Encyclopedie Nadere Reformatie, deel 4 (L-R), prof. dr. W.J. op ’t Hof (eindred.), De Groot Goudriaan - Utrecht, 459 blz., 2023, € 64,50 (groot formaat).

De laatste decennia staat de Nadere Reformatie volop in de belangstel

ling. Het wordt omschreven als een beweging/stroming binnen de Neder landse Gereformeerde Kerk in de zeventiende en achttiende eeuw waarvan de vertegenwoordigers inner lijke doorleving van de gereformeerde leer en een persoonlijke le

vensheiliging op alle terreinen van het leven nastreefden. Globaal betreft het de periode vanaf de predikanten W. Teellinck tot en met Th. van der Groe. Inmiddels zijn over de verschillende aspecten van de Nadere Reformatie al heel wat artikelen, boe-ken en proefschriften verschenen. Onder redactie van prof. dr. W.J. op ’t Hof verscheen deel vier van de Encyclopedie Nadere Reformatie. De eerste twee delen beschrijven vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie, terwijl in de volgende delen uiteenlopende onderwerpen aan de orde komen. Bij elk lemma (titelwoord in encyclopedie) wordt gedocumenteerd beschreven hoe er destijds over gedacht werd. Het wordt besloten met relevante literatuurreferenties. Deel vier omvat onderwerpen met de letters L t/m R (totaal 63), van leer tot rooms-katholicisme. Naast dogmatische thema’s (predestinatie, rechtvaardiging, roeping) komen ook zaken als muziek, onderwijs, portrettering, rampen, roken, enz. aan de orde. Uitgebreid wordt aandacht besteed aan het puritanisme, het piëtisme en vanzelf de Nadere Reformatie. Het is soms verrassend dat over voor ons vanzelfsprekende dingen genuan ceerder of zelfs anders gedacht werd dan nu. Ondanks de soms prachtige orgels in de kerkgebouwen, was destijds lang niet iedereen enthousiast over het gebruik ervan in de eredienst. Volgens ds. Jac. Hondius is het zondig en in strijd met het Nieuwe Testament. Een geheel andere mening had ds. Ae. Francken die een boek schreef met de titel ‘Het heilig gebruik des orgels’. Preeklezen is onder ons (helaas) gewoon. De bekende ds. A. van de Velde protesteerde nadrukkelijk ertegen. Hij en anderen waren bang dat menselijke boeken gelijkgesteld werden aan goddelijke boeken. De door ons in de leesdiensten gebruikte prekenboeken waren uitsluitend bestemd voor persoonlijke stichting. Voor gebruik op schepen werd een uitzondering gemaakt. Een begrafenis in onze gezindte kunnen we ons niet voorstellen zonder een rouwdienst. Verschillende classes en synodes spraken zich echter pertinent uit tegen het gebruik van ‘lijkpredicaties’. Desalniettemin werden ze gehouden naar aanleiding van het overlijden van predikanten en personen uit hogere stand waarbij mensenverheerlijking niet vreemd was.

De eeuwen door ageert men al tegen opmaak (destijds blanketten genoemd). Als hoofdbezwaren had men destijds: het verbeteren van Gods werk, een ‘blaasbalg’ van de hoererij en de onwaarachtigheid van het aangezicht. Actueel is het lemma oorlog. De predikanten zagen oorlogen als kastijdingen waarbij het volk werd opgeroepen tot boete. Ruim 200 gedrukte preken over oorlogssituaties zijn bekend. Overigens werden in de periode 1701- 1713 er 26 biddagen uitgeschreven. Voor iedere geïnteresseerde in de kerkgeschiedenis, en in het bijzonder de periode van de Nadere Reformatie, kunnen we deze interessante, veelzijdige encyclopedie van harte aanbevelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen