracht tot president. Behalve dat Carter zich niet schaamde voor zijn lidmaatschap van de Bijbelgetrouwe baptistenkerk uit te komen, probeerde hij ook vanuit zijn christelijke levensovertuiging een politiek te voeren van gerechtigheid en vrede. Hij was een president die aandacht vroeg voor sociaal zwakkeren in de samenleving. Hij was ook de president die Israël en Egypte rond de tafel kreeg en uiteindelijk de handtekening van de twee vijanden onder de Akkoorden van Camp David. Pence bewonderde daarom Carter en - anders dan veel medechristenen - stemde hij ook nog in 1980 op hem.

Daarna Republikein

Een politieke ‘bekering’ (zoals Pence die zelf noemt) kwam in de jaren tachtig. Hij raakte onder de indruk van de politieke koers van president Reagan. ‘Het gezond-verstand-conservatisme sprak me aan,’ zei hij jaren later. Behalve dat hij de politieke aanpak van Reagan waardeerde, raakte Pence onder invloed van het denken van Russell Kirk (1918-1994). Deze Amerikaanse politiek filosoof had met zijn boek The Conservative Mind uit 1953 een bepalende invloed op de ontwikkeling van het naoorlogse conservatisme in de VS. Kirk’s ideeën werden gekenmerkt door het geloof in een bovennatuurlijke orde die bepalend was voor de inrichting van de samenleving. Hij maakte een scherp onderscheid tussen degenen die niet en die wel geloofden in deze ‘goddelijke’ orde. Vandaar zijn verzet tegen de libertariërs die niet willen weten van ‘van hogerhand gegeven normen’. Kirk was een groot voorstander van grondwettelijk vastgelegde individuele vrijheid, privébezit en van een kleine overheid. Niet alleen dictators, communisten maar ook bureaucraten, noemde hij gevaarlijke machten. Veel waarde hechtte hij aan historische tradities en gewoonten, waar ook innovaties aan gebonden moesten zijn. Kirk stelde dat de westerse cultuur en het christendom aan elkaar verbonden zijn. ‘Cultuur komt altijd voort uit de godsdienst. Wanneer secularisatie toeslaat, raakt ook de cultuur in verval.’ Die overtuigingen heeft Pence zich toegeëigend.

Invloed Van Diverse Kanten

Behalve de invloed van Kirk, die Pence ook persoonlijk kende, werd hij beïnvloed door politiek historicus Michael Kent Curtis, bij wie hij diverse leergangen in politieke geschiedenis volgde. Van hem leerde hij groot respect te hebben voor de grondwet. Bij zijn houding in het debat over de verkiezingsuitslag van 2020 was dat respect voor Pence allesbepalend.

Op het punt van politieke strategie werd hij gevormd door de later spraakmakende Republikein Newt Gingrich. Die was in de jaren tachtig binnen de Republikeinse partij druk met het opleiden van jong talent. In zijn biografie vertelt Pence dat hij op lange autoritten de instructiebandjes van Gingrich beluisterde. Later erkende hij wel dat hij zich teveel had laten meevoeren door de agressieve methoden die Gingrinch voorstond. Bekend is dat deze zonder gêne een vuile campagne verdedigde waarbij de tegenstander wordt zwartgemaakt. Pence volgde zelf deze aanpak bij zijn poging in 1988 om een zetel te verwerven in het Huis van Afgevaardigden. Toen dat mislukte verklaarde hij in een ingezonden stuk in de krant van zijn woonplaats Indianapolis daar spijt van te hebben gekregen. Hij nam afscheid van de tactiek van Gingrich.

De agressieve methode was ook een reden dat hij aanvankelijk reserves had bij de Moral Majority. Deze beweging kwam in de periode-Reagan sterk op onder aanvoering van christenleiders als Jerry Falwell, Pat Roberton en Tim Lahaye. Hun pleidooi voor herstel van christelijke waarden steunde Pence, hun manier van optreden kon hij echter niet waarderen. Na de politieke nederlaag van 1988 werkte Pence een aantal jaren als presentator van een rechtse talkshow op de lokale radio. In 2001 werd hij alsnog lid van het Huis van Afgevaardigden. In 2013 werd hij gouverneur van Indiana, totdat Donald Trump hem in 2016 vroeg als zijn running mate.

Vice-President En Toch ‘Good Guy’

De keus van Trump voor Pence was verrassend. Velen dachten dat de presidentskandidaat Chris Christie, de gouverneur van New Jersey, zou kiezen. Maar omdat Trump in de gaten kreeg dat hij met het aantrekken van Pence de electoraal belangrijke evangelicals aan zich zou weten te binden, gaf hij de voorkeur aan Pence. Bovendien had die een schat aan politieke ervaring, die Trump miste.

Zowel bij het aanvaarden van het verzoek van Trump als in de volgende jaren riep de samenwerking van Pence met de president soms vragen op. Hoe kon hij zo’n man steunen? Zijn opponenten verweten hem dat hij gedreven werd door ambitie, zelf zei hij zich tot deze taak geroepen te weten. Daarbij is in die jaren opgevallen dat Pence zeer loyaal was aan zijn baas. In zijn eigen biografie zegt hij keer op keer dat Trump zich bovenmatig inzette voor zijn land. De schandalen die in de media breed werden uitgemeten, duidde Pence als het kwaadaardige werk van links. Hij ontkende niet dat Trump soms rare, agressieve opmerkingen maakte. Maar dat was volgens Pence onderdeel van een welbewuste strategie.

Meestal is de vicepresident de ‘bad guy’, die welbewust tegen de politieke schenen schopt en de president de ‘good guy’. Bij Trump en Pence was het omgekeerde het geval. ‘Ik was steeds degene die op een rustige manier een stevige boodschap bracht, terwijl het Trumps taak was de boze man te zijn.’

Toch zijn er momenten geweest dat Pence aarzelde. Toen in 2016 tijdens de campagne aan het licht kwam dat Trump zich op schunnige, seksistische wijze had uitgelaten over de omgang met vrouwen, heeft Pence even overwogen om de samenwerking te verbreken. Al snel zag hij er vanaf. Aan het einde van Trumps regering kwam de bekende botsing rond de verkiezingsuitslag en de Capitoolrellen.

Christen En Conservatief

Wie zoekt naar een geordende uiteenzetting van de politieke ideeën van Pence, zal lang bezig zijn. Anders dan bijvoorbeeld president Obama, heeft hij geen boek of artikel geschreven waarin zijn politieke visie is vervat. Aan theoretische beschouwingen over christelijke politiek waagt hij zich kennelijk niet. Pence zegt vooral christen te willen zijn in de politiek. Geen theorie, maar gedrag in de alledaagse praktijk. Dat uit zich bij hem door een behoefte aan -zoals hij het zelf noemt - ‘het dagelijks gesprek met God.’ Daarnaast hecht hij aan waarden zoals trouw, eerlijkheid en matigheid. In zijn spreken schaamt hij zich het Evangelie niet. ‘Geen politicus in Washington gebruikte in zijn gesprekken en brieven zoveel Bijbelteksten als Pence,’ schrijft de voormalige minister van Buitenlandse zaken Mike Pompeo in zijn recent verschenen biografie.

Als het gaat om politieke speerpunten is Pence vooral een conservatief. Hij is voorstander van individuele vrijheid, een kleine overheid en de vrije markt. Hij is een vurig verdediger van de godsdienstvrijheid. In de huidige culturele strijd die in de VS gaande is, verdedigt hij met overtuiging de bescherming van het ongeboren leven en keert hij zich tegen de felle emancipatiestrijd die de LHBTI-beweging voert. ‘De Schepper formeert nieuw, pril leven. Daar moeten wij van afblijven,’ zei hij begin mei in een toespraak. ‘En de Schepper heeft gemaakt man en vrouw, niets meer en niets minder.’ Dat deze standpunten een kandidatuur voor het presidentschap in de weg kunnen zitten, is voor hem geen reden die uitgesproken standpunten los te laten. Want: ‘Principes vragen ook offers,’ aldus Pence.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen