Bilderdijk In Leiden

In zijn tijd was Bilderdijk een van de weinige Nederlandse geleerden van internationaal niveau. Maar omdat hij niet meezong in het koor van de Verlichtingsdenkers werd hij als een paria beschouwd en was er voor hem in Leiden geen plaats. Men presteerde het om in zijn plaats een wiskundige als hoogleraar Nederlands te benoemen. En nu is uitgerekend daar een complete zaal als museum voor hem ingericht. Hij had het eens moeten weten! Vanaf de muur keek hij me triomfantelijk aan en ik heb even terug geglimlacht.

Buitengekomen, liep ik het Rapenburg af, richting nr. 37. Een bescheiden steen herinnert eraan: hier woonde Bilderdijk. Ik heb een tijdje naar dat huis staan kijken, in gedachten verzonken. Want hier gebeurde het. Omdat de universiteit hem geen ruimte bood gaf hij aan huis privé-colleges. Zijn gehoor, een stuk of twaalf studenten, zat in een schemerige achterkamer, bij gebrek aan meubilair op de grond. Het waren zonen van liberale aristocraten: Groen van Prinsterer, Da Costa en Capadose, de jonkheren Willem en Dirk van Hoogendorp, Elout van Soeterwoude en anderen. In zijn ontmaskering van de geest der eeuw hebben zij Bilderdijk gezien als een profeet. Dirk van Hoogendorp schreef aan Da Costa: ‘In ons land kunnen wy hem toch beschouwen als de eerste mensch daar God zich van bediend heeft om anderen te doen zien dat zy blind en verblind waren.’ Een vriend herinnerde Groen: ‘Gij zeidet mij eens, dat gij vroeger aan twijfelingen waart overgegeven, tot gij Bilderdijk leerdet kennen, die u, met eene vaste hand, uit dien kring wegrukte en op een hoogte plaatste, vanwaar gij nu de dingen ziet.’

Hier, in dit onopvallende huis aan het Rapenburg, was de kraamkamer van het Reveil. Hier is het begonnen. De grote geestelijke herleving in Nederland. Toen vrijzinnigen en liberalen in kerk en samenleving de dienst uitmaakten. Maar Gods Geest ging werken in de harten van dat kleine groepje jongemannen en zij mochten in hun verdere leven, ieder op zijn eigen post, moedige Evangeliebelijders zijn, dwars tegen de tijdgeest in. Daarin bijgestaan door tal van toegewijde, begaafde vrouwen. Er kwam leven in de dorre beenderen. Het ingezonken geloofsleven in de gemeenten vlamde weer op. In het parlement klonk het Bijbelse getuigenis. Er kwamen scholen met de Bijbel. Tal van initiatieven van christelijke barmhartigheid bloeiden her en der op. Maar het begon allemaal met één man: Willem Bilderdijk. Als middel in Gods hand.

Later op de middag ben ik peinzend teruggefietst naar Katwijk. In ons land wordt met God en Zijn Woord afgerekend op een manier die Bilderdijk in zijn somberste momenten niet had kunnen bedenken. En toch: die middag werd ik eraan herinnerd dat God niet veel nodig heeft om een nieuw reveil te geven. Ik kreeg weer hoop en moed. En gebed: ‘Ontwaak, ontwaak, trek sterkte aan, Gij arm des HEEREN! ontwaak als in de verleden dagen, als in de geslachten vanouds.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen