Geestelijke eenheid

‘Maatschappelijk en politiek zien we verschillen toenemen, ‘links en rechts’, ‘pro en contra’ groeien uit elkaar en begrijpen elkaar steeds minder, of willen elkaar niet meer begrijpen, zelfs niet meer naar elkaar luisteren. Kerkelijk zien we tendensen die juist de andere kant opgaan, waar op verschillende terreinen naar elkaar toegegroeid wordt, beter gezegd toegewerkt wordt. Is dat een ontwikkeling die we moeten toejuichen?

Politieke verschillen

In de achterliggende maanden zijn we er dagelijks mee geconfronteerd. Nieuws en achtergronden over de Amerikaanse verkiezingen vond je in elke krant. De media waren er druk mee. Begrijpelijk. Het ging immers over de vraag wie gedurende de komende vier jaar de machtigste man op aarde zou zijn, althans zo wordt hij vaak genoemd. Als buitenstaander kijk je met enige verbazing naar het hele gebeuren aan de overzijde van de oceaan. Er is weer veel met verbale modder gegooid, met de waarheid nam men soms een loopje, er waren ‘alternatieve waarheden’. Een term waarachter men misleidende informatie en soms gewoon leugens verbergt. Wat me in het hele gebeuren het meest heeft verbaasd, en dat is mede de aanleiding tot deze actualia, is de heftigheid waarmee men elkaar bestreed. Er werd een compleet vijandbeeld geschetst van de tegenpartij. Daarbij verweet de pot vaak de ketel dat hij zwart zag. Termen als ‘de tegenstander’ werden gebruikt. Gevolg is een tot op het bot verdeeld land, wat ook zijn weerspiegeling vindt in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Bij de stemmingen gaat het daardoor vaak niet in de eerste plaats om het landsbelang, maar het partijbelang. Een heel slechte zaak.

Het lijkt wel of dit een soort tijdgeest is, die je op veel plaatsen terugvindt. Israël is hier ook een voorbeeld van. Men is pro Netanyahu of contra. Op de site van Israël today las ik vorige week ‘Veel Israëli’s geloven hun Arabische buren niet, noch de media of instellingen. Ze geloven alleen Netanyahu, ---. Andere Israëli’s geloven geen enkel woord dat uit de mond van Netanyahu komt. Zelfs als hij met gezag zegt dat één en één gelijk is aan twee, is dit voor hen onmiddellijk verdacht.’ Door de verhoudingen in het kabinet en het parlement is er geen slagvaardige regering. Juist in Israël, een land met grote problemen door corona, maar ook door de vele vijanden om zich heen, is meer dan in welk ander land, bestuurskracht nodig. Net als in Amerika wordt het landsbestuur min of meer verlamd door de elkaar bestrijdende partijen.

Het zijn twee voorbeelden, die met meerdere zijn uit te breiden, van situaties waarbij er door verschil in ideologie en meningsverschillen een klimaat is ontstaan van steeds verdere verwijdering van elkaar, in een aantal gevallen uitlopend op haat en geweld.

Kerkelijke toenadering

In het licht van de situatie in de politiek, waarbij men als vijanden tegenover elkaar kan staan, is het bijzonder dat er op het terrein van kerken en godsdienst soms een heel andere wind waait. We horen het nogal eens dat je niet moet zoeken naar de dingen waarover je met elkaar van mening verschilt, maar juist naar dat wat bindt, waar je het met elkaar over eens bent. Van daaruit kun je zoeken naar mogelijkheden om dingen samen te doen. Zo zijn er verschillende terreinen waarop afgevaardigden uit meerdere kerkverbanden samenwerken. Vaak in een maatschappelijke context. Ondanks de verschillen is er sprake van eenheid, althans dat is de bedoeling. Het lijkt dan wel alsof er alleen gekeken wordt naar wat bindt en vergeten wordt wat we belijden. Men erkent elkaar als broeders en zusters. Reformatorisch, gereformeerd, vrijzinnig, rooms-katholiek enzovoorts. Ik was eens op een bijeenkomst waarbij iemand opmerkte ‘ik houd niet zo van dat ‘gebroeder en gezuster”. Het vloeit als vanzelf voort uit het veronderstellen dat we allen dezelfde Vader in de hemel hebben. Het wordt misschien wat anders geformuleerd, maar de beleving is in de geest van dr. A. Kuyper, we zijn allen kinderen van God, tot het tegendeel blijkt.

Het benoemen van de zaken die voor ons wezenlijk zijn leidt al snel tot vervreemding. De ene Naam, de twee wegen en drie stukken, zoals we het kort samenvatten, worden met enige aarzeling nog wel erkend. Ga je iets verder en noem je de belijdenisgeschriften dan wordt het toch anders. Je vermijdt het om de term ‘drie formulieren van enigheid’ te gebruiken. Dat geeft in veel gevallen al geen herkenning meer. Maar ook als je de Heidelberger, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels noemt is dat toch achterhaald. Zo scherp moet je het niet formuleren. Althans, dat is de mening van velen. Je kunt in deze tijd, waarin we juist als christenen moeten samenwerken om enig tegenwicht te hebben in de seculiere maatschappij, toch niet om de andere christelijke kerken heen? Onverkort vasthouden aan de belijdenisgeschriften staat daarbij in de weg. De Rooms-Katholieke Kerk, waartegen we nog niet zo lang geleden grote bezwaren hadden, kun je hierbij niet missen. Ook heb ik het meegemaakt dat een vertegenwoordiger van de islam aanwezig was, waarbij, het moet gezegd worden, er op ethisch terrein soms meer herkenning is dan met sommige protestantse kerken. Het is duidelijk, het pragmatisme overheerst. Er is een streven naar samenwerking, men spreekt over oecumene (groeien naar religieuze eenheid), echter de geestelijke herkenning ontbreekt.

Moeten we dan kerkelijk niet samenwerken? Dat wil ik niet zeggen, integendeel. Vaak bidden we of de Heere bijeen wil brengen wat bijeen hoort. Ik denk daarbij ook aan ds. Hoogerland, die een boekje schreef over de schuld van de kerkelijke verdeeldheid. Verblijdend is dat uit meerdere kerkverbanden hier positieve reacties op kwamen. De Heere Jezus zegt in Johannes 17:11 dat Hij wil dat degenen die Hem volgen een eenheid vormen, zoals de Vader en de Zoon één zijn. Toch is het in onze tijd nog net zo als in de tijd van Paulus, waarbij er onderlinge meningsverschillen zijn en de één zich rekent tot een volgeling van Paulus en de ander van Apollos. Dat is niet goed. Maar juist omdat het over levensbelangrijke zaken gaat, moet het streven naar eenheid wel een goede basis hebben. Die vinden we in het Woord en de daarop gegronde belijdenisgeschriften.

Samenvattend zien we dat de verschillende politieke groeperingen in de maatschappij steeds verder uit elkaar groeien, dat er een vijandbeeld ontstaat van de tegenpartij. We zien op kerkelijk terrein vormen van samenwerking waarbij een hechte basis, gegrond op de Bijbel en de belijdenisgeschriften van de reformatie ontbreekt. We zien ook dat er bij hen die deze geschriften wel onderschrijven veelal wel de wil is om samen te werken, maar dat dit moeizaam verloopt, ook al zijn er mooie voorbeelden van gezamenlijk optrekken te geven.

Laat het ons aller wens en hartelijk gebed zijn dat de nood van de tijd die we beleven eraan zal mogen meewerken dat er daadwerkelijk stappen gezet kunnen worden, dat van de kerken die staan op het fundament van Schrift en belijdenis, weer het getuigenis van eenheid zal uitgaan. Daarbij moeten we niet vergeten dat de kerken bestaan uit leden, individuele mensen. Ieder van ons heeft de roeping, vanuit de liefde tot God, om te zoeken naar geestelijke eenheid. Het zou een groot wonder zijn als het woord uit Johannes 13:35 werkelijkheid zou worden in onze tijd. ‘Hieraan zullen zij allen bekennen dat gij Mijn discipelen zijt, zo gij liefde hebt onder elkander.’

Gameren, H. Vos

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen