Globaal bekeken

'Reeds geruime tijd bezit ik een foto, welke ooit door ds. S. C. van Wijngaarden werd verstuurd aan de heer Roel van der Bas, wonend aan het Westeinde te Berkenwoude.

Ondanks Informaties her en der ben Ik er nog niet In geslaagd om er achter te komen welke pastorie op deze mooie fotokaart staat. Daarom probeer Ik het maar via De Waarheidsvriend. Misschien zijn er onder de oudere lezers van deze rubriek wel die de pastorie herkennen of kunnen traceren.

SImon Cornells van Wijngaarden was in de kringen van de GB In de eerste helft van deze eeuw een bekend predikant. Hij werd op 11 december 1889 te Zevenhuizen geboren. Op 6 februari 1916 deed hij als jong, ongehuwd predikant zijn Intrede te Wijngaarden In de Alblasserwaard. Daarmee werd hij de 29e predikant van deze gemeente. Hij volgde daar ds. G. Enkelaar op, die In 1914 was vertrokken naar Tholen. Zijn Intredetekst was uit Hooglied 8 : 12 ('De wijngaard Is voor mijn aangezicht, de duizend zllverlingen zijn voor u, o Salomo!'). Ook zijn opvolger - de bekende dr Marchimus H. A. L H. van der Valk - preekte bij zijn Intrede In 1938 over deze tekst, maar hij behandelde - volgens een mededeling van ds. C. A. Korevaar - alleen het eerste gedeelte van de tekst. Dat predikers In Wijngaarden erg gericht waren op het Hooglied, blijkt ook uit het lijvige en uiterst knappe proefschrift van dr Izaak Boot, die van 1961 tot 1973 in Wijngaarden predikant was. Hij promoveerde op 13 mei 1971 bij prof dr G. P. van Itterzon op een proefschrift met als titel: De allegorische uitlegging van het Hooglied, voornamelijk In Nederland".

Op Initiatief van ds. Van Wijngaarden werd de O.L.S. omgezet in een Hervormde diaconieschool. Dit vond echter pas plaats na het overlijden van de legendarische meester Gerrit Jan van Tongeren. Deze vervaardigde in 1882 panelen met daarop de wet en de geloofsbelijdenis, welke nog steeds In het prachtig gerestaureerde kerkje van Wijngaarden hangen.

In 1918 trok de predikant, inmiddels gehuwd, naar het Overijsselse Den Ham. Deze gemeente werd van 1905 tot 1912 gediend door de bekende Kohlbruggiaanse predikant C. B. Holland.

Reeds In 1920 vertrok de wat zwerflustlge Van Wijngaarden naar Mastenbroek. Ook hier stond hij niet lang, want reeds in 1923 vertrok hij naar Llnschoten. Hier volgde hij - net als In Mastenbroek - opnieuw ds. J. Kloots op. In 1926 werd een beroep aangenomen naar Veenendaal. In deze gemeente - toen nog slechts door enkele predikanten gediend - bleef hij tot aan zijn emerltering in 1955. Na zijn emeritaat vertrok hij naar Overlangbroek om daar als bijstand in het pastoraat nog een aantal jaren actief te zijn.

Ds. S. C. van Wijngaarden stierf op 9 februari 1970 op 80-jarige leeftijd. In zijn laatste woonplaats - Leersum - ligt hij begraven.

Na alles wat Ik over genoemde predikant heb geschreven, weet ik echter nog niet met welke pastorie Ik op de kaart te maken heb. Ook een foto van deze predikant zou ik - als verzamelaar van bekende hervormde predikanten - best graag in mijn bezit hebben. Zijn er onder de lezers die me hierbij kunnen en willen helpen? Wilt u dan schrijven naar: ien Molenaar, Gruttostraat 3, 2971 AH Bleskensgraaf Mijn telefoonnummer Is:0184-691447. Reeds op voorhand dank Ik u!'

In Die Hervormer (Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika) een stukje, getiteld 'Hoe het dinge nie  verander nie':

"n Mens dink onwillekeurig aan 140 jaar gelede, toe die Zuid-Afrikaansche Republiek (die ou Transvaalse republiek) in 1858 'n nuwe Grondwet opgestel het, en die Ned Hervormde Kerk In dieselfde tyd 'n nuwe Kerkwet opgestel het. Die ou ZAR Grondwet het bepaal dat:

• die volk die uitbreiding van die Christendom verlang
• die staat die verantwoordellkheid het om die kerk te verdedig;

• die staat jaarllks sal begroot vir onkostes van die kerk;

• die volk geen Roomse godsdienst in sy midde wil toelaat nie;

• die volk die Nederduitsch Hervormde Kerk erken as amptelike staatskerk (artikel 23);

• slegs lede van die Nederduitsch Hervormde Kerk in die parlement en staatsdlens mag dien.

Hierdie Grondwet van de ZAR is volledig deur de Calvinistles-reformatorlese denke beïnvloed, en In besonder die Nederlandse Geloofsbelydenis Artikel 36. In hierdie dokument Is geen sprake van godsdlensvryheld nie - Inteendeel, die beginsel wat in die ZAR se Grondwet na vore kom. Is 'n beginsel wat Calvyn al geformuleer het, naamllk dat daar 'n organiese eenheid tussen kerk, volk en owerheld bestaan. Dit kom daarop neer dat daar een kerk, een volk en een owerheid in een land moet wees.'

Uit 'Blauwe wegwijzer' (christelijke beweging voor drankbestrijding) een stuk, getiteld 'Gif of weldaad? '

'Op 31 december 1847 werd Ferdinand Domela Nieuwenhuls geboren. Van 1870 tot 1879 was hij Luthers predikant In Harlingen, Beverwijk en Den Haag. Daar trad hij uit de kerk. Die uittreding was niet opzienbarend, dat deden meer leden, ook predikanten, ook andere Intellectuelen. Niemand van hen werd echter nadien ooit Onze Verlosser genoemd, zoals die arbeider deed uit de Zuid-Oost hoek van Friesland. Een streek die gebukt ging onder een onvoorstelbare armoede, met alle ontmenselijking vandien.

Een streek ook die gebukt ging onder de lasten van de tyrannie van de alcoholdrinkgewoonten. Vandaar dat hij het gebruik van alcohol - toen meestal jenever - bestreed.

Eén van de maatschappeiijke misstanden in die tijd was de zogenaamde gedwongen winkelnering. De arbeiders werden gedwongen hun loon te besteden in de - uiteraard (veel te) dure - winkel van de (veen)baas. Door het maken van schulden in de wintertijd was de arbeider wel gedwongen in de zomer te werken voor de baas aan wie hij een bedrag schuldig was. De slavernij was dus compleet. Alcohol werd gezien als een lichamelijk en maatschappelijk gif, dat de mens, de arbeider in volledige onderworpenheid tot een ding degradeerde. Ter bevordering van zelfstandigheid en menselijke waardigheid moest door Domela Nieuwenhuis en zijn medestanders wel tegen de alcohol gevochten worden. Zonder overwinning op de alcohol geen ovenwinning op de maatschappelijke misstanden.

We weten dat de politieke strijd tussen anarchisten (de groep van Domela Nieuwenhuis en vele anderen) en de sociaal-democraten (wier voorman Pieter Jelle Troelstra werd) In het voordeel van de sociaal-democraten is beslecht. Hoewel de leuze: drinkende arbeiders denken niet en denkende arbeiders drinken niet, van sociaal-democratische, Oostenrijkse huize schijnt te zijn, is de alcohol in het leven van de bevrijde "arbeidersmassa" een steeds grotere rol gaan spelen. Nauwelijks één werknemer ziet de alcohol als een gif dat zijn lichaam en zijn maatschappelijke positie nadelig, ja funest beïnvloedt. Het behoort veleer tot de verworvenheden van alle maatschappelijke klassen (en dat woord is óók uit de tijd!) dat de drank er rijkelijk kan vloeien. Van gif is de alcohol een weldaad geworden. Met je alcoholgebruik kun je laten zien hoe goed je het hebt. De alcohol is een status-symbool geworden. Het kan raar lopen in de wereld...'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen