De vijfde bede

Voor Wie Dit Gebed Is Bedoeld

In plaats dat Calvijn de inhoud van deze vijfde bede gaat toelichten maakt hij eerst duidelijk dat deze bede op iedereen van toepassing is. ‘Is er geen sterveling te vinden, die zó rechtvaardig is, dat hij deze vergeving niet nodig heeft?’, zo stelt hij zijn vraag. Om direct daarop te antwoorden: ‘Absoluut niemand’. Hij laat er geen onduidelijkheid over bestaan. Deze bede heeft Christus ‘voor de gehele Kerk bestemd’. Iemand die meent dat dit gebed voor hem niet nodig is behoort daarom uit het gezelschap der gelovigen te vertrekken, zo merkt Calvijn op. Er is niemand die zich boven dit gebed kan verheffen, alsof hij de vergeving van God niet (meer) nodig heeft. Iedereen is aangewezen op Gods barmhartigheid.

Op Grond Waarvan De Vergeving Wordt Geschonken

In vraag 282 wordt aandacht gegeven aan de manier waarop de zonden worden vergeven. In een enkele zin wordt ons de ernst van de zonde duidelijk gemaakt als wordt geantwoord dat de zonden ‘schuldposten zijn, die ons onder de straf verplichting van de eeuwige dood houden’. Paulus schrijft het in Romeinen 6: ‘de bezoldiging der zonde is de dood’. Maar die straf wordt weggenomen op het moment dat God ‘ons door Zijn loutere milddadigheid bevrijdt’. Die schuld wordt niet weggenomen op basis van iets van Zijn gelovigen. Het is Gods mild-dadigheid waarin Hij zich over zondaren ontfermen wil. Ook in vraag 283 wijst Calvijn op Gods genadige barmhartigheid als de enige grond waarop God de schuld van Zijn gelovigen kan, wil en zal kwijtschelden. Zeker over dat laatste is Calvijn in antwoord 283 heel stellig. ‘Zeer zeker’ is het door Gods genadige barmhartigheid dat de zonden vergeven worden. Wij zijn op geen enkele manier in staat om de vergeving van de zonde te verkrijgen of de verdienen. Zelfs over de meest geringe zonde moet straf worden gedragen. Als wij iets moeten aandragen om die vergeving te ontvangen dan zou het er hopeloos met ons voorstaan. Daarom kan het niet anders dan dat God ons de zonde om niet vergeet en vergeeft. Of, beter gezegd: Hij vergeet en vergeeft niet vanwege ons. Maar wel vanwege Zijn Zoon.

Wat De Vergeving Brengt

In het vervolg van de catechismus gaat Calvijn dieper in op wat er in de vergeving van zonde wordt ontvangen. Hij komt hier tot de kern van de rechtvaardiging als hij opmerkt dat wij ‘in de vergeving voor God even aangenaam zijn, alsof wij rechtvaardig waren en onschuldig’. Het is een prachtige belijdenis waar we iets van Zondag 23 van de Heidelbergse catechismus in terug horen. Wanneer God onze zonden in en vanwege Christus vergeet en vergeeft dan ziet God ons aan alsof wij daadwerkelijk rechtvaardig en onschuldig zijn. Ja, alsof wij onschuldig waren. Hier kan een verontruste ziel toch naar hunkeren? Naar die zekerheid en volkomen vrijspraak? Door die vergeving ‘wordt het vertrouwen op zijn Vaderlijke genegenheid, waaruit zaligheid voor ons zeker is, in onze gewetens bevestigd’. De wetenschap verlost te zijn van al onze schuld geeft doodschuldige zondaren de diepste vrede in leven en sterven. Om te mogen weten verzoend te zijn met de levende God is toch het voornaamste waar een zondaar naar uit kan zien.

Geen Voorwaarde Maar Vrucht Van Vergeving

Bij het overdenken van de vijfde bede komt als vanzelf de vraag boven of het vergeven van onze schuldenaren de voorwaarde is op grond waarvan God ons de zonden wil kwijtschelden. In vraag 285 stelt de catechismus dezelfde vraag. ‘Betekent die (voorwaarde) dat wij de vergeving van God verdienen, door de mensen te vergeven als zij iets tegen ons misdreven hebben?’ Dan klinkt een helder antwoord: ‘allerminst’. Er hoeft geen twijfel over te zijn. Onze vergevingsgezindheid van onze naaste is ‘allerminst’ de reden waarom God ons de zonde wil vergeven. Anders zou Zijn genade alsnog voorwaardelijk zijn en niet gegrond op het verzoenend lijden en sterven van Christus. Nee, het is juist andersom. Ons vergeven van degenen die ons iets schuldig zijn komt voort uit Zijn vergeving van ons. In het vergeven van onze schuldenaren volgen wij Zijn vergevingsgezindheid en goedheid na, zo lezen we in het leerboekje van Geneve. Door Zijn genade is het mogelijk om het onrecht dat ons is aangedaan te vergeten en kwijt te schelden en daaruit blijkt de oprechtheid van het geloof. Het laat zien dat wij daadwerkelijk Gods kinderen zijn.

De Ernst

Als deze vergevingsgezindheid en goedheid in ons leven echter ontbreken en wij het onrecht dat anderen ons hebben aangedaan niet willen vergeven, dan hebben we van de Heere niets anders te verwachten dan Zijn afkeer. In vraag en antwoord 286 geeft Calvijn verder aandacht aan deze opmerking. Zij die beledigingen niet van harte kunnen vergeven kunnen niet de verwachting hebben dat er in de hemel voor hen een plaats van vergeving zal zijn. Het is een indringende uitspraak en Calvijn voegt er in zijn antwoord aan toe: ‘Dat is mijn gevoelen. Opdat dat woord vervuld wordt, dat ieder weder gemeten zal worden met dezelfde maat die hij bij anderen gebruikt zal hebben.’ De bereidheid om te vergeven is dus onmisbaar in het oprechte christenleven. Als wij oprecht om vergeving leerden vragen en van Gods vergeving zijn gaan leven dan is er toch ook het oprechte verlangen om hen, die ons kwaad aan hebben gedaan, te kunnen vergeven als er in oprechtheid om vergeving wordt gevraagd. Als vanzelf gaan de gedachten uit naar de gelijkenis van onbarmhartige dienstknecht. Veel werd hem kwijtgescholden, maar de geringe schuld van zijn mededienstknecht kon hij vervolgens niet kwijtschelden. Het bracht hem uiteindelijk in de gevangenis. Het maakte dat Christus zei:’ Alzo zal ook Mijn hemelse Vader u doen, indien gij niet van harte vergeeft een iegelijk zijn broeder zijn misdaden’ (Mat. 18:35). Laat het daarom ons gedurig gebed zijn, zoals Christus het ons leert: ‘En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren’.

Vergeef ons onze schulden, HEER; Wij schonden al te snood Uw eer; De boosheid kleeft ons altijd aan; Wie onzer zou voor U bestaan, Had Jezus niet voor ons geleên? Wij schelden kwijt, die ons misdeên.

De Behandelde Vragen En Antwoorden 280-286

De vijfde bede

Vraag 280 Wat bevat de vijfde bede?

Antwoord: Dat de Heere ons de zonden vergeeft.

Vraag 281 Is er geen sterveling te vinden, die zó rechtvaardig is, dat hij deze vergeving niet nodig heeft?

Antwoord: Absoluut niemand. Want toen Christus deze vorm van bidden aan Zijn apostelen gegeven heeft, heeft Hij die voor de gehele Kerk bestemd. Daarom behoort iemand die zich aan deze noodzakelijkheid zou willen onttrekken, uit het gezelschap der gelovigen te vertrekken. En wij horen immers wat de Schrift betuigt, dat wie zou strijden om zich in één ding voor God te rechtvaardigen, in duizend schuldig bevonden zal worden. De enige toevlucht blijft dus voor allen Zijn barmhartigheid. Job 9 :3.

Vraag 282 Hoe meent gij dat de zonden ons vergeven worden?

Antwoord: Zoals de woorden van Christus zelf luiden, dat het namelijk schuldposten zijn, die ons onder de straf verplichting van de eeuwige dood houden, totdat God ons door Zijn loutere milddadigheid bevrijdt.

Vraag283 Gij zegt dus dat wij vergeving der zonden verkrijgen, door de genadige barmhartigheid van God.

Antwoord: Zeer zeker. Want wanneer de straf gedragen moet worden zelfs van de geringste zonde, zullen wij in het geheel geen voldoening kunnen geven. Het is dus noodzakelijk dat Hij alles om niet vergeet en vergeeft. 38

Vraag 284 Welk nut komt ons toe uit deze vergeving?

Antwoord: Dan zijn wij Hem even aangenaam, alsof wij rechtvaardig waren en onschuldig; en tevens wordt het vertrouwen op zijn Vaderlijke genegenheid, waaruit zaligheid voor ons zeker is, in onze gewetens bevestigd.

Vraag 285 Deze voorwaarde, die er bijgevoegd wordt, dat Hij ons vergeeft, gelijk ook wij vergeven die ons schuldig zijn, betekent die, dat wij de vergeving van God verdienen, door de mensen te vergeven als zij iets tegen ons misdreven hebben? Antwoord: Allerminst. Want zó zou de vergiffenis niet om niet zijn, en niet alleen in de voldoening van Christus, die Hij aan het kruis voor ons volbracht heeft, gegrond, gelijk recht is. Maar omdat wij, door het onrecht dat ons is aangedaan te vergeten, terwijl wij Zijn vergevensgezindheid en goedheid navolgen, in werkelijkheid tonen dat wij Zijn kinderen zijn, daarom heeft Hij ons door dit kenteken willen verzekeren, en tevens bij tegenstelling aantonen, dat als wij ons niet bereid en inschikkelijk zullen betonen om te vergeven, dat er dan van Hem niets anders te verwachten is dan de grootste en onverbiddelijk ernstige gestrengheid.

Vraag 286 Gij zegt dus, dat hier door God afgewezen worden en ontzet uit de plaats van kinderen, allen die beledigingen niet van harte kunnen vergeven, opdat ze niet vertrouwen dat er in den hemel voor hen een plaats van vergeving zal zijn.

Antwoord : Dat is mijn gevoelen. Opdat dat woord vervuld wordt, dat ieder weder gemeten zal worden met dezelfde maat die hij bij anderen gebruikt zal hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen