Nogmaals het ambtelijke zwart

Balling

Nadat we enkele weken geleden schreven over passende ambtskleding tijdens de ambtelijke dienst, ontvingen we een bijzonder telefoontje van een collega uit de Protestantse Kerk Nederland. Behalve hartelijke instemming, werden we deelgenoot gemaakt van de vermoedelijke herkomst van de zwarte kleding bij orthodoxe Joden. Daarbij werd de treffende lijn naar deze waardige traditie onder ons aangewezen.

Waarschijnlijk zijn de Joden bij de wegvoering in ballingschap als teken van smart en rouw het ‘akelig’ zwart gaan dragen. De wijze Prediker schrijft (Prediker 9 vers 8): ‘Laat uw klederen te allen tijde wit zijn, en laat op uw hoofd geen olie ontbreken’. De kanttekening (32) schrijft daarbij: ‘Dat is, zijt vrolijk. Hiervan was eertijds een teken, dat men zuivere witte klederen droeg en het hoofd met welriekende olie zalfde’. De Bijbel met uitleg schrijft onder meer: ‘Kleed en verzorg jezelf zo dat je blijdschap uitstraalt’.

Maar alles werd anders. Zoals we lezen in Psalm 38 vers 14: ‘Ik ging steeds alsof het een vriend, alsof het mij een broeder geweest ware; ik ging gebukt in het zwart, als een die over zijn moeder treurt’. Daar lezen we in de kantlijn (24a): ‘Dat is, in het zwart gekleed, als de rouwdragenden gewoon zijn te doen’. Of zoals we zingen met de berijmde Psalm 43 vers 2b: ‘Waarom verstoot Gij m’ uit Uw ogen? Waarom ga ik, terneergebogen, door ’s vijands wreed geweld benard, gestaag in ’t aak’lig zwart?’

Als balling in een vreemd land werd zichtbaar hoe ellendig men zich voelde. Zeker, men moest verder en het leven van elke dag zal veel aandacht hebben gevraagd. Maar het heimwee was in veler harten, wat we vinden in Psalm 137 vers 5 en 6: ‘Indien ik u vergete, o Jeruzalem, zo vergete mijn rechterhand zichzelve; mijn tong kleve aan mijn gehemelte, zo ik aan u niet gedenke, zo ik Jeruzalem niet verheffe boven het hoogste mijner blijdschap’.

Vreemdeling

Nu zou men kunnen verwachten dat na de ballingschap en terugkeer van een deel van het Joodse volk het zwarte kleed werd afgelegd. Maar tot op de dag van vandaag zijn er vele orthodoxe Joden in de hele wereld die het zwarte kleed dragen, bijzonder op de sabbat of op de Joodse feestdagen! Daarachter schijnt de gedachte schuil te gaan dat men een ‘vreemdeling’ en ‘voorbijganger’ is op deze aarde. Het is geen verplichting voor de ‘gewone’ Jood, wel voor de Joodse leidslieden, waaronder de rabbijnen. Hun opmerkelijke ‘zwarte dracht’ verwijst naar de korte tijd van leven op deze aarde.

Deze gedachtegang lijkt ons treffend: laat ook onder ons die verwijzing en de bijbehorende ernst niet ontbreken. We zijn voorbijgangers op reis naar onze eeuwige bestemming, op reis naar de rechterstoel van de Alwetende, Die harten en nieren proeft. Nee, een ware christen gaat niet ‘vreemd doen’, maar is wel vreemdeling. Het leeft weleens in het hart: ‘Ik ben, o Heer’, een vreemd’ling hier beneên; laat Uw geboôn op reis mij niet ontbreken, daar mijne ziel, omringd door duisterheên, zo dikwijls van verlangen is bezweken, om U te zien ter hoge vierschaar treên, tot straf van hen die snood zijn afgeweken’.

Lezer(es), ambtsdrager of nietambtsdrager, is er in uw leven smart en rouw gekomen bij de ontdekking door Gods Geest aan de ‘geestelijke ballingschap’ na Genesis 3? En bent u door genade ‘vreemdeling’ geworden op deze aarde?

Heb jij/hebt u ook een vraag?

Mogelijke vragen over onderwerpen binnen de doelstelling van De Saambinder kun jij/kunt u mailen naar ds. B. Labee of hem per post toezenden (zie colofon). Er volgt -zo mogelijk- altijd een reactie. Echter alleen als de redactie het waardevol acht voor de lezers, volgt een antwoord op jouw/uw vraag in een nummer van De Saambinder. Graag wel wat geduld. Er liggen nog tientallen vragen op een reactie te wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen