Bij het aflossen van de wacht

Mededeling van de redactie

In verband met Hemelvaartsdag zal De Banier op 29 mei a.s. niet verschijnen.

Wanneer wij onze blik rondom ons werpen, voorzover de zich verhevigende verkiezingscampagne daartoe gelegenheid laat, constateren wij dat her en der op aarde vele wachten worden afgewisseld. Ik streef niet naar volledigheid. Enkele nog al opvallende gebeurtenissen in dit opzicht vragen evenwel enige gepaste aandacht.

Ik begin met Frankrijk. Tegen veler verwachting werd de voortdurende verliezer winnaar. Eindelijk plaveiden zijn kiezers het pad voor de socialist Mitterrand naar het Elysee. Elders zou de naam van het oord Elysium, Elyzese velden, andere gedachten trekken. Plekken niet van deze wereld. Maar in Frankrijk betekent de aanduiding een reëel machtscentrum, van waaruit wereldpolitieke impulsen uitgaan. Deze machtswisseling vervult menigeen die het wel en wee van vooral Europa ter harte gaat met beduchtheid. Mitterrand toch is voor zijn politieke machtsontplooiing zo niet aan handen, toch zeker aan voeten gebonden aan de sterke communistische partij in Frankrijk. Dat kan aanleiding geven voor verschuivingen in het politieke evenwicht. Een directe uitwerking schijnt toenadering tussen twee andere Europese mogendheden, als Frankrijk en West- Duitsland zijn. Voorzover het puur een socialistische aangelegenheid zou zijn, maar dat is het niet, zou ten onzent de heer Den Uyl en zijn Partij van de Arbeid in deze wisseling een wenkend perspectief kunnen zien. Wanneer in dat perspectief een progressief Kabinet is opgenomen zou ook de wenselijkheid of ongewenstheid van afhankelijkheid van de C.P.N, in de beschouwing betrokken moeten worden. Ook in Israël is de verkiezingsstrijd ontbrand. Begin slaat driftig om zich heen en dat waarschijnlijk om zijn kans tot herverkiezing te bevorderen. De regeringswisseling in Is-. raël of de voortzetting van het huidige beleid, die meer waarschijnlijk lijkt dan eerder, is van belang voor de internationale politiek. In West-Duitsland vond een verkiezing plaats voor de als deelstaat fungerende westelijke helft van de stad Beriijn. De uitslag schept een impasse volgens berichten, die voor de regeringscoalitie van West-Duitsland gevolgen kan hebben. Trouwens zo heel lang is het ook nog niet geleden dat West- Duitsland Schmidt koos als rijkskanselier. Hem wilde de meerderheid van het volk, en niet de CDU'er Strauss. Tussentijdse verkiezingen voor gemeenteraden in Engeland tonen dat het in het Verenigd Koninkrijk aan de macht zijnde regiem van de Conservatieven minder vast in het zadel zit, dan men zou mogen veronderstellen, gezien de getalsverhoudingen in het parlement aldaar. Vers hgt in het geheugen de uitslag van de presidentsverkiezing in de Verenigde Staten, waardoor Carter zijn domicilie in het Witte Huis moest prijsgeven voor Reagan. De gevolgen voor de politieke koers van Noord- Amerika beginnen zich af te tekenen, maar zijn nog geenszins gevestigd.

Al de genoemde veranderingen dwingen tot heroriëntatie voor allen die bij de mondiale wereld betrokken zijn. Men zou het overzicht kunnen afsluiten met de voor de hand liggende opmerking, dat dergelijke verschuivingen binnen het oostblok zich niet zo gemakkelijk kunnen voordoen. Ginds is'het de dood of een ingrijpender evenement dan een verkiezingsuitslag, die een aflossing van de macht teweeg brengt.

Slechts voor Polen zou men enigermate een uitzondering moeten maken. Maatschappelijke ontwikkelingen, die de directe politiek angstvallig omzeilen, blijven zoals het verloop te zien gaf, toch niet zonder gevolgen voor de bezetting van de politieke top. Uitstraling van de Poolse toestanden in genabuurde satellieten proberen de Moskouse machthebbers welbewust af te schermen. Temidden van al deze evoluties, ver en nabij, maar wel rondom, zijn wij hier in eigen land druk bezig het volk te bewegen eigen politieke koers te bepalen, en zo mogelijk afwijkend van de richting, waarin het beleid zich bewoog, zij het, dat sedert de heer Den Uyl dit vaststelde, de marges nog altijd smal zijn, hoewel een continuatie van een al of niet Navo-lidmaatschap geenszins een geringe verlegging van het spoor betekent. Bedoeld hdmaatschap is allerminst regelrecht in geding, maar niemand weet waar bepaalde standpunten toe kunnen leiden. Vooral ook gelet op wat in Frankrijk verschoof, al moet gezegd dat Sowjet-Rusland zich allerminst zichtbaar inspanningen getroostte om de presidentskeuze in de gekozen richting om te buigen.

De partijen, die maximaal resultaat beogen voor eigen parlementaire sterkte, leven allang over de datum van de welbekende 26e mei heen. Met andere woorden uitgedrukt laat de formatie van een Kabinet, die deze zomer zo mogelijk haar beslag moet krijgen, niet onbewogen. Eerste keuzen door partijen geëtaleerd vallen niet samen. De Partij van de Arbeid zou in bondgenootschap met D' 66 graag een zogenaamd progressief Kabinet rond de regeringstafel plaatsen. Misschien dat D'66 niet ongenegen zou zijn, wanneer beide partijen in het parlement samen daarvoor voldoende basis weten te leggen. Zodra evenwel de socialisten daarvoor gedoogsteun verlangen van de drie kleine linkse partijen, die daartoe allerminst zo maar bereid zijn, wenden de democraten zich geschrokken af. Non tali auxilio: niet met zulke hulp (van de communisten)!

Het C.D.A. stapt altoos of met het linker- oi met het rechterbeen uit bed, nadat de verkiezingsafmattingen zijn weggerust. Dat was zo de gewoonte van de K.V.P. en zoals de K.V.P. het bij "moeders thuis" gewend was, doet zij het nog nu het dubbel huwelijk met ARP en CHU tot stand is gekomen. Op de slangeweg van de Kabinetsformatie zuilen wel weer ettelijke kronkel-exercities te zien zijn. Komt dat bekijken. Gratis schouwspel.

Het progressieve Kabinet zit er zonder woordbreuk van D'66 niet in. De P.v.d.A veegt daarover de eventuele toekomstige partner flink de mantel uit. D'66 krijgt trouwens van alle kanten duchtige klappen. Zelfs al krijg je straks als meest naslaande partij aanzoek om mee deel uit te maken van een Kabinet, zolang het nog verkiezingscampagne is ben je tegelijk een van de gevaarlijkste concurrenten van je toekomstige partner. Inderdaad kijkt het CDA wel uit. Uitgesproken voorkeur voor samenwerking, hetzij op oude voet met VVD of op nieuwe basis met de PvdA, betekent steeds dat je kiezers afstoot die precies de andere keuze hadden gewild. Zonder te kiezen bindt je de meeste mensen. Het wordt Den Uyl-Van Agt, of wanneer het CDA de grootste partij wordt Van Agt-Den Uyl. Andere varianten Van Agt-Wiegel of Den Uyl-Terlouw. Ik zeg niet dat er varianten genoeg zijn, maar alternatieven zijn toch wel voorhanden. De grote wedren wordt wie met de meeste zetels uit de bus komt. Den Uyl of Van Agt. De winnende groepering krijgt de eerste beurt om zich met informatie en formatie bezig te houden. De vorige keer zoog de wedkamp tussen beide kampioenen met name de kleine linkse partijen leeg. Die werden zich geducht en naar zich laat aanzien niet zonder resultaat. ..Elke stem voor Den Uyl is een stem voor Joop Atoom", roept de P.S.P. Zo wordt er geknaagd en geknabbeld.

Draagt die totale oorlog van allen tegen allen nu veel bij tot het heil van volk en vaderland? Dan zeggen wij nog niet eens tot waarachtig heil. Het zou toch moeten. Artikel 36 door ons zo luid beleden - en hoe beleefd? - geeft helder aan, dat ook het geestelijk welbevinden indirect door de Overheid moet worden bevorderd. Voorwaarden scheppend beleid mogen wij verlangen van die over ons zijn gesteld. U, Overheid, gezeten om dat welzijn te bevorderen, doet u dat wel inderdaad? In deze variatie zouden wij de aloude en welbekende psalm kunnei) nazingen.

Geenszins mogen wij overspannen verwachtingen voeden. Alsof de Overheid het Koninkrijk Gods of de hemel op deze aarde zou verwerkelijken. Integendeel. Grote reserves moeten blijvend bestaan. Immers "vest op prinsen geen betrouwen, waar men nimmer heil bij vindt". Ons volkslied zegt en zingt het subliem zuiver; "God zal mij regeren als een goed instrument". God zal mij regeren. Aan deze waarheid, moge het zijn realiteit, moeten wij ook eens denken als men ons afvraagt wat wij met Theocratie (Godsregering) bedoelen. God zal mij regeren. Wel regeert, dien God regeert. Iedereen mag en moet bidden: Regeer ons alzo door Uw Woord en Geest, ... Ik zou niet weten waarom een bestuurder en waarom een volksvertegenwoordiger lettend op zijn zaak, opdracht, roeping, ambt en plicht dat niet zou mogen en behoeven te doen. Dan valt beslist heil te verwachten. Zijn heil is reeds nabij het geslacht hetwelk Hem vreest en Zijne hulp verwacht.

stand verkiezingsfonds / 275.000

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen