In orde

Autonomie

In de vorige bijdrage van deze rubriek ging het over de zelfstandigheid van de plaatselijke gemeente en de relatie tot het kerkverband. Daarover in deze bijdrage nog een enkele opmerking. En verder een paar gedachten rondom de autonomie van het gezag van de kerkenraad.

Is een classis volstrekt autonoom?

De plaatselijke gemeente, c.q. kerkenraad, is zelfstandig, maar staat niet op zichzelf. Daar zijn lijnen naar en van de classis. Vervolgens zijn er, wat de classis betreft, weer lijnen naar en van de particuliere synode. En vervolgens, wat de PS aangaat, zijn er weer lijnen naar de generale synode en lijnen vanuit het geheel van het kerkverband. Ten eerste zijn deze lijnen er omdat de volgende vergadering steeds samengesteld wordt uit afgevaardigden van de vorige vergadering. Ook is er de lijn dat er tegen een besluit van een mindere vergadering appèl mogelijk is op een bredere vergadering.

Er zijn nog enkele punten te noemen. De classis oordeelt over de status van een predikant. Zo neemt de classis het kandidaatsexamen af en zo is de classis de instantie die oordelen moet wanneer de bediening van een predikant in geding raakt. Maar in zulke gevallen oordeelt de classis ook weer niet autonoom. De classis neemt zulke besluiten, daarbij geadviseerd door deputaten die door de particuliere synode zijn aangewezen. En hun advies is tamelijk zwaarwegend, want als zij anders oordelen dan de classis dan gaat de zaak niet door of wordt deze naar het niveau van de PS getild.

Ook een particuliere synode neemt niet een volstrekt geïsoleerde plaats in. Elke vergadering van een PS wordt namelijk bijgewoond door een deputaat van elke andere PS. Deze deputaten hebben in alle voorkomende zaken een adviserende stem. Zulke verbindingen zijn in onze uit Dordrecht afkomstige kerkorde aangebracht om steeds te laten merken dat het geheel er is en er toe doet. Tegelijk wordt de eigen verantwoordelijkheid van ieder orgaan erkent en gestalte gegeven. Eigenlijk is onze kerkorde een goed voorbeeld van bijbels denken. Enerzijds verantwoor­ delijkheden leggen en laten waar ze horen. Anderzijds gezamenlijkheid gestalte geven en bevorderen.

Is de kerkenraad autonoom?

Dezelfde harmonieuze opvatting zien we ook als we letten op de plaats van de kerkenraad. De kerkenraad is het gezagsorgaan binnen de gemeente. Sterker zelfs: van de kerkelijke vergaderingen die het gereformeerde kerkrecht kent, is de kerkenraad het enige permanente college. Een classis en een synode zijn organen met een tijdelijk bestaan. Na de sluiting van de vergadering is dit college er niet meer, tenzij dit orgaan opnieuw door de roepende kerk bijeen wordt geroepen. Maar de kerkenraad is er permanent.

In ons vorige artikel zagen we reeds dat de kerkenraad van de plaatselijke gemeente niet volstrekt autonoom is. Er lopen toch wel enkele lijnen van de kerkenraad naar de classis en omgekeerd. Kerkvisitatie en appèlrecht zijn er voorbeelden van. Zo kun je ook zeggen dat de kerkenraad naar de gemeente toe niet volstrekt autonoom is. Bij verkiezing van ambtsdragers heeft de gemeente recht van approbatie. Dat wil zeggen dat de gemeente het recht heeft wettige bezwaren tegen een verkozen broeder in te dienen. Daarbij bestaat ook het recht van beroep op de classis. Dat recht van appèl op de classis hebben gemeenteleden trouwens toch. Wanneer men gefundeerde en wezenlijke bezwaren heeft tegen een duidelijk besluit van de kerkenraad, dan is er het recht van appèl op de classis.

Wisselwerking tussen gemeente en kerkenraad

Een kerkenraad mag niet een volstrekt autonoom of haast geïsoleerd college zijn of worden. De kerkorde geeft regelingen zodat tegen dat gevaar gewaakt wordt. Het feit dat ambtsdragers periodiek aftredend zijn is er een duidelijk voorbeeld van. Er is een voortdurende wisselwerking tussen kerkenraad en gemeente. Ook door middel van de huisbezoeken en andere ambtelijke contacten. In het gestalte geven aan het gemeentelijke leven doet de kerkenraad voortdurend beroep op leden der gemeente. Het gemeentelijke reilen en zeilen is niet een zaak van de kerkenraad alleen, maar van heel de gemeente. Wel onder leiding en verantwoorde- lijkheid van de ambten. Christus regeert Zijn gemeente door de ambtsdragers. De Heere wil dat zij erop toezien dat alles eerlijk en met orde toegaat. En vooral dat zij leiding geven volgens de leer der waarheid. Vooral in geestelijk opzicht. Als de opgestane en ten hemel gevaren Christus Johannes vanaf Patmos (Openbaring 1-3) brieven doet schrijven aan de gemeenten in Klein Azië, dan richt Hij deze tot de engelen der gemeenten. Zij hebben de verantwoordelijkheid voor het opzicht. Zij zijn tot dit leidinggeven als ambtsdragers geroepen. Een verwaardiging, maar ook een gewichtvolle taak. Wat is het dan opmerkelijk dat Christus, de Koning der Kerk, laat weten dat Hij deze engelen in Zijn rechterhand houdt. Een troostrijke gedachte. Hij laat Zijn dienaren niet alleen; Hij draagt hen. Het "Ziet, Ik ben met ulieden" werd temidden van de apostelen, de ambtsdragers, uitgesproken. Dit grote woord was ten eerste tot hen gericht.

De plaats van de ambtsdragers is er één van gezag temidden van de gemeente. En tevens één van dienen namens de grote Ambtsdrager. Treffend vinden we dat verwoord in Hebreeën 13:7. "Weest uw voorgangers gehoorzaam en zijt hun onderdanig; want zij waken voor uw zielen als die rekenschap zullen geven; opdat zij dat doen mogen met vreugde en niet al zuchtende; want dat is u niet nut". Behartigenswaard voor ambtsdrager en gemeente!

Dordrecht,

ds. P. Mulder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen