De Babylonische rechtsstaat

In de politiek wordt de rechtsstaat te pas en te onpas gebruikt. En iedereen bedoelt iets anders. Ben je tegen het recht op abortus? Dan ben je tegen de rechtsstaat. Heb je kritiek op een rechterlijke uitspraak? Dan ben je tegen de rechtsstaat.

Maar wat bedoelt men daarmee? De drie leerscholen van deze heilige graal kun je zo samenvatten: de formele rechtsstaat omvat de regels waaraan de wet moet voldoen. De procedurele rechtsstaat bevat ook de regels over hoe de wet tot stand komt. De materiële rechtsstaat omvat ook de regels die in de wet staan. Het ‘recht op abortus’ als onderdeel van de rechtsstaat is eigenlijk een (progressieve) materiële interpretatie van de rechtsstaat.

Mijn argwaan tegenover het ‘rechtsstaatsargument’ is daarom groot. Want vaak betekent het dat men geen goed inhoudelijk argument heeft, en daarom een term bezigt die iedereen als heilig acht, maar waarvan niemand precies weet wat het betekent. Zelfs de Raad van State concludeert dat hij in zijn uitspraken niet altijd hetzelfde bedoelt met ‘de rechtsstaat’.¹

Als niemand weet wat de rechtsstaat betekent, maar het is wel heilig, dan zal die Babylonische rechtsstaat desastreuze gevolgen hebben. Een concrete definitie is broodnodig. Of een ander IJkpunt. Een idee voor het elfde verbeterpunt van de Staatscommissie Rechtsstaat?

Bronnen

1 Voerman, W. J. M., Gerards, J. H., Van Emmerik, M. L. & Ten Napel, H.M. Th. D. (2011). Juridische Betekenis en reikwijdte van het begrip ‘rechtsstaat’ in de legisprudentie & jurisprudentie van de Raad van State. Den Haag: Raad van State, pp. 20-21.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen