In praktijk gebrachte liefde

Rechtvaardig, dat is zo’n woord dat ons kan aangrijpen als we ons leven stellen in het licht van Gods eis. Hij is zo rechtvaardig, wij zijn zo afkerig. Of barmhartig, wat spreekt daaruit een diepe warmte als je bedenkt hoe God Zich wil buigen over arme zondaren.

Alle dag

Het zijn ook woorden die gebruikt worden voor het dagelijks leven. Zoals bij onze kinderen op school, als de meester streng maar rechtvaardig is. Of op het werk, als het gaat over rechtvaardige beloning. Of in het gezin, als het ene kind iets mag doen, maar het andere niet, dan komt het rechtvaardigheidsgevoel nog weleens naar boven. Ja, rechtvaardigheid, dat vinden we een mooie en goede eigenschap.

En ja, barmhartigheid is ook in het dagelijks leven te vinden. We spreken zelfs over de werken van barmhartigheid. Een prachtige benaming voor mensen die werkzaam zijn in het ziekenhuis, in de verpleging en verzorging, in de opvang van daken thuislozen, of in de hulp aan de verre naasten. En niet te vergeten, in de mantelzorg als mensen zich inzetten voor hun familie en vrienden. Ja, barmhartigheid, het wordt weleens uitgelegd als ‘in praktijk gebrachte liefde’.

Asiel

Maar het zijn ook woorden die een zware lading krijgen als er moeilijke keuzes gemaakt moeten worden. Dat zien we bijvoorbeeld in het uiterst ingewikkelde debat over asiel en migratie. In het publieke domein staan politici soms lijnrecht tegenover elkaar. De een wil de grenzen open, de ander wil ze juist dicht hebben. En dat geldt ook voor de burgers onderling. Soms gaat het er hard aan toe, met omschrijvingen van medeburgers die er niet om liegen. Of met een hardheid die helaas helemaal niet getuigt van naastenliefde.

In sommige gevallen is het misschien wel begrijpelijk, zeker als je persoonlijk geraakt wordt door (te) veel asielzoekers. Zoals zichtbaar wordt in de woningnood. Mensen die in ons land worden toegelaten moeten natuurlijk ook kunnen wonen. Maar ja, als jouw kinderen steeds moeilijker aan een huis kunnen komen, dan wordt de toon zomaar wat harder. En onze kinderen nemen dat heel gemakkelijk over. Maar het past niet bij de opdracht om onze naasten lief te hebben als onszelf.

Zoektocht

Een grote vraag is hoe we daar nu mee om moeten gaan, enerzijds met de opdracht om onze naasten lief te hebben, anderzijds met de problematiek van een (te) grote instroom van asielzoekers. Daar kan dat woordenpaar, rechtvaardig en barmhartig, ons misschien wel helpen.

Onze naastenliefde kan op verschillende manieren blijken. Er zijn mensen die hun huis hebben opengezet voor vluchtelingen uit Oekraïne.

Gastvrij en onbaatzuchtig. Daar mogen we wel diep respect voor hebben. Maar als er dan nog een paar familieleden aankomen, moeten die er dan ook nog bijgenomen worden? Of, hoe moet dat na bijna drie jaar? Mag je dan op enig moment toch aangeven dat je wilt dat de vluchtelingen het huis weer verlaten, of is dat onbarmhartig?

In het klein, op het niveau van ons eigen huis, zijn hier heel wat vragen te stellen. En zo geldt dat ook voor het groot, op nationaal niveau. Wat is rechtvaardig als er heel veel mensen aankloppen die om asiel vragen? En is het inderdaad barmhartig als je zonder enige beperking iedereen binnenlaat, een huis biedt, zorg verleent?

Evenwicht

Neem bijvoorbeeld de asielzoekers die naar Nederland komen om er economisch gezien beter van te worden. Hier zijn allicht veel betere kansen om een baan te vinden, van welk niveau dan ook. Als je vanuit een land komt met een in elkaar gestorte economie, dan is het begrijpelijk dat je graag in een rijk land wilt komen wonen. Maar je hoeft deze mensen natuurlijk niet op te nemen, omdat dat rechtvaardig zou zijn.

Heel anders ligt dat voor mensen die daadwerkelijk op de vlucht zijn geslagen om het vege lijf te redden. Als je weet dat terugsturen betekent dat men opgepakt wordt, misschien wel gemarteld en gedood, dan is het barmhartig om deze mensen op te vangen, hulp te bieden, ruimte te geven om te wonen en te leven. Maar ook dat is weer niet oneindig. Stel dat iemand voor vervolging en de dood vlucht omdat hij of zij een ernstige misdaad heeft gepleegd. Dan is het juist weer rechtvaardig om iemand uit te zetten en terug te sturen.

Kortom, rechtvaardig en barmhartig, het zijn begrippen die ons kunnen helpen. Bij de politieke keuzes die gevraagd worden, kunnen we ze gebruiken om het vraagstuk van asiel en migratie te doordenken. En dan is het woordenpaar, rechtvaardig en barmhartig, helpend om op de juiste toon het gesprek te voeren. Rechtvaardig, als het gaat om het recht. Barmhartig, als het gaat om in praktijk gebrachte liefde.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen