Wat Is De Orde Van Het Heil (1)

Als we goed naar dit zinnetje luisteren, horen we in de eerste plaats dat het heil in Christus is. Dit heil heeft Christus verworven. In de twaalf artikelen van het christelijk geloof belijden we iedere zondag dat Gods Zoon het ware mens-zijn heeft aangenomen door de Heilige Geest uit de maagd Maria.

We belijden dat Hij geleden heeft, dat Hij gestorven is, begraven, nedergedaald ter hel. Op de derde dag stond Hij op, Hij werd in de hemelse heerlijkheid opgenomen, Hij regeert nu aan de rechterhand van de Vader en Hij zal terugkomen met grote kracht en heerlijkheid. Dit noemen wij de heilsfeiten.

In ons doopformulier horen we ten tweede dat de Heilige Geest ons toe-eigent wat wij in Christus hebben. Als we over deze toe-eigening door de Geest spreken, spreken we over de heilsorde. Het gaat dan om het werk dat de Heilige Geest in ons hart doet als Hij ons inlijft in Christus: Wat gebeurt er in de diepte van onze ziel als we deelkrijgen aan Christus? In welke weldaden van Christus gaan we dan delen? Wat gaan we dan van Christus Zelf ontdekken? U voelt, het gaat hier om indringende en gewichtige vragen. Het gaat om de diepe vragen van het hart. We kunnen ook zeggen: Het gaat hier om de bevindelijke doorleving van het heil in de Heiland Jezus Christus.

Als we nog een keer goed naar het zinnetje in het doopformulier luisteren, horen we er ook in dat we het heil in Christus hebben. De keerzijde daarvan is dat we het heil niet in onszelf hebben. Daarom heeft de Heilige Geest zoveel werk aan ons. Hij doet ons sterven aan onszelf, opdat we het leven buiten onszelf vinden in de gestorven Zaligmaker en steeds hartgrondiger gaan belijden: ‘Het leven is mij Christus’ (Filippenzen 1:21a). Zo gaan we ervaren en roemen: ‘Die God is ons een God van heil.’ Dit betekent dat alle aspecten van de heilsorde aspecten van het heil in Christus zijn.

We leggen ons oor een vierde keer te luisteren bij de uitspraak in ons doopformulier en dan horen we er ook in dat toe-eigenen of toepassen iets anders is dan toe-voegen. Onbewust zou zomaar het idee kunnen ontstaan dat het werk van Christus niet genoeg is, en dat de Heilige Geest er iets aan toe moet voegen. Ik had zelf als jong predikant het idee dat Christus het fundament heeft gelegd en dat de Heilige Geest het gebouw van het geestelijke leven erop bouwt. Gods Geest liet mij zien dat dit absoluut niet het geval is. Christus alleen is ons volle heil. De Heilige Geest voegt dan ook niets toe aan Christus, maar voegt ons in Christus in. Hij verinnerlijkt in ons Christus en Zijn werk. Of beter nog andersom gezegd: De Heilige Geest verinnerlijkt ons in Christus buiten ons: ‘Ik ben met Christus gekruist; en ik leef, doch niet meer ik, maar Christus leeft in mij; en hetgeen ik nu in het vlees leef, dat leef ik door het geloof van de Zoon van God, Die mij heeft liefgehad en Zichzelf voor mij heeft overgegeven’ (Galaten 2:20).

Het voorgaande betekent - ten vijfde – ook dat de Heilige Geest levenslang bezig is om de schatten in Christus te ontsluiten (1 Korinthe 2:12). We zien dit mooi terug in het derde deel van de inhoudsopgave van de Institutie van Calvijn. Het eerste hoofdstuk gaat over de inlijving in Christus, dan volgt een hoofdstuk over het geloof, vervolgens behandelt Calvijn de bekering (berouw en de onafgebroken wedergeboorte), daarna komt het christelijke leven in al zijn facetten (zelfverloochening, kruisdragen, de overdenking van het toekomende leven en het gebruik van deze wereld) aan de orde. Na het christelijke leven behandelt Calvijn het wonder van de rechtvaardiging. Het langste hoofdstuk komt daarna en dat gaat over het gebedsleven. Daarna behandelt de reformator de leer van Gods verkiezing als troost voor de gelovigen. Het laatste hoofdstuk handelt over de lichamelijke opstanding.

Als u andere boeken over de geloofsleer raadpleegt, ziet u ook andere volgorden. Wilhelmus à Brakel bijvoorbeeld spreekt over de roeping, de wedergeboorte, het geloof, de rechtvaardigmaking, de aanneming tot kinderen (geestelijke vrede, geestelijke blijdschap, de verzegeling door de Heilige Geest en het leven van het geloof op de beloften), heiligmaking, volharding en heerlijkmaking. Herman Bavinck hanteert weer een andere orde. Hij onderscheidt vier groepen van weldaden. In de eerste groep behandelt hij roeping, wedergeboorte, geloof en bekering. In de tweede groep bespreekt hij alle aspecten van de rechtvaardiging. In de derde groep komt de heiligmaking aan de orde en in de vierde groep de heerlijkmaking.

In deze serie zult u weer een andere orde tegenkomen. Deze volgorde lijkt het meest op À Brakel, hoewel in deze serie de verkiezing eraan vooraf wordt geplaatst en er geen uitdrukkelijke aandacht wordt besteed aan de geestelijke adoptie.

Het is een interessante vraag waarom de verschillende godgeleerden andere volgorden en andere samenstellingen hanteren. Dat laat ons iets zien van de manier waarop zij theologie bedreven en de fronten waarmee ze te maken hadden. Het laat ons ook zien wat voor hen belangrijk was en hoe zij de verschillende aspecten in hun onderlinge verhouding plaatsten.

Voor ons is het een belangrijke les dat er niet van een vaste orde gesproken kan worden. En al helemaal niet van een volgorde in de tijd, een zogenoemde chronologische volgorde. Dat kan een bevrijdend inzicht voor ons zijn als we denken dat de Heilige Geest ons in vaste schema’s leidt. Al teveel kinderen van God zijn in geestelijke duisternis terecht gekomen omdat hun levensweg niet precies gelijk was aan de bekeringsweg van een ander. We moeten dus nooit onze eigen levensgeschiedenis tot norm voor een ander verklaren en we moeten ons er ook voor hoeden om anderen tot onze norm te maken. Op deze manier bedroeven wij de Heilige Geest, omdat we Zijn soevereine werk niet erkennen.

Belangrijker dan de strikte volgorde is de vraag of we in ons eigen leven herkennen dat de Heere ons roept door Zijn Woord. Dat brengt ons bij de vraag hoe wij Gods roepstem in Zijn Woord ontvangen? Horen we dat Hij ons roept? Dringt het tot ons door dat wij Hem van nature laten roepen? Horen we Zijn kloppende hart in Zijn roepstem? Wat komt de Heere dichtbij als Hij ons ernstig en hartelijk roept. Wat een wonder van de Heilige Geest als wij geen weerstand meer kunnen bieden aan de roepende God. Dan is het Woord voor ons geen dode letter, maar de levende stem van de levende Christus.

Zo krijgen alle aspecten voor ons persoonlijke betekenis. Wat is de (levenslange) wedergeboorte een geweldig mysterie. Het is niet klein te krijgen dat we als onrechtvaardigen door God rechtvaardig worden verklaard. Wat een vooruitzicht van heerlijkmaking, opdat de hoop in onze harten leeft. En dan te eindigen in het eeuwige behagen van God om wel te doen: Door U, door U alleen, om het eeuwig welbehagen! Ik wens u al lezend de kracht van de godzaligheid toe.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen