Waardering voor het gezin

In een toelichting op dit voorstel zei de SGP: ‘Het gezin vormt het hart van ons leven en onze samenleving, maar het is een blinde vlek in het overheidsbeleid’.

Deze kritiek op de overheid is niet uit de lucht gegrepen. Uit het jaarlijks rapport ”De Staat van het gezin 2024” blijkt dat 67 procent van de ouders vindt dat de politiek te weinig aandacht heeft voor gezinnen. Weliswaar zijn er in ons land voldoende voorzieningen, maar ‘er sluimert een soort onverschilligheid en moedeloosheid onder gezinnen’, schrijven de opstellers van het jaarrapport. ‘Ouders durven niet echt hulp te vragen en zien het gezin als een zware en eenzame beproeving’. De rapporteurs willen meer doen om gezinnen goed te ondersteunen. ‘De toekomstige generatie groeit er op en dat lijken we ons als samenleving én politiek maar nauwelijks te realiseren’.

Partijstandpunten

Méér aandacht voor het gezin. Hoe kan dat als in vrijwel elk verkiezingsprogramma van de politieke partijen wordt gezegd dat ze het belang van de gezinnen op het oog hebben? Is dat niet in tegenspraak met elkaar?

Het is zinvol de verschillende partijstandpunten tegen het licht te houden. Dan valt al snel op dat niet elke partij hetzelfde bedoelt met het pleidooi om aandacht voor het gezin. De christelijke partijen hebben het doorgaans over het traditionele gezin: een vader, een moeder en thuiswonende kinderen. Progressieve en de liberale politici hebben het meestal ook over andere samenlevingsvormen. Zo kan een gezin volgens hen ook bestaan uit twee lesbische vrouwen en enkele kinderen. HP/De Tijd onderscheidde in 2017 dertien verschillende vormen van een gezin. Het is dus goed om na te gaan wat men precies bedoelt als er over het gezin wordt gesproken.

Ook de doelstellingen van gezinspolitiek verschillen. Lang niet elke partij wil vooral bevorderen dat kinderen opgroeien in een stabiele gezinssituatie waarbij vader en moeder gesteund worden. Sommige partijen willen vooral bevorderen dat ouders de ruimte krijgen hun persoonlijke ontwikkelingswensen te realiseren. Uitgangspunt is dan niet het belang van het gezin en/of de kinderen, maar eerst en vooral de individuele (keuze) vrijheid van de ouder(s). Het voorstel om het draagmoederschap juridisch gemakkelijker te maken is hiervan een voorbeeld.

Culturele bescherming

Bij vier politieke partij (CDA, CU, SGP en BBB) stond in 2023 in het verkiezingsprogramma dat in de grondwet moet worden vastgelegd dat de overheid dient te zorgen voor ‘economische, sociale en culturele bescherming’ van het gezin. Opvallend is dat dit idee tot nu toe weinig steun van de andere partijen heeft gekregen. En dan te bedenken dat Nederland op dit punt binnen Europa een buitenbeentje is. Veel andere landen kennen zo’n regel wel. Ook het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) noemt specifiek ‘het recht op familieleven’. Kennelijk is er -ondanks mooie woorden in verkiezingsprogramma’s- een zekere terughoudendheid om het gezin een eigen, erkende en gewaardeerde plaats te geven.

Vergeleken met de rest van de samenleving is er binnen de gereformeerde gezindte zeker nog waardering voor het gezin. Toch is het te gemakkelijk gedacht als we menen dat het moderne denken geen invloed op deze kring heeft.

Werkende ouders

In de huidige omstandigheden kan het voor een echtpaar bijna onontkoombaar zijn dat beide ouders een betaalde (deeltijd)baan buiten de deur hebben. Alleen al de woningnood met bijna onbetaalbare huizen kan daartoe nopen. Maar, wordt nog wel voldoende beseft hoe belangrijk het voor kinderen is dat moeder thuis met de thee wacht als ze uit school komen? De Duitse publiciste Gabriele Kuby noemt dit ‘het gouden moederuur waarvan de rente levenslang aan moeder en kind wordt uitbetaald’. En hoe is het met de waardering van grote gezinnen? Te constateren valt dat de gemiddelde gezinsgrootte ook binnen reformatorische kring is afgenomen. Toen in de jaren dertig in de toenmalige Vrije Oud Gereformeerde Gemeente van IJsselmonde gesproken werd over uitbreiding van het kerkgebouw, drong een vader erop aan bij de inrichting voldoende rekening te houden met grote gezinnen. De banken moesten daarom minstens tien plaatsen hebben. Nu spreekt men al van een groot gezin wanneer er vier kinderen zijn.

Deze zomer zei een baptistenvoorganger in Duitsland, die in de jaren negentig vanuit Rusland naar de Bondsrepubliek was verhuisd: ‘In Rusland waren er destijds in onze gemeenten ondanks de armoede en moeiten gezinnen van acht of tien kinderen. Dat was heel gewoon. Hier in het Westen, waar we het materieel veel beter hebben, bestaan de gezinnen van onze gemeenteleden nu gemiddeld uit drie kinderen. Leg me dat eens uit. Niet ieder kan een groot gezin aan, maar ik heb de indruk dat er ouders zijn die de kinderzegen ontvluchten’.

Zijn opmerking geeft stof tot nadenken. Vooral ook om wat deze voorganger er vervolgens aan toevoegde. ‘Vergeet niet: in het gezin ligt de kiem voor de kerk in de toekomst. En met ontkiemend zaad ben je voorzichtig’.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen